Qora qalpoq indd

SÓZLERDI ÓTKERMELEW
§82.
Kóp buwınlı sózlerdiń jazılıp kiyatırǵan qatarǵa 
sıymay qalǵan bólekleri jańa jolǵa buwın boyınsha ótkeriledi: 
Gúl-jamal, Gúlja-mal, mek-tep, jol-barıs, jolba-rıs, Wa-tan, su-
wat, su-wıq, ki-yim, Nı-zamat-din, Nı-zamatdin, Nıza-matdin
hám t.b.
§83.
Buwın jasap kelgen sesti bildiretuǵın háriptiń jalǵız 
ózin burınǵı qatarǵa qaldırıwǵa yaki keyingi qatarǵa ótkeriwge 
bolmaydı: 
a-na
emes, 
ana
; 
ú-yi
emes, 
úyi
; 
á-debiy
emes, 
áde-
biy
hám t.b.
§84.
Bas háripleri alıw jolı menen jasalǵan qısqarǵan qospa 
sózlerdi bólip ótkermelewge bolmaydı: 
QR, AQSH, BMSH, 
ÓzIA, QMU, ÓzR
t.b. Usınday sózlerge jalǵanǵan qosımtalardı 
ótkermelewge boladı: 
BMSH-ǵa, QMU-ǵa, TashMI-di, AQSH-
tan
hám t.b.
§85.
Adam atlarınıń qısqartılıp alınǵan bas háripleri 
familiyadan bólinip ótkermelenbeydi: 
A.S.-Abdullaev
emes,
 
A.S.Abdullaev;
N.A.-Baskakov
emes, 
N.A.Baskakov
hám t.b.
§86.
Cifr menen keletuǵın qısqarǵan sózler cifrdan bólinip 
alınıp, ótkermelenbeydi: 
50-kg
emes, 
50 kg;
100-m
emes, 
100 
m.
Sonday-aq 
«Tu-154» 
(samolyot), 
«Universiada-2016»
(jarıs), 
«Foton-774»
(televizor) hám t.b.
§87.
Bir buwınlı sózler jańa jolǵa bólinbey ótkeriledi: 
ant, 
dańq, tart, tórt, bes, syezd, pyesa 
hám t.b.

---

426
427
ÁDEBIYATLAR DIZIMI
1. Aminov M., Madvaliyev A., Mahkamov N., Mahmudov 
N., Odilov Y. Davlat tilida ish yuritish (amaliy qoʻllanma). 
– “Toshkent”: “Oʻzbekiston nashryoti”, 2020. – 528 b.
2. Бекбергенов А. Қарақалпақ тилиниӊ стилистикасы. 
–Нөкис: “Қарақалпақстан”, 1990.
3. Бердимуратов Е., Қутлымуратов Б., Каримуллаев 
Е. Қарақалпақ тилинде ис жүргизиў. – Нөкис: 
“Қарақалпақстан”, 1993.
4. Бердимуратов Е. Ҳәзирги қарақалпақ тили. 
Лексикология. – Нөкис: “Қарақалпақстан”, 1994.
5. Dáwletov M., Abdinazimov Sh. Qaraqalpaq tiliniń 
orfografiyalıq sózligi. – Nókis, “Bilim”, 2020. – 540 b.
MAZMUNÍ
Kirisiw
.......................................................................
3
Is júrgiziw tili hám stili
.............................................
8
Hújjet túrleri hám ózgeshelikleri
..............................
12
Hújjetlerdegi zárúrli bólimler (rekvizitler) hám olardı 
rásmiylestiriw
............................................................
15
Blankalar – baspa is qaǵazları
...................................
35