2. Sertifikatlashtirish tashkilotlari
O’zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish milliy tizimining tarkibini
quyidagilar tashkil qiladi:
- O’zbekiston Respublikasi sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idora;
- bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirish bo’yicha akkreditlangan idoralar;
- sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish bo’yicha
akkreditlangan idoralar;
- akkreditlangan mustaqil sinov laboratoriyalari (markazlari).
Yuqorida ta’kidlanganidek, Vazirlar Mahkamasining 1992 yil 2 martdagi
“O’zbekiston Respublikasida stan-dartlashtirish bo’yicha ishlarni tashkil qilish
to’g’risida” gi 93-sonli qaroriga muvofiq sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idora
sifatida O’zbekiston davlat standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish
markazi O’zdavstandart belgilangan.
Sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idora «Sertifikatlashtirish to’g’risida»gi
qonunning 5-moddasiga binoan quyidagi asosiy yo’nalishlar bo’yicha o’zining
faoliyatini olib boradi:
- respublikada sertifikatlashtirish tizimini qo’llash va takomillashtirish bo’yicha
umumiy siyosatni ishlab chiqish, qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi
hokimiyatning tegishli idoralari bilan o’zaro hamkorlik qilish;
- sertifikatlashtirish masalalari bo’yicha boshqa mamlakatlarning vakili bo’lgan
idoralar va halqaro tashkilotlar bilan o’zaro hamkorlik qilish, O’zbeiston
Respublikasining ushbu tashkilotlar faoliyatida qatnashishni ta’minlash;
- sertifikatlashtirishning umumiy qoida va tartibini aniqlash (belgilash) hamda
ularga rioya qilinishini ta’minlash, sertifikatlashtirish hujjatlarini ro’yxatdan
o’tkazish ustidan nazorat olib borish.
- Respublika va xorijiy ma’lumot iste’molchilarini ma’lumotlar bilan
ta’minlash.
O’zdavstandart bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirish idoralari bilan
birgalikda quyidagi asosiy vazifalarni bajaradi:
- Respublikada sertifikatlashtirish milliy tizimining talablari bo’yicha
sertifikatlashtiriladigan mahsulot turlarini va majburiy sertifikatlashtirish
uchun meyoriy hujjatlarni belgilaydi;
- respublikada sertifikatlashtirish bo’yicha ishlarni tashkil qiladi va o’zaro
muvofiqlashtiradi hamda ularning to’g’ri amalga oshirilishi ustidan nazorat
olib boradi;
- sertifikatlashtirish milliy tizimining asosiy tamoyillarini, qoidalarini,
to’zilmalarini, shuningdek muvofiqlik belgisini va uning qo’llanilishini
belgilaydi;
- sertifikatlashtirish
bo’yicha idoralarni va sinov laboratoriyalarini
(markazlarini) akkreditlaydi;
- ekspert-auditorlarni attestatlaydi va ularning faoliyati ustidan nazorat olib
boradi;
- sertifikatlashtirish, akkreditlash va sinovlar bo’yicha tizimning davlat
(ro’yxatini) olib boradi;
- tizimda attestatlash, sertifikatlashtirish, akkreditlash bo’yicha baho va
tariflarni belgilaydi;
- sertifikatlashtirish va akkreditlash natijalari bo’yicha norozilik arizalarini
(shikoyatlarini) ko’rib chiqadi;
- mahsulotning ushbu turiga, sertifikatlashtirish idorasi bo’lmaganda, uning
vazifalarini o’taydi;
- sertifikatlashtirish masalalari bo’yicha boshqa mamlakatlarning idoralari va
halqaro idoralar bilan o’zaro ishlar olib boradi;
- sertifikatlashtirish bo’yicha halqaro tizimlarga va bitimlarga qo’shilish
to’g’risida qarorlar qabul qiladi;
- ekspert-auditorlarni,
sertifikatlashtirish
idoralarining
va
sinov
laboratoriyalarining xodimlarini va korxonalar mutaxassislarini tayyorlashni
hamda malakasini oshirishni, o’quv muassasalari uchun sertifikatlashtirish
sohasida o’quv dasturlarini ishlab chiqishni amalga oshiradi;
- tizimning Davlat reyestri asosida sertifikatlashtirish bo’yicha ma’lumotlarni
chop qiladi va manfaatdor tomonlarning ulardan bemalol foydalanishini
ta’minlaydi. Yuqorida ko’rsatilgan vazifalarni amalga oshirish uchun
O’zdavstandart ilmiy- tadqiqot, sinov tashkilotlarini, ilmiy-texnikaviy, jamoa
tashkilotlarini va iste’molchilar jamiyatlarini jalb qiladi.
