|
O’yuvchinatriy (NaOH) ning1protsentlieritmasi. Bunitayyorlashuchuno’yuvchinatriytuzidan 10 grammolib, 1 litrdistillangansuvdaeritiladi.
O’yuvchinatriy (NaOH) ning 1/10normaleritmasi. Bunitayyorlashuchuno’yuvchinatriytuzidan 10,5 grammolib, 1 litrdistillangansuvdaeritiladi.
O’yuvchinatriy (NaOH) ning 1/100 normaleritmasi. Bunitayyorlashuchun 1/10normalo’yuvchinatriyeritmasidan 100 kubsantimetrolib, xajmidistillangansuvqo’shishbilan 1 litrga yetkaziladi.
O’yuvchinatriy (NaOH) ning 1/200 normaleritmasi. Bunitayyorlashuchun 1/10normalo’yuvchinatriyeritmasidan 100 kubsantimetrolib, xajmidistillangansuvqo’shishbilan 1 litrga yetkaziladi.
Glossariy
Fiksanal – qattiqyokieritmaholidagi, aniqo’lchanganampulagasolibkavsharlabqo’yilganreaktiv.
Alikvotqism – analizuchunmaxsuso’lchovlipipetkalaryordamidaaniqo’lchabolinganeritmaninghajmi.
Titrlash – konsentratsiyasianiqbo’lganeritmaniikkinchieritmagabyuretkayordamidaasta-sekinqo’shibborishjarayoni.
Ekvivalentnuqta – o’zarota’siretuvchimoddalarningto’liqreaktsiyagakirishganholati, reaktsiyaningtamombo’lishvaziyati.
Tahlilusuli– tahlilasosinitashkiletuvchitamoil.
Tahliluslubi– tahlilnibajarilishtartibi.
Spetsifikreagent– murakkabaralashmadagifaqatbittaiongaginaxosreagent (reaktsiya).
Selektivreagent– xalaqitberuvchiionlarbo’lmagandaayrimionlargatanlabta’siretuvchireagent.
Guruhreagenti– ionlarguruxibilanbirxilanalitiksamaraberuvchireagent.
Tahlilturlari: element, funktsional, molekulyar, fazoviyvafarmatsevtiktahlil.
Namunamassasigako’ra– makro, yarim-mikro, mikro, ultramikrousullar.
Bajarilishuslubigako’ra– quruqvaxo’lusullar.
Bajarilishtartibigako’ra– tizimli (sistematik) vakarsliusul.
Analitikreaktsiyasezgirligi– ochilishimumkinbo’lganionningminimalkonsentratsiyasi.
Tahlilninguskunaviyusullari- moddaningsifatvamiqdoriytarkibigabog’liqbo’lganfizikxossalarnio’lchashgaasoslangan.
Uskunaviyusullar- moddaningfizikxossasiturliasbobuskunalarvositasidao’lchanadiganusullar.
Optikusullar– moddani (yokieritmani) optikxususiyatlarinio’lchashgaasoslangan.
Xromatografikusullar– aralashmadagimoddalarnisorbsion (sorbentgashimilish) xususiyatlarinifarqlanishigaasoslangan.
Elektrokimyoviyusullar– tahliletilayotgantizimnielektrokimyoviyxossalarinio’lchashgaasoslangan.
Radiometrikusullar– moddaniradioktivxossasinio’lchashgaasoslangan.
Termikusullar– tegishlijarayonlarniissiqlikeffektlarinio’lchashgaasoslangan.
Mass-spektrometrikusullar– moddaniionlashganbo’laklarimassasinianiqlashgaasoslangan.
Tahlilningmolekulyar- absortsionusullari - moddamolekulalaritomonidanoptiksoxadagielektromagnitnurlarini 200-400 nmUB, 400-700 Ksohasi, 1-2 mikronIKhamdaradiochastotalarsohasiniyutilishigaasoslangan.
Kolorimetriya– birxilqalinlikdagikyuvetalardagieritmalarningrangintensivliginisolishtirishga (taqqoslash) asoslangan.
b)Elektromagnitnurlarningmoddabilanta’sirlashuvxususiyatigako’ra:
Alangalifotometriya -qo’zg’atuvchigazalangasita’siridaginursochish
Molekulyarabsorbtsiontahlil -moddamolekulalariyokiionlaritomonidanyutilgannurmiqdori
Tahlilningoptikusullari-elektromagnitnurlarta’siridamoddani (nurchiqarish, nurniyutish, tarqatish, sindirish, nurniqutblantirish) kabixossalarinio’lchashgaasoslanganusullar.
Atom-adsorbsiontahlil- gazfazasidamoddaatomlariningmonoxromatnuryutishi
Emissionspektraltahlil-moddatomonidanchiqarilayotgannurintensivligi
Alangalifotometriya- qo’zg’atuvchigazalangasita’siridaginursochish
Lyuminestsenttahlil - lyuminessensiyaintensivliginio’lchash
Nefelometriktahlil - disperstizimsochayotgannurintensivligini
Turbidimetriktahlil - disperstizimorqalio’tgannurintensivliginio’lchash.
Yorug’likniyutilishiLambert-Buger-Berqonunigaasoslanadi. Buqonungako’ra: yorug’likniyutilishiyorug’liko’tayotgankyuvetaqalinligigavayorug’likyutuvchimoddakonsentratsiyasigato’g’riproportsional.
Optikzichlikningfizikma’nosi:kiruvchivachiquvchinurlarintensivliginisbatininglogarifmiqiymatigateng.
Fotokolorimetriya– tekshiriluvchieritmadan, monoxromatikbO’lmagannurintensivliginifotoelektrokolorimetrda (FEK) fotoelementyordamidao’lchashgaasoslangan.
Fotometriktitrlash-titrlashniekvivalentnuqtasiyokiuningyaqinida, titrlanuvchieritmaningyorug’likyutilishikeskino’zgarishiasosida, titrlashnioxirginuqtasini (TON) aniqlashgaasoslangan
Differensialfotometriya- tahliletiluvchieritmaoptikzichliginoldan (anchakatta (0,1-1,0) bO’lgansolishtirmaeritma.
40.Spektrofotometriya- yorug’likoqiminikeng 185 nmdan - 1100 nm
oralig’idatahliletiluvchimoddaeritmasitomonidanUB, ko’rinadigan (K) vayaqininfraqizil (YAIQ) sohadagimonoxromatiknurlarningyutilishinimaxsusasbob – SFdao’lchanishigaasoslangan.
Monoxromatlash - yorug’liknurinispektrgaajratishuchunSFdamonoxromotorvazifasiniprizmayokidiffraksionpanjarabajaradi.
SFdasifattaxlil- moddatomonidanmaksimalyutilgannurningto’lqinuzunligiasosidatopiladi( λmax ).
SFdamiqdoriytaxlil- maksimalyutilgannurningto’lqinuzunligio’lchanganoptikzichlikasosidatopiladi( Amax ).
Ekstraksion – fotometriktahlil- tahlilqilinuvchieritmadagianiqlanuvchimoddaekstragentyordamidaekstraksiyalanadivaekstraktnianalitikto’lqinuzunlikdafotometrikusuldaO’lchashgaasoslangan.
Lyuminessensiya-moddaningturlienergiyalarmanbaita’siridashu’lalanishi.
Fotolyuminessensiya– spektrningUBvako’rinadigansoxa, nurlarita’siridamoddanishu’lalanishi.
Fluoressenttahlil(fluorimetriya) – aniqlanuvchimoddagaUB, K – nurlarta’sirettirilgandafluoressensiyaintensivliginio’lchashgaasoslangan
Konduktometriya– elektroliteritmasiningkonsentratsiyasio’zgarishibilanelektro’tkazuvchanliknio’zgarishigaasoslangan.
Voltamperometriya- tashqaridanqo’yilgankuchlanishgabog’liqravishdatokkuchio’zgarishinio’lchashgaasoslangan.
Kulonometriya– elektrolizuchunsarflangantokkuchinio’lchashga
asoslangan.
Elektrogravimetriya- elektrokimyoviyreaksiyamahsulotimassasinio’lchashgaasoslangan.
Konduktometriktitrlash-konduktometrikyacheykadagiikkitainert (platina) elektrodlarorasidagitahliletiluvchieritmanielektro’tkazuvchanligini, titrlashjarayonidao’lchashgaasoslangan.
Polyarografiya - elektrokimyoviy (polyarografik) yacheykagatashqaridankuchlanishqo’yilishibilanelektriko’lchamlarvatahlilqilinuvchimoddaeritmasixossalariorasidagibog’liqliknio’rganishgaasoslangan.
Kulonometriya - elektrolizuchunsarflangantokkuchinio’lchashgaasoslangan.
Xromatografiktaxlilusuli- aralashmatarkibiyqismlariningqo’zg’almasfaza – adsorbentgaturlichayutilishiga, adsorbsiyalanishigaasoslangan.
Ionalmashinishxromatografiyasi-tahlilqilinuvchielektrolitvaionitningionogenguruhlariorasidaalmashinishreaksiyasigaasoslangan.
Ionitlar - yuqorimolekulyarpolikislota, poliasoslarbo’lib, yonzanjiridaionogenguruhlarnisaqlaydi.
Kationitlar– elektrolitkationiniprotongaalmashtiruvchiionitlar.
Regeneratsiya - ionitniionalmashinishdanavvalgixoligaqaytarishjarayoni.
Ekstraktsion – fotometrikusul – xromatografikdog’niorganikerituvchigaekstraktsiyalab, unifotometriktahlilqilishgaasoslangan.
Xromatogramma-qaydetuvchiasbobsignalinivaqtoralig’idagigrafiktasviri.
Do'stlaringiz bilan baham: |
