Pedagogika

PEDAGOGIKA
 
2016, 4-son
 
 
 
70 
Xususan,  Y.  V.  Bondarevskiy  о‘z  tadqiqotlarida  shaxsga  yо‘naltirilgan 
texnologiyalar  bu  ta’lim  oluvchi  shaxsining  individual  rivojlanishini  qо‘llab-
quvvatlashga yо‘naltirilgan dialogik, faoliyatli va ijodiy xarakterdagi о‘qitishning 
mazmuni  va  vositalarini  tanlashdagi  erkinlik,  ijodiylik  va  mustaqillikning 
ta’minlanishi  bilan  tavsiflanadi,  deya  ta’kidlaydi
1
.  Shu  asnoda,  shaxsga 
yо‘naltirilgan  texnologiyalar  pedagogik  jarayonda  faoliyat  va  muloqot 
vositalarining  subyektlar  orasidagi  о‘zaro  hamkorlik  xarakterida  bо‘lishini  talab 
etadi. 
Shaxsga yо‘naltirilgan ta’lim turli bilim sohalari bо‘yicha shaxsning xilma-xil, 
mustaqil  va  maqsadga  muvofiq  faoliyatini  tashkil  etish  uchun  zarur  shart-
sharoitni yaratib berish orqali ta’lim oluvchining intellektual va axloqiy jihatdan 
samarali  rivojlanishini  ta’minlaydi.  Shaxsga  yо‘naltirilgan  texnologiyalarning 
afzalliklari  ta’limning  tabaqalashtirilgan,  individuallashtirilgan  tarzda  tashkil 
etilishini  ta’minlash  hamda  ta’lim  oluvchi  shaxsini  rivojlantirishga  xizmat qilishi 
bilan belgilanadi.  
Shaxsga yо‘naltirilgan texnologiyalar esa, о‘z maqsadi va mohiyatiga kо‘ra, 
an’anaviy  о‘qitishdan  farq  qilib,  ta’lim  oluvchi  shaxsining  tabiiy  imkoniyatlarini 
namoyon qilishi va rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratishni taklif qiladi. Bunda 
talaba о‘zini о‘quv faoliyatining subyekti sifatida his qilishi muhim ahamiyat kasb 
etadi. 
Yuqoridagi  tahlillardan  kelib  chiqqan  holda,  bо‘lajak  о‘qituvchilarda 
fuqarolik  pozitsiyasini  shakllantirish  jarayonida  qо‘llanilishi  mumkin  bо‘lgan 
shaxsga  yо‘naltirilgan  texnologiyalarni  shartli  ravishda  uch  guruhga  bо‘lish 
mumkin: 
1.
 
Qadriyatli 
yо‘naltirilgan, 
ya’ni 
shaxsdagi 
о‘zini 
anglashning 
rivojlanishiga,  uning  ijtimoiy,  shaxsiy,  axloqiy,  kasbiy,  ayni  damda  fuqarolik 
qadriyatlarini  aniqlashga  yо‘naltirilgan  texnologiyalar  (ijtimoiy-psixologik 
treninglar, diskussiya, ishbilarmon va rolli о‘yinlar). 
2.
 
Moslashtirilgan  texnologiyalar  –  ta’lim  oluvchining  individual 
imkoniyatlari,  ehtiyojlari  va  qiziqishlarini  о‘quv  motivlariga  moslashtirish 
maqsadini  kо‘zlagan  va  о‘quv  faoliyatida  talabaning  о‘zini  namoyon  etishi  va 
anglashi  uchun  qulay  psixologik  sharoit  yaratishni  ta’minlashga  yо‘naltirilgan 
                                                           
1
Qarang: