Parrandalarda ovqat ҳazm qilish tizimi kasalliklari

Ҳужайраларнинг барча таркибий қисмлари: цитоплазма, ўзак ва қобиғи протоплазмани ташкил қилади. Шу жиҳатдан у “тирик модда” тушунчасига яқин. Лекин тирик модда кенгроқ маънода ишлатиладиган тушунча, чунки унинг ҳужайра тузилишига эга бўлмаган шакллари ҳам мавжуд.

Ҳужайранинг таркибий қисмлари

Ҳужайралар уч таркибий қисм: цитоплазма, ўзак ва плазмолеммадан ташкил топади. Цитоплазма ва унинг органеллалари ҳужайра ҳаёт фаолитини, шунингдек кўп ҳужайрали организмларда ҳужайранинг ўзига хос (специфик) вазифасини таъминловчи асосий метаболизм аппаратидир. Ўзак эса генетик ахборот (информация)ни ҳосил қилувчи ва сақловчи, бу ахборотни ҳужайранинг бўлиниши натижасида ҳужайра авлодлари қаторида ўтказилишини таъминловчи тузилмадир.

Плазмолемма ҳужайранинг ташқи муҳит билан ўзаро физико-кимёвий таъсирини, шунингдек кўп ҳужайралиларда организм ҳужайраларининг ўзаро алоқасини таъминлайди.

Цитоплазма. Цитоплазма ҳужайра атрофи муҳитидан плазмолемма билан чегараланган бўлиб, гиалоплазма ва унда жойлашувчи доимий компонентлар - органеллалар ва турли хил доимий бўлмаган структуралардан иборат (1-расм).

1-расм. Цитоплазманинг кўриниши

Цитоплазма

Гиалоплазма ёки асосий плазма ҳужайранинг ички муҳити ҳисобланувчи жуда муҳим қисмидир. Электрон микроскопнинг кўрсатишича, у электрон зичлиги паст бўлган гомоген ёки нозик донадор моддадир. Унда мураккаб коллоид ҳолатда оқсиллар, нуклеин кислоталар, полисахаридлар ва бошқа бирикмалар мавжуд. Гиалоплазмада рибосомалар ва полирибосома (полисома)лар иштирокида ҳужайранинг ўз эҳтиёжлари учун керакли оқсиллар синтезланади.

Гиалоплазма ёки асосий плазма ҳужайранинг ички муҳити ҳисобланувчи жуда муҳим қисмидир. Электрон микроскопнинг кўрсатишича, у электрон зичлиги паст бўлган гомоген ёки нозик донадор моддадир. Унда мураккаб коллоид ҳолатда оқсиллар, нуклеин кислоталар, полисахаридлар ва бошқа бирикмалар мавжуд. Гиалоплазмада рибосомалар ва полирибосома (полисома)лар иштирокида ҳужайранинг ўз эҳтиёжлари учун керакли оқсиллар синтезланади.