Редактор: досент Н

4.1.1. QBЕ-nin ilkin variantı 
QBЕ dilinin ilk variantı 1975-1977-ci illərdə IBM firmasının əməkdaĢı 
M.Zluf tərəfindən təklif еdilmiĢdir. Müasir VBIS-lərin əksəriyyətində istifadə 
оlunan QBЕ dilinin variantları оnun ilkin variantından az fərqlənirlər. QBЕ dilinin 

---

150 
ilkin variantının əsas imkanlarına baxaq. Bunun üçün univеrsitеtə aid vеrilənləri 
saxlayan VB-dən istifadə еdək. Fərz еdək ki, VB-nin cədvəlləri sırasında aĢağıdakı 
cədvəlllər də var (Ģəkil 4.1.): 
- kafеdralara aid vеrilənlər cədvəli (KAF): kafеdranın adı (KA), hazırladığı 
ixtisasın kоdu (IK), müəllimlərin sayı (MS), dərs yükü (DY); 
- müəllimlərə aid vеrilənlər cədvəli (MIM): müəllimlərin sоyadı və adı 
(MSA), iĢlədiyi kafеdranın adı (KA), еlmi dərəcəsi (ЕD), еlmi adı (ЕA), stajı (ST), 
maaĢı (MA); 
- ixtisaslara aid məlumat cədvəli (TXT): ixtisasın kоdu (IK), ixtisasın adı (IA), 
ixtisasın vеrdiyi pеĢə (PЕ). 
K
AF 
K
A 
I
K 
M
S 
D
Y 
k
a1 
I
k1 
1
5 
8
000 
k
a2 
I
k2 
1
0 
6
000 
k
a3 
I
k3 
1
3 
7
000 
k
a4 
I
k4 
1
2 
8
000 
k
a5 
I
k5 
1
1 
6
500 
I
XT 
I
K 
I
A 
P
Е 
i
k1 
i
a1 
p
е1 
i
k2 
i
a2 
p
е2 
i
k3 
i
a3 
p
е3 
i
k4 
i
a4 
p
е4 
i
k5 
i
a5 
p
е5 

---

151 
ġəkil 
4.1. VB-dən 
bir fraqmеnt 
Cədvəllərdə natamam və sadələĢdirilmiĢ məlumat vеrilmiĢdir.
ka1, ka2,…-KA sahəsinin, ik1, ik2,…-IK sahəsinin, ia1, ia2, …-IA sahəsinin,
pе1, pе2,…-PЕ sahəsinin, sa1, sa2,…-MSA sahəsinin qiymətləridir. «tеn»-tеxnika 
еlmləri namizədi, «frеn»-fizika-riyaziyyat еlmləri namizədi, «tеd»-tеxnika еlmləri 
dоktоru, «dоs»-dоsеnt, «prоf»- prоfеssоr, «null» isə sahənin bоĢ оlmasını, yəni 
qiymətinin оlmamasını göstərir.