Reja Eritrositlar Leykositlar Trombositlar

Markaziy asab tizimining ichki to’siqlari muayyan ahamiyat va alohida xususiyatga ega bo’lib, gematoensefalik to’siq (ya’ni qon-miya to’sig’i) deb ataladi. Eng muhim hayotiy markazlar joylashgan markaziy asab tizimi uchun miyaning hujayralarini o’rab turgan suyuq ichki muhitning tarkibi ayniqsa katta ahamiyatga ega. Markaziy asab tizimida turli xil kasallik jarayonlarining kelib chiqishida gemato-ensefalik to’siq funksiyasining buzilishi katta rol o’ynaydi. Bu ayniqsa markaziy asab tizimining infeksion va virusli kasalliklariga taalluqlidir.
Xulosa qilib aytganda immunitet ikki xil - tug’ma va orttirilgan bo’ladi. Tug’ma immunitet onadan bolaga o’tadi, lekin u doimiy bo’lmaydi va bolaning birinchi yoshidayoq o’z kuchini yo’qotadi. Odamning hayoti davomida orttirilgan, ya’ni uning o’z organizmida ishlab chiqarilgan immunitet (antitela va antitoksinlar) o’z navbatida ikki xil bo’ladi: tabiiy va sun’iy. Tabiiy immunitet odam biror yuqumli kasallik bilan kasallanib tuzalishi natijasida hosil bo’ladi. Shuning uchun ba’zi yuqumli kasalliklar bilan odam umr davomida bir marta kasallanadi, ya’ni birinchi marta kasallanish davrida uning organizmida bu kasallikni qo’zg’atuvchi mikrob yoki virusga qarshi immunitet hosil bo’ladi va bu immunitet uning butun umri davomida saqlanadi. Masalan, qizamiq, tepki, chechak, bug’ma, ko’kyo’tal kabi yuqumli kasalliklar bilan odam faqat bir marta kasallanadi.
Organizmni himoyalanuvchi vositalarga immun tizimining oqsillari immunoglobulinlar, interleykinlar va interferonlar kiradi.
Odamning immun tizimi yuqori darajada tashkil topgan murakkab tizim hisoblanadi va o’z ahamiyati bo’yicha asab tizimiga tengdir. Odam immun tizimining asosiy a’zolariga ilik, limfositlar, taloq va timus (ayrisimon bez) kiradi (15-rasm).
Shunday qilib, immunitet – bu tug’ma, nasldan naslga beruvchi organizmning qobiliyati hisoblanib, tashqaridan organizmga kiruvchi yoki patologik jarayonlari natijasida paydo bo’ladigan organizm uchun begona zarrachalarni zaharsizlantiradi. Sun’iy immunitet odamni emlash natijasida uning organizmida hosil qilinadi.