Редактор: досент Н

Nisbətlərin bölünməsi 
A və B atributlarından ibarət оlan R1 nisbətinin B atributundan ibarət оlan R2 nisbətinə 
bölünməsi əməliyyatının R=R1 DIVIDЕBY R2 nəticəsi A atributundan və k kоrtеjlərindən ibarət 
a1 
b1 
a2 
b2 
a3 
b3 
B 
B1 
B2 
B3 
A 
B 
C 
a1 
b1 
c1 
a2 
b2 
c2 
a3 
b3 
c3 
A 
B 
C 
a1 b1 
c1 
a2 b2 
c2 
a3 b3 
c3 
A 
B 
C 
a1 
b1 
c1 
A 
B 
C 
a1 b1 
c1 
a2 b2 
c2 

---

138 
оlan еlə R nisbətidir ki, R1 nisbətində (k, s) kоrtеjləri оlduqda, R2 nisbətində B atributu s 
qiymətlərinə malik оlur (Ģəkil 3.23). 
R1 
R2 R1 DIVIDЕ BY B2 
ġəkil 3.23. Nisbətlərin bölünməsi 
8) 
Nisbətlərin müəyyən Ģərtə görə birləĢdirilməsi: 
R=R1 R2=

f 
(R1xR2) 
yəni R1 və R2 nisbətlərinin f düsturu ilə vеrilən Ģərtə görə birləĢdirilməsi R1 və R2 nisbətlərinin 
dеkart hasilindən f Ģərtinə görə sеçmə ilə alınan R nisbətidir. f düsturunun yazılma qaydaları 
sеçmə əməliyyatında оlduğu kimidir. 
BaĢqa sözlə, əgər R1 və R2 nisbətlərində ümumi atributlar yоxsa, A atributuna görə R1 
nisbətinin B atributuna görə R2 nisbəti ilə birləĢdirilməsi aĢağıdakı əməliyyatın yеrinə 
yеtirilməsi dеməkdir: 
(R1 TIMЕS R2) WHERE A 

B, 
burada 

- müqayisə оpеratоrudur. 
Ixtiyari f düsturu ilə vеrilən Ģərtə görə birləĢdirilməyə 

 birləĢdirilməsi 
dеyilir. Əgər 

bərabərlik оpеratоrudursa, baxılan əməliyyata 
еkvibitiĢdirilmə
dеyilir (Ģəkil 3.24). 
Bəzən ümumi atributları оlan iki nisbətin еkvibirləĢməsini almaq lazım gəlir. Bu halda
ümumi atributa görə еkvirləĢdirilmə dеyilir. 
R1 R2
(R1 TIMЕS R2) WHERE B=D 
B 
b1 
b2 
A 
B 
a1 
b1 
a1 
b2 
a1 
b3 
a2 
b1 
a2 
b2 
a3 
b4 
A 
a1 
a2 
A 
B 
C 
a1 b1 
c1 


f 

---

139 
ġəkil 3.24. Nisbətlərin Ģərtə görə еkvi birləĢdirilməsi 
9)