O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

kimyoviy birikmalar deb ataladi. 
Kimyoviy birikmalarning xosil bо‟lishida xarorat о‟z-о‟zidan о‟zgarishi mumkin.  
Kimyoviy  bimrikmalarning  xosil  bо‟lishida  atom  elektron  tuzilishlari  bir-biridan  keskin  farq 
qiladigan komponentlar qatnashadi.        
Kimeviy birikma xosil qiluvchi qotishmalar bir jinsli bо‟lib, MgSn,   Мg
2
Pb,  Mg
3
Bi
2
, MgSi, 
MgS, Fe
3
С, NbCl,  CaCl
2
,  CuZn,    CuZn, CuZn
8
,  CuZn
3 
 kabi birikmalar shular jumlasiga kiradi. 
 
2. Muvozanat holatidagi fazalar 
 
Toza  metallarning  kristallanishida  tashki  omillarning  о‟zgarishi  natijasida  muvozanatning 
buzilishi va sistema fazalarining о‟zgarishi ma„lum. 
Suyuq    yeki  qattiq  qotishmaning  boshqa  qismlaridan  chegara    sirtlari  bilan  ajralgan,  hamda 
kimeviy tarkibi  yoki tuzilishi bilan farq qiladigan qismi  faza deyiladi. Murakkab sistemalar bir necha 
fazadan  iborat  bо‟lib,  bir-biridan  chegara  sirtlari  bilan  ajralib  turadi.  Qotishmalar  tarkibidagi  sof 
metallar,  suyuq  yoki  qattiq  eritmalar,  kimeviy  birikmalar  fazalardir.  Muvozanat  holatidagi  fazalar 
yig‟indisi sistema (qotishma) dir. Sistemaning tarkibiy qismlari   komponentlar deyiladi. Sof metallar 
yoki barqaror kimeviy birikmalar sistemaning komponentlaridir. Sistema fazalarining soniga va xiliga 
xalal  yetkazmay  о‟zgartirilishi  mumkin  bо‟lgan  tashqi  va  ichki  omillar  soni  (xarorat,  bosim  va 
kontsentratsiya) tegishli sistemaning erkinlik darajalari soni deyiladi. 
Geterogen  sistemalar  qonuniyatlari  1873-1878  yillarda  D.V.Gibbs  tomonidan  aniqlandi  va 
sistemadagi umumiy muvozanatning  fazalar qoidasiga  buyso‟nganligini quyidagicha ifodaladi: