O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi

Boshqa firmalar dasturlari bilan nima qilish kerak? 
Bu 
firmalarga 
yoki 
XYZ 
kompaniyasidan 
grafikaviy 
nimdasturlarning  standart  kutubxonasini  sotib  olishga  va  o‗zlarining 
loyihalarida  faqat  ulardan  foydalanishga,  yoki  bu  ish  ularga  ma‘sul 
bo‗lmasa,  o‗zlarining  kutubxonasini  ishlab  chiqishga  va  videokartalarni 
ishlab  chiqaruvchilarni  ularning  kutubxonalari  yaxshiroq  ekanligiga  va 
ular  videotezlatkichlarini  ushbu  kutubxonalarga  optimallashtirishlari 
durustligiga ishontirishlari lozim. 

---

172 
 
Uzoq  davom  etgan  «kutubxona  kurashi»  natijasida  bugungi  kunda 
uch  asosiy  kutubxonalar:  Glide,  OpenGL  va  DirectSD  ajralib  chiqdi. 
Glide  kutubxonasini  boshqalardan  oldinroq  3D-tezlatgichlari  bozoriga 
o‗zining  Voodoo  Graphics  kartalari  bilan  3Dfx  kompaniyasi  ishlab 
chiqdi.  Bugun  biz  peshtaxtalarda  3Dfx  belgisi  qo‗yilgan  o‗yinlarni 
ko‗plab  topamiz.  Qolgan  firmalarning  videotezlatkichlari  ularni  ko‗pda 
qo‗llab-quvvatlamadi  va  taxmin  qilish  mumkinki,  yoki  u  xaridorgirsiz 
bo‗lib qoladi, yoki yangi narsaga o‗zgaradi. 
OpenGL  kutubxonasi  IBM  PC  platformasida  emas,  balki  maxsus 
baquvvat grafikaviy stantsiya platformasida yaratildi. Foydalanuvchilarga 
u  Quake  o‗yinining  muvaffaqiyati  tufayli  keldi;  bu  o‗yinda  dasturchilar 
ushbu  kutubxonaning  soddalashtirilgan  variantidan  foydalanishdi.  Quake 
o‗yini shunchalik mashhur bo‗ldiki, bu o‗yin tarqalgan paytda ko‗p ishlab 
chiqaruvchilar  o‗zlarining  videokartalarini  ushbu  o‗yin  bilan  ishlashga 
optimallashtirishni  va  ya‘ni  ushbu  kutubxonani  qo‗llab-quvvatlashni 
omadli  marketing  tadbiri  deb  bilishdi.  O‗z  navbatida  yangi  dasturlarni 
ishlab 
chiquvchilar 
OpenGL 
kutubxonasidagi 
protseduralardan 
foydalanishni  ham  omadli  marketing  tadbiri  deb  hisoblashdi,  chunki 
foydalanuvchilarda bu kutubxonaga tayangan juda ko‗p videotezlatkichlar 
mavjud edi. Glide kutubxonasi o‗zining yaratuvchisi – 3Dfx kompaniyasi 
tomonidan  uzoq  vaqt  va  muttasil  oldinga  surib  borildi,  OpenGL 
kutubxonasiga esa muvaffaqiyat juda tez keldi.  
Hozirgi  paytda  DirectSD  kutubxonasiga  tayanish  maqsadga 
muvofiqdir.  Bu  kutubxona  DirectX  kutubxonalari  yirik  paketi  tarkibiga 
kiradi.  U  Windows  operatsion  tizimi  ustiga  multimediali  ustqurilma 

---

173 
 
sifatida Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilmoqda va bepul 
tarqatilmoqda.