Petrografiya” fanidan imtihon uchun nazorat savollari. 1) Dala shpatlari xaqida umumiy maʼlumotlar. Kaltsiy-natriyli (plagioklaz) dala shpatlari


) Feldshpatoidlar guruhi minerallari



Download 0,83 Mb.
bet4/19
Sana21.05.2023
Hajmi0,83 Mb.
#942003
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
Javoplar Петрография

5) Feldshpatoidlar guruhi minerallari.
Bu guruhga kiradigan minerallar odatda kremniy oksidiga to'yinmagan, ammo kaliy va natriyga boy bo'ladi. Bular nefelin, leysit, analsim, nozean, gayuin va sodalitlar.
Nefelin - KNa3(AISiO4l4. Yunoncha «nefeli» - bulut so'zidan kelib chiqqan. U HCI da osonlik bilan parchalanib, bulutsimon kremnezem hosil qiladi. Nefelin tarkibidagi kaliyning miqdori o'ta o'zgaruvchan.
Odatda nefelin (Ne) - NaAISiO4 bilan kalsilit (Ks) - KAISiO4 molekulalarining yuqori haroratdagi qattiq eritmalar uzluksiz qatorini hosil qiladi. Nefelinni hosil bo'lish sharoitini aniqlovchi belgilardan biri tarkibidagi K va Na kationlarining joylanishidir. Ko'pincha, intruziv jinslarda ulaming nisbati 3:1 ga teng. Otqindi (effuziv) jinslarda nefelin tarkibi sezilarli o'zgaruvchan. Afrika, Italiya va boshqa mamlakatlarda tarqalgan vulkan jinslarda noyob mineral sifatida kalsilit uchraydi. Kalsilit mikroskop tagida nefelinga o'xshash. Bu ikki mineralni bir biridan ajratish qiyin, shuning uchun kimyoviy usul yordamida tarkibini aniqlash zarur. Nefelin ishqorli jinslarga mansub mineral sifatida nefelinli sienitlarda kaliy shpatlar bilan, ishqorli gabbro va nefelinli gneyslarda plagioklaz bilan birga, o'ta ishqorli jinslarda esa olivin va piroksenlar bilan birga uchraydi. U geksagonal singoniyaga ega bo'lib, kristallarining qiyofasi prizmatik, kalta ustunsimon. Yuqorida qayd qilganimizdek optik xususiyati o'zgaruvchan: Ng=1,529-1,546; Np=1,5261,542; Ng-Np-0,003-0,005. U optik bir o'qli, manfiy.
Leysit - KAISi2O6. U yunoncha «leykos» - rangsiz, och kulrang
degan ma'noni bildiradi. Leysit yosh vulkan jinslarga mansub bo'lib. past darajali bosimda yer yuziga yaqin yoki uning yuzasida paydo bo'ladi. Leysit izomorfizm xususiyatiga ega, 625 °Cdan yuqori haroratda kubik singoniyali kristall hosil qilsa. bundan past haroratda tetragonal modifikatsiyasiga aylanadi. Leysit shlifda rangsiz, ulanish tekisligi yo'q. Unda numi sindirishi (1,508-1,511) va ikkilantirib sindirishi (0,001 0,002) ko'rsatkichi past. Shuning uchun u mikroskopda qora rangli bo'ladi. Leysit uchun xos belgilardan yana biri, har tomonlama polisintetik qo'shaloqlarni hosil qiladi. Ko'pincha leysit ichida joylashgan egirin, magnetit, shisha mahsulotlarini uchratish mumkin.
Odatda leysit magmadan so'nggi jarayon ta'sirida, ko'pincha kimyoviy o'zgarishlar yuz beradi. Ba'zi leysit kristallari o'mida hosil bo'lgan ortoklaz va kaliyli slyudalar psevdomorfozalari ma'lum. Bunday psevdomorfozalar psevdoleysit yoki epileysit deyiladi.


Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish