O’zbekistonRespublikasiOliyvao’rtamaxsusta’limvazirligi MirzoUlug’beknomidagiO’zbekistonMilliyuniversiteti

Magniynianiqlash

Magniyelementio’simlikuchunzaruroziqelementlaridanbiribo’lib, deyarlihammatuproqtarkibidauchraydi. Magniylisho’rlanishasosanmagniykarbonat(MgCO₃), magniybikarbonat(MgH(CO₃))₂, magniysulfat(MgSO₄), magniyxlorid(MgCl₂) larko’rinishidagisuvdaosoneriydiganvao’simlikuchunzararlibirikmalardir.

MagniyningtuproqdagimiqdoriasosanjudatezvakulayTrilon - Buslubibilananiqlanadi. BuuslubbilanishlagandaindikatorsifatidakoraxromogenYeM –00qo’llaniladi.

Ishtartibi.

Suvliso’rimdanolibkaltsiyaniqlangandankeyin, o’shakolbadagiso’rimdamagniynianiqlashmumkin.Bundao’shaso’rimustiga 1:1 nisbatlixloridkislotasidanmureksidto’liqparchalanibketguncha, ya’nikongoqog’oziko’kbinafsharangigao’tguncha (nordonreaktsiya) tomiziladi.

Reaktsiyanitezlashtirishuchunso’rim 40-50° issiqlikdarangiyo’kolgunchakizdiriladi;So’ngrakongoqog’oziko’kbinafsharangdankiziltusgakirguncha, ortikchakislotabufereritmasi (NH₄CI + NH₄OH) bilanneytrallanadi.(pH 5,2). Ko’shimcharavishdayanaxuddishubufereritmadan 20 mlkuyiladivashpateluchidataxminanozrokkoraxromogenkukunidansolib, yaxshilabchaykatiladi; Kolbadagisuyuqlikkizilrangdanhavoranggao’tgunchaTrilon-Beritmasibilantitrlanadi. (agarmagniytaxminanko’pbo’lsa, Trilon-Beritmasining0,05N, ozbo’lsa 0,01N eritmasibilantitrlanadi).

MagniyningfoizmiqdoriTrilon-Beritmasiningtitrlashgasarflanganmiqdorigakarab, kuyidagiformulabilanhisoblanadi.

magniyningfoizmiqdori;

a – titrlashgaketgan (0,05 yoki 0,01) normalTrilon -Beritmasiningmlmiqdori;

f – 1 ml 0,05 nTrilon - Beritmasida - 0,00063 yoki 0,01nTrilon - Beritmasida - 0,00126 gto’g’rikeladigankoeffitsienti;

E – so’rimningumumiymiqdori, mlhisobida;

100 – foizgaaylantirishkoeffitsienti;

K – gigroskopiknamlikkoeffitsienti;

m – analizuchunolinganso’rimningmlmiqdori;

n – namunaog’irligi, ghisobida

Suvliso’rimanalizidakaltsiyvamagniyionlarinititrlashvaqtidaba’zinoaniqliklarro’ybersa, aniqlashgaharakatberuvchi Cu, Mn, Fe, Alionlariniyo’kotishgaharakatqilishlozim. Buninguchunso’rimdan 20mlolinib, 250 mllikonussimonkolbagakuyiladi. Ustiga 80 mlsuvsolinib, umumiyhajmi 100 mlga yetkaziladi. Eritmanikizibturganqumhammomigayokielektrplitkaustigako’yilib, faqatginabug’chikkunichakizdiriladi. So’ngra Cu ionlarinibog’lashmaqsadidanatriysulfideritmasdan 2 ml,Mn ionlariniyo’kotishuchunesa, gidrooksilamineritmasidan 5 tomchisolinadi. Kolganishlaryukoridagikabibajariladi. So’rimdamagniyningko’pmiqdordabo’lishiham, kaltsiynianiqlashgahalakitberadi. Shuninguchunxamishqorkuyilmasdanoldin (kaltsiynianiqlashvaqtida) 2% shakarlieritmadan 2 mlkuyilsa, kaltsiysaxarathosilbo’ladivakal’tsiyaniqtitrlanadi. [1]

Reaktivlar:

1. 
   0,05 nTrilon – B;
   
2. 
   Bufereritmasi ( NH₄CI + NH₄OH);
   
3. 
   1% ligidrooksilaminxlorid (NH₄ONNSI)
   
4. 
   1% linatriysulfid;
   
5. 
   10%li Na OH;
   
6. 
   Qoraxromogen;