O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti fakulteti

beradi onam xo‘rsinib 
(175), 
-Mo‘m tishlab o‘tirasanmi! Gapir! 
(215), -
Pashshalarga yem bo‘lib o‘tiravering! – deydi kinoyali tovush bilan Turg‘un 
(220). 
Oybek epitetlari badiiylikdan ko‘ra ko‘proq realistik obraz yaratishga xizmat 
qilgan ko‘rinadi: 
jing‘il hassa
/13/, 
saxtiyon mahsi
/16/, 
qora sho‘rva
/20,28/, 
yovg‘on xo‘rda
/38/, 
gardin piyola
/129/, 
sag‘ri kovush
/3/ kabi. Ba’zi o‘rinlarda 
epitetlarni qo‘llash muvaffaqiyatli chiqmagan
: Tor ko‘chada, qo‘shnimizning eski, 
shaloq eshigi oldida mening 
chol bobom
 o‘z o‘rtog‘i – uzun soqolli, yirik jussali, 
kar quloq mo‘ysafid bilan nimalar to‘g‘risidadir ezmalanib so‘zlashadi
/3/. Ammo 
quyidagi gapda 
isimlik
so‘zini istarasi issiq ma’nosida original qo‘llagan: 
G‘affor 
akaning xotini Rohat kelinoyi oppoqqina, ko‘zlari o‘ynoqi, 
isimlikkina juvon
/39/. 
Oybek uchun qorning rangi emas, muloyimligi muhim. Shuning uchun 
daraxt novdalariga yopishgan qorni ham 
«momiq qor»
deb ataydi. 
Xuddi epitetlar singari o‘xshatishlarni qo‘llashda ham tasvirning aniq, 
ifodaning tushunarli, kitobxonbop bo‘lishiga harakat qilingani seziladi:
yosh 
bolaning gapirishi to‘tining g‘ujillashiga, olmaning kichikligi yong‘oqqa
/4/, 
qor 
mayinligi momiqqa
/35/ kabi. Shu bilan birga asarda noan’anaviy, Oybek qalami 
mahsuli bo‘lgan o‘xshatishlar ham anchagina. Masalan: 
Qing‘ir-qiyshiq 
ko‘cha 
ular uchun go‘yo sichqonning qopqoniday
bo‘lganidan tiqilib qolishgan 
/6/,
 

---

3 
Osilgan lablarida har yoqqa ko‘pik sachratib, boshlarini jahl bilan keskin 
silkitishadi, shunda bo‘yinlariga osig‘liq