Respublika hududlarida sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idora vazifalarini
SMSMXlar bajaradi. Ular O’zdavstandart vakolati bo’yicha quyidagi ishlarni olib
boradi:
- mahsulot va hizmatni ishlab chiqaruvchilarga (bajaruvchilarga) va ularni
yetkazib beruvchilarga sertifikatlashtirish qoidalari to’g’risida rasmiy
ravishda xabar beradi;
- sertifikatlashtirish qoidalariga rioya etilish ustidan davlat nazorati va ular
tomonidan sertifikatlashtirilgan mahsulotlarning inspeksion tekshiruvini
amalga oshiradi;
- ushbu hududda sertifikatlashtirilgan mahsulotlar-ning reyestrini yuritadi;
- O’zdavstandart topshirig’iga ko’ra sertifikatlashtirish bo’yicha hududiy
idoralarni va sinov laboratoriyalarini (markazlarini) akkreditlash bo’yicha
komissiyalarni tashkil qiladi, ularning ishida, idoralar va laboratoriyalar,
inspeksion tekshiruvida qatnashadi.
Bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirish idoralari O’zdavstandart
tomonidan akkreditlanadi. Ular quyidagi vazifalarni bajaradi:
- bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirish tizimlarini yaratadi va ularning
ishlab turishini ta’minlaydi;
- sertifikatlashtiriladigan mahsulot turlarini aniqlashda ishtirok etadi;
- sertifikatlashtirishni tashkil qiladi va o’tkazadi;
- mahsulotlarni serifikatlashtirish tartibini aniqlaydi;
- milliy muvofiqlik sertifikatlarini rasmiylashtiradi, beradi va xorijiy
mamlakatlar sertifikatlarini tan oladi;
- bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirish tizimlarining tashkiliy va uslubiy
hujjatlarini ishlab chiqadi va olib boradi;
- sertifikatlashtirilgan mahsulot ustidan nazorat tashkil qiladi;
- mahsulotni sertifikatlashtirish natijalari bo’yicha tegishli ma’lumotlarni
maxsus adabiyotlarda chop etib boradi.
Bulardan tashqari, sertifikatlashtirish milliy markazi bilan kelishgan xolda
uning ba’zi bir vazifalarini ham bajarishi mumkin.
Sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish idoralari ham
O’zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idorasi
O’zdavstandart tomonidan akkreditlanadi. Sifat tizimini va ishlab chiqarishni
sertifikatlashtirish idoralarining asosiy vazifalari maxsus rahbariy hujjatda (O’zRH
51-025-94 O’zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish milliy tizimi. Sifat
tizimlarini va ishlab chiqarishlarni sertifikatlashtirish. Asosiy qoidalar)
ko’rsatilgan. Ular quyidagi asosiy vazifalarni bajarishadi:
- milliy sertifikatlashtirish idorasi bilan birgalikda sifat tizimlarini,
sertifikatlashtirishning tartibini (majburiy sertifikatlashtirishda) tanlaydi;
- sifat tizimlarini yoki ishlab chiqarishni sertifikatlashtiradi;
- sifat tizimlariga yoki ishlab chiqarishga sertifikatlarni rasmiylashtiradi, beradi
yoki tan oladi, ularning ustidan nazorat qiladi;
- sifat tizimini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish natijalari bo’yicha
maxsus adabiyotlarda ma’lumotlar berib boradi.
Sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish bo’yicha idoralar
sifatida O’zdavstandartning xududiy idoralari va instituti, assosiasiyalar hamda
mahsulot ishlab chiqaruvchidan, iste’molchilardan mustaqil va qo’yilgan talablarga
javob beradigan boshqa tashkilotlar ham akkreditlanishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |