Python asoslari

VI- BOB. Pythonda obyektga yo’naltirilgan dasturlash (OOP)

1. 
   Pythonda OOP túsnikleri… 95
   
2. 
   Pythonda klass hám obyektler… 98
   
3. 
   Klaslarda konstruktor túsnikleri … 102
   

6.3. Klaslarda miyrasxorlıq túsnikleri … 106

I-BAP. Python programmalastırıw tili hám sintaksisi

Python programmalastırıw tili hám jáne onıń múmkinshiliklerii

• 
  Rásmiy sayt – www.python.org
  

• Python ataqlı programmalastırıw tili. Ol Guido van Rossum tárepinen jaratılǵan hám 1991 jılda shıǵarılǵan.

• 
  Python – bul úyreniwge ańsat hám usınıń menen birge múmkinshilikleri joqarı bolǵan az sanlı zamanagóy programmalastırıw tilleri qatarına kiredi. Python joqarı dárejedegi maǵlıwmatlar strukturası hám ápiwayı biraq natiyjelili obiektke jóneltirilgen programmalastırıw usılların usınıs etedi.
  

Stack Overflow saytınıń 2019 -jıldaǵı programmistler ortasında programmalastırıw tilleri boyınsha alıp barılǵan sorawnamasında, eń qolay hám kóp paydalanılatuǵın programmalastırıw tilleri diziminde Python JavaScriptten keyin ekinshi orındı iyelegen. Usınıń menen bir qatarda dúnyanıń Twitter, Pinterest, HP, Symantec, Instagram hám Groupon sıyaqlı iri kárxanalar áyne Python programmalastırıw tilinen paydalanıp atır. YouTube, DropBox, Google hám Quora sıyaqlı dúnyanıń ataqlı online platformalariniń programmalıq támiynatı da áyne python programmalastırıw tilinde jazılǵanlıǵı bul programmalastırıw tiline bolǵan talaptıń joqarı ekenligin ańlatadı. Python tek ǵana web salasında bálki jasalma intellekt hám robotexnika salasında da joqarı talapǵa iye til esaplanadı.

Python programmalastırıw tilinde jaratılǵan iri joybarlar

Python programmalastırıw tiliniń múmkinshilikleri

Python – Bul úyreniwge ańsat hám usınıń menen birge múmkinshilikleri joqarı bolǵan az sanlıq zamanagóy programmalastırıw tilleri qatarına kiredi. Python joqarı dárejedegi maǵlıwmatlar strukturası hám ápiwayı lekin natiyjelili obiektke jóneltirilgen programmalastırıw usılların usınıs etedi.
Python tómendegi tarawlarda isletiledi:

• 
  Dásturiy táminat
  
• 
  Matematika
  
• 
  Tizim skriptlari
  
• 
  Web dastúrlew (serverler menen)
  

Ne ushın Pythondi úyreniw kerek?

• 
  Ápiwayı, úyreniwge ańsat,ápiwayı sintaksiske iye programmalastırıwdı baslaw ushın qolay, erkin hám ashıq kodlıq programmalıq támiynat.
  
• 
  Programmanı jazıw dawamında tómen dárejedegi detallardi, mısal ushın yadtı basqarıwdı esapqa alıw shárt emes.
  
• 
  Kóplegen platformalarda hesh qanday ózgertiwlersiz isley aladı. (Windows, Mac, Linux, Raspberry Pi hám basqalar )
  
• 
  Interpretatsiya(Интерпретируемый) qilinatúǵın til.
  
• 
  Keńeyiwge iye (Расширяемый) beyimlesken til. Eger programmanı qandayda bir jerin tezirek islewin qálesek sol bólekti C yamasa C++ programmalastırıw tillerinde jazıp keyin sol bólekti python kodı arqalı jumısqa túsirse (shaqırsa ) boladı.
  
• 
  Júda kóp túrme-túr kitapxanalarǵa iye
  
• 
  .xml/html fayllar menen islew;
  
• 
  http sorawları menen islew;
  
• 
  GUI(grafik interfeys);
  
• 
  Web programma dúziw;
  
• 
  FTP menen islew;
  
• 
  Súwretli audio video fayllar menen islew;
  
• 
  Robot texnikada;
  
• 
  Matematikalıq hám ilimiy esaplawlardı programmalastırıwda oǵırı qol keledi.
  

Pythondi úlken proyektlerde isletiw múmkin. Bularǵa mısal etip Google, Instagram, YouTube ti misal qılıp kórsetsek boladı. Bul proektler áyne Python programmalastırıw tilinde jazılǵan. Sebebi, onı shegarası joq, múmkinshiligi joqarı. Sonıń menen birge, ol ápiwayı jáne onıń universallıǵı menen programmalastırıw tilleri arasında eń jaqsısı bolıp tabıladı.

Python programmalastırıw tili sintaksisi

• 
  Qatar aqırı instruksiyaning aqırı esaplanadı (noqat útir shárt emes)
  

Python júdá ápiwayı dúzılısge iye. Tómende “Sálem dúnya” gápin ekranǵa shıǵarıwshı kod kórsetilgen:

Hár bir qatar bası daǵı bos jay (otstup) zárúrli áhmiyetke iye. Kiritilgen ámeller bos jaylardıń úlkenligine qaray bloklarǵa birlesedi. Bos jay qálegenshe bolıwı múmkin tiykarǵısı bir kiritilgen blok shegarasında bos jay birdey bolıwı kerek. Nadurıs qoyılǵan bos jaylar qátelik júz beriwine alıp keliwi múmkin. Bir probel menen bos jay payda etiw jaqsı qarar emes penenonı ornına torta probel yamasa Tab belgisin isletiw kerek.

Ádetde programmalastırıw tillerinde taza jol kodtı ańsat o'qilishi ushın isletiledi. Biraq Pythonda taza jol koddıń blokın ajıratıp kórsetedi. Mısal keltiremiz: