Правила технической эксплуатации электроустановок потребителей



Download 4,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/49
Sana23.02.2022
Hajmi4,1 Mb.
#141990
TuriПравила
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   49
Bog'liq
ПТЭ

3-§ . Ходимларга талаблар
23. Электр ускуналарни эксплуатация килишни махсус 
тайёрланган электротехник ходимлар амалга ошириши керак.
Корхонанинг 
электротехник 
ходимлари 
куйидагиларга 
булинадилар:
тезкор, 
таъмирлаш 
ёки 
тезкор-таъмирлаш 
ходимлар 
хукукларига эга булган, электр ускуналарда тезкор алмашлаб 
улашларни, таъмирлаш, монтаж ва созлаш ишларини ташкил 
килувчи ва бу ишларда бевосита иштирок этувчи маъмурий-техник 
ходимларга;
тезкор бошкариш ва тезкор алмашлаб улашларни амалга 
ошириш рухсат 
этилган 
ишловчилар 
тоифасига тааллукли 
ишловчиларга ва ушбу ишловчилар устидан бевосита рахбарлик 
килиш учун тайинланган шахсларга - тезкор1 ходимларга;
электр 
ускуналарни 
таъмирлаш, 
реконструкция 
ва 
монтаж килиш буйича барча ишларни бажарувчи таъмирловчи 
ходимларга. Ушбу тоифага, шунингдек мажбуриятига синашларни, 
улчашларни утказиш, электр аппаратларни созлаш ва ростлаш ва 
бошкалар кирадиган ихтисослаштирилган хизмат (масалан, синаш

Кейинчалик, агар булиниши талаб килинмаса, тезкор ва тезкор-
таъмирловчи ходимлар тезкор ходимлар деб аталади.
16


лабораториялари, автоматика ва иазорат-улчаш асбоблари хизмати 
ва боищалар) ходимлари хам кирадилар.
тасдиклаигаи 
хажмда 
узларига 
бириктирилган 
электр 
курилмаларда тезкор ишларни бажариш учун махсус укитилган ва 
тайёрланган, таъмирловчи ходимлар тоифасидан булган тезкор- 
таъмирловчи ходимларга.
Корхонанинг 
энергетика 
хизмати 
таркибига 
кирмаган, 
ишлаб чикариш цехлари ва участкаларининг электр технологик 
курилмаларини эксплуатация килинишини амалга оширадиган ва 
электр хавфсизлиги буйича II ва ундан юкори гурухга эга булган 
электр технологик ходимлар, узларининг хукуклари ва мажбурият- 
лари буйича электротехник ходимларга тенглаштириладилар ва 
техник жихатдан корхонанинг энергетика хизматига буйсунадилар.
24. Электр хавфсизлиги буйича II—
V гурухга эга булган 
электротехник ходимларга куйидаги талаблар куйилади:
18 ёшга тулмаган шахсларга электр курилмаларда мустакил 
ишлашга рухсат берилмайди;
электротехник 
ходимларидан 
булган 
шахслар 
ишлаб 
чикаришга халакит берадиган (доимий шаклдаги) касалликка ва 
майибликка эга булмаслиги шарт;
электротехник ходимлар тегишли назарий 
ва амалий 
тайёргарликдан кейин билимлар текширувидан утишлари ва 
электр курилмаларда ишлаш учун рухсат берувчи гувохномага эга 
булишлари шарт.
25. 18 ёшга тулмаган университет, институт, колледж, лицей 
практикантларини амалда ишлаб турган электр курилмаларда 
булишларига, 1000 В гача кучланишли курилмаларда электр 
хавфсизлиги буйича III гурухдан кам булмаган ва 1000 В дан 
юкори кучланишли курилмаларда - IV гурухдан кам булмаган 
электротехник ходимнинг доимий назорати остида рухсат этилади.
18 ёшга тулмаган практикантларни мустакил ишлашга куйиш 
ва уларга электр хавфсизлиги буйича III ва ундан юкори гурухни 
бериш ман килинади.
26. Ишлаб турган электр курилмаларга хизмат курсатувчи 
электротехник ходимларнинг согломлик холати ишга кабул 
килинаётганда тиббий текширув билан аникланади ва бундан 
кейин, согликни саклаш органлари белгилаган муддатларда даврий 
текшириб турилади
17


Электр курилмаларда тезкор алмашлаб улаш, таъмирлаш, 
монтаж килиш ва созлаш ишларида бевосита катнашмайдиган ва 
уларни ташкил этмайдиган маъмурий-техник ходимлар корхона 
буйича фармойиш билан тиббий текширувдан озод килинадилар.
27. Электротехник ходимлар мустакил ишга тайинлангунча 
ёки электр курилмаларни эксплуатация килиш билан боглик булган 
бошка ишга (лавозимга) утганда, шунингдек электротехник ходим 
сифатида 1 йилдан ортик танаффус килганда, иш жойида ишлаб 
чикаришни урганиши шарт.
Ишлаб чикаришни урганиш учун хизматчига ускуналар, 
аппаратура, тезкор схемалар билан танишиш билан бир вактда, ушбу 
лавозим учун зарур хажмда:
мазкур Коидаларни, истеъмолчилар электр курилмаларини 
эксплуатация килишда ХТК, ЭКТ К, ЭЭФК;
лавозим ва ишлаб чикариш йурикномаларини;
мехнат мухофазаси буйича йурикномаларни;
ушбу корхонада амал килувчи бошка коидалар, меъёрий 
ва эксплуатация хужжатларини урганишга етарли булган муддат 
берилиши керак.
28. Ишлаб чикаришни урганиш дастурини, коидалар ва 
йурикномаларнинг зарур булимларини курсатган холда, ишлаб 
чикариш булинмасининг жавобгар шахси тузади ва корхона электр 
хужалигига жавобгар шахе ёки бош мухандис тасдиклайди.
Урганаётган ходим, урганиши мобайнида, корхона (МТХ учун) 
ёки булинма (ишчилар учун) фармойиши билан, электротехник 
ходимлар ичидан тажрибали хизматчига бириктирилади.
29. Урганаётган ходим тезкор алмашлаб улашларни, куриб 
чикиш ёки электр ускунадаги бошка ишларни факатгина ургатаётган 
ходимнинг рухеати билан ва унинг назорати остида амалга ошириши 
мумкин.
Урганаётган ходимнинг харакатлари тутрилигига ва ушбу 
Коидаларга, 
шунингдек 
хавфсизлик 
техникаси 
Коидаларига 
риоя килинишига жавобгарликни урганаётган ходимнинг узи ва 
ургатаётган ходим олиб борадилар.
30. Ишлаб чикаришни урганиш тугаганидан сунг урганаётган 
ходим 28-бандда кузда тутилган хажмда малака комиссиясида 
билимлар текширувидан утиши керак. Унга ХТК га кура тегишли 
электр хавфсизлик гурухи (II-V) берилиши керак.
18


Бошка корхонага иитга утганида, уриндошлик буйича ишлашда 
ски бир корхона доирасида бошка ишга (лавозимга) утганда ёки 
ишда I йилдан ортик танаффус булганда, билимлар текширувидан 
муваффакиятли утган электротехник ходимлардан булган шахсга, 
комиссия карори билан электр хавфсизлиги буйича бошка ишга 
(лавозимга) утгунча, уриндошликгача ёки ишдаги танаффусгача 
булган электр хавфсизлик гурухи тасдикланиши мумкин.
31. Тезкор ва тезкор-таъмирлаш ходимлардан булган хар бир 
хизматчи, шунингдек юкори кучланишли синовларни утказувчи 
синов 
лабораториялари 
ходимлари 
билимлар 
текширувидан 
утганидан кейин камида икки хафта мобайнида тажрибали хизматчи 
рахбарлигида иш жойида стажировкадан утиши (дублёрлик килиш и ) 
керак, шундан сунг у мустакил тезкор ишларни бажаришга, юкори 
кучланиш остида синашларни утказишга куйилиши мумкин.
Стажировкага ва мустакил ишлашга ижозат, МТХ учун 
корхона буйича, ишчилар учун — цех буйича фармойиш билан 
расмийлаштирилади.
Таъмирловчи ходимлар учун дублёрлик килиш талаб 
килинмайди.
32. Билимларни даврий текшириш куйидаги муддатларда 
утказилиши шарт2:
ишлаб турган электр курилмаларга бевосита хизмат курса­
тувчи ёки уларда созлаш, электромонтаж, таъмирлаш ишларини 
амалга 
оширувчи 
ёки 
профилактик 
синовларни 
утказувчи 
электротехник ходимлар учун, шунингдек ушбу ишларни ташкил 
килувчи ва фармойишларни расмийлаштирувчи ходимлар учун — 
йилда 1 марта;
аввалги гурухга кирмайдиган, электротехник ходимлардан 
булган МТХлар, шунингдек электр курилмалар устидан назорат олиб 
бориш рухсат берилган хавфсизлик техникаси буйича мухандислар 
учун — 3 йилда 1 марта.
Агар гувохноманинг амал килиш муддати таътилга ёки 
касаллик вактига тугри келса, бу холда гувохномани амал килиш 
муддатини ишга тушган кундан бошлаб 1 ойга узайтиришга рухсат 
берилади. Гувохномани амал килиш муддатини узайтириш хакидаги 
карор махсус расмийлаштирилмайди.
Навбатдаги текширув вакти билимлари охирги текширилган
санага мос равишда белгиланади .
19


Кониркарсиз бах,о олган хизматчи гувохномасининг амал ки­
лиш муддати, агар билимлар текширувини кайд этиш журналида 
ходимни электр ускуналарда ишлашдан вактинчалик четлатилган- 
лиги хакида комиссиянинг махсус карори ёзилмаган булса, комиссия 
томонидан белгиланган иккинчи ёки учинчи текширишгача булган 
муддатгача автоматик тарзда узайтирилади.
33. Мазкур Коидаларни, ХТК ни ёки ишлаб чикариш 
йурикномаларини бузган шахслар навбатдан ташкари билимлар 
текширувидан утишга жалб этилишлари керак.
Шунингдек навбатдан ташкари билимлар текшируви куйидаги 
холларда хам утказилади:
билимлар коникарсиз булганда, малака комиссияси белгилаган 
мудцатларда, лекин охирги текшурув кунидан 2 хафтадан олдин ва 
1 ойдан кеч эмас;
янги технологиялар, электр курилмалар ва ускуналар жорий 
этилганда;
ишдаги танаффус бир йилдан ортик булганда.
бошка ишга утказилганда;
мазкур Коидаларнинг ва хавфсизлик техникаси коидаларининг 
янги тахрири амалга киритилганда;
«Уздавэнергоназорат» инспекцияси инспекторининг ёзма 
курсатмаси буйича.
Билимлар текширувида учинчи марта коникарсиз бахо олган 
ходим бошка, электр курилмаларга хизмат курсатиш билан боглик 
булмаган, ишга утказилиши шарт.
34. Ушбу Коидалар ва ХТК буйича билимлар текшируви 
таркиби камида 3 кишидан иборат малака комиссиялари томонидан 
утказилиши шарт3:
а) 
корхонанинг электр хужалигига жавобгар шахе, унинг 
уринбосари ва лавозим йурикномасига кура электр хужаликни 
назорат килувчи мехнат мухофазаси ва хавфсизлик техникаси 
мухандиси учун — бош мухандис ёки корхона рахбари (комиссия

«Уздавэнергоназорат» инспекцияси ва мехнат мухофазаси ва
хавфсизлик техникаси хизмати вакиллари «б», «в» ва «г» бандостиларда 
курсатилган ходимлар билими текшируви комиссияларида уз хохишларига 
кура иштирок этишлари мумкин.
«б» ва «в» бандостилардаги комиссия таркибини корхонанинг бош 
мухандиси тасдикдайди.
20


раиси), 
«Уздавэнергоназорат» 
инспекцияси 
инспектори 
ва 
жойлардаги Узбекистон Республикасининг мехнат ва ахолини 
ижтимоий мухофаза килиш вазирлиги ёки корхонанинг касаба 
кумитаси вакили таркибидан иборат комиссия томонидан;
б) корхоналарнинг ишлаб чикариш цехлари ва булинмалари 
электр хужалигига жавобгар шахслар ва электр хужаликнинг 
таркибий булинмалари бошликлари ва бошлик уринбосарлари 
учун — корхонанинг электр хужалигига жавобгар шахе ёки унинг 
уринбосари (раис), ушбу банднинг «а» бандостига мувофик 
комиссияда билим текширувидан утган мехнат мухофазаси ва 
хавфсизлик техникаси буйича мухандис (хавфсизлик техникаси 
на мехнат мухофазаси булими вакили), энергохизмат вакили 
таркибидан иборат комиссия томонидан;
в) колган мухандис-техник ходимлар учун — мазкур банднинг 
«б» бандостига мувофик кимиссияда билим текширувидан утган, 
электр хавфсизлиги буйича V гурухга (ёки 1 ООО В гача кучланишли 
электр курилмалар учун IV гурухга) эга комиссия текширувидан 
утган шахе - раис ва энергетика хизмати, мехнат мухофазаси ва 
хавфсизлик техникаси булими ёки касаба уюшма вакилидан иборат 
комиссия томонидан;
г) колган электротехник ходимлар учун, таркиби корхонанинг 
электр хужалигига жавобгар шахе томонидан белгиланган ва
I асдикланган бир неча комиссиялар тузилиши мумкин;
д) корхонанинг электр хужалигига жавобгар шахенинг билим 
текшируви, энергетикада назорат буйича инспектор иштирокида 
таъсисчи - корхоналар малака комиссияларида утказишга рухсат 
этилади;
е) 
«Саноатгеоконтехназорат» 
ДИ 
назоратидаги 
электр 
курилмаларга хизмат курсатаётган ёки уларни эксплуатациясини 
бошкараётган 
рахбарлар 
ва 
мухандис-техник 
ходимларнинг 
билимлари текшируви «Саноатгеоконтехназорат» ДИ вакили 
иштирокида 
утказилиши 
шарт. 
«Саноатгеоконтехназорат» 
ДИ вакиллари 
комиссияда 
иштирок этиш учун, 
комиссия 
ишлаши хакида камида 5 кун олдин хабардор килиниши керак. 
«Саноатгеоконтехназорат» ДИ вакили келмаган холларда комиссия 
унинг иштирокисиз ишлайди.
Биринчи билим текширувидан ташкари барча турдаги 
текширувларда компьютер техникасидан фойдаланишга рухсат
2 1


берилади; бунда билимлар текшируви журналидаги ёзувлар бекор 
килинмайди.
35.
Коидалар буйича билимлар текшируви, текширилаётган 
ходим ишлаётган корхона комиссиясида утказилиши шарт, 34- 
банднинг «д» бандостида кузда тутилган х,олатлар бундан мустасно. 
Бирор бир бошка комиссияда билимлар текширувини утказилиши 
ман этилади.
36.
Хар бир хизматчининг билимлар текшируви алохида 
утказилади ва расмийлаштирилади. Билимлар текшируви нати- 
жалари урнатилган шаклдаги журналга киритилади ва комиссия- 
нинг барча аъзолари томонидан имзоланади.
Билимлар текширувидан муваффакиятли утган ходимга электр 
хавфсизлиги буйича тегишли гурух (И-V) берилган холда билимлар 
текшируви хакида урнатилган шаклдаги гувохнома берилади.
Гувохнома у ёки бу электр курилмаларга маъмурий техник 
ходим сифатида тезкор, таъмирловчи ёки тезкор-таъмирловчи 
хукуклари билан хизмат курсатиш, тезкор, таъмирловчи ёки тезкор- 
таъмирловчи, шунингдек электр хавфсизлиги буйича II ва ундан 
юкори гурухга эга электротехнологик ходим сифатида хизмат 
курсатиш хукукини беради.
Агар текширилаётган ходим бир вактнинг 

Download 4,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish