О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Bo`stonliq — Toshkent viloyatidagi qishloq. Bo`stonliq «bog`-rog`» ma`nosidagi bo`ston 
so`zidan ko`ra bo`ston (bo`zto`nli) degan urug` nomi bilan atalgan deyish to`g`riroqdir. SHu 
rayonda CHimboylik degan qishloq ham bor (CHimboy —  urug` nomi) —  lik,  —  lig affiksi 
kishilarning qaysi qabila-urug`dan ekanini ham ko`rsatadi: masalan, ming qabilasidan bo`lgan 
kishilar minglik deb atalgan.
 
Zarkent  —  Toshkent viloyatidagi qishloqlardan biri. V. V. Bartol’d arab geograflaridan 
Muqaddasiy asarlarida SHosh viloyatida qayd qilingan Zarankatu qishlog`ini hozirgi Zarkent 
bo`lsa kerak, deb taxmin qiladi. Zar «oltin» bo`lsa, zer, zerin «quyi», «etak» demakdir. Zerinkat 
bo`lganda «Pastdagi qishloq», «Tog` etagidagi qishloq» deyish mumkin edi.
 
Qo`yliq  —  Toshkent shahrining chekkasidagi joy. Professor H. H. Hasanov Qo`yliqni 
«Quyilik», «pastlik»deb izohlaydi. YAna shuni aytish kerakki, DO`rmon urug`ining bir 
shoxobchasi «qo`yli» deb atalgan Qo`yli Qo`yliq bo`lib ketgan bo`lishi mumkin. Bundan 
tashqari, Mo`g`ul sarkardalaridan birining ismi Qo`yliq bo`lgan. Mo`g`ul sarkardalarining 
nomlari O`rta Osiyo toponimiya-sida anchagina saqlanib qolgan. Bundan tashqari, o`sha 
sarkarda Qo`yliq Toshkentga ham kelgan.
 
Ohangaron  daryosi  —  Sirdaryoning o`ng irmog`i. Mo`g`ullar kelmasdan oldingi 
manbalarda Iloq daryosi deb atalgan. Daryo vodiysida temirchilik rivojlangani uchun daryoni 
Ohangaron, ya`ni «Temirchylar daryosi» deb ataganlar.
 
To`ytepa  —  bu nomning negizida to`y ma`nosi yotishi munozara qilinishi mumkin. 
Turgan gapki, bu nomning to`y (svad’ba), to`yko`l so`zlariga dahli  yo`q Dori o`t va kulollar 
ishlatadigan sopol idishlar yasash uchun ishlatadigan loy ham to`y deyiladi. Sopol yasaydigan 
tuproqni «gil» deb izoxlashga bir qadar asos bor. Ammo Mahmud Koshg`ariyning asarida 
boshqacha izoh beriladi:
 
«To`y — askarlarning turar joyi. Xon to`yixon askargohi». SHunga asoslanib, To`ytepa — 
«qal`atepa», «qo`rg`ontepa», «lashkartepa» ma`nosida bo`lishi ham ehtimol.
 
Toshkent shahrida bir qator qadimgi me`morchilik obidalari mavjud. Bulardan biri — 
Abdulqosim shayx madrasasidir. Bu madrasa Abdulqosim eshon, Qoraxon eshon, Ma`dixon qozi 
madrasasi ham deb atalgan.. O`rta Osiyo me`morchiligi asosida XIX asrda o`sha davr an`analari 
bilan qurilgan tarixiy yodgorlikdir. O`ziga tutashgan masjid va hammom bilan birga qadimgi 
Beshyog`och dahasidagi mahalla guzarini tashkil qilgan. Dastlab madrasa bir qavatli bo`lgan. 
1864 yili hovli qismida ikkinchi qavati qurilgan. Binoni bezashda asosiy e`tibor bosh fasadga 
qaratilgan. U chorsi pishiq g`ishtdan ikki qavatli qilib, sharqqa qaratib qurilgan. Bosh fasadni 
bezash maqsadida uning ikki yoniga bir xil ravoqlar ishlangan. Bosh fasadning o`rta qismida 
madrasa devori sirtidan 1,82 m. bo`rttirib chiqarib, balandligi 16 m. li peshtoq ishlangan. Uning 
ikki yonida guldasta minora qad ko`tarib, ularning tepa qismida XVI — XVII asrga xos mezana 
bor. Peshtoqning old va yon tomonlari to daxana asosigacha va devorning kungurador qismi 
chorsi pishiq g`ishtdan tekis qilib ishlab chiqilgan, uning yuqori qismi esa sharafa hamda kitoba 
bilan bezatilgan. Ko`kaldosh madrasasi singari bunda ham darvozadan kiraverishdagi chap 
tomonda darsxona, o`ngda masjid, to`rida xonaqoh «Mo`yi muborak» —  deb ataladi. Bu bino 
madrasadan ilgari 1820 yili qurilgan. Darsxona va masjid tomlari o`zaro kesishadigan ravoqlar 
ustiga gumbaz qilib  qurilgan. Hovlining tarxi —  chorsi 28X22 m. Kompleksga kirgan masjid 
keyinchalik buzilib ketgan. Madrasa 1983 yili ta`mir qilingan. Uning binosidan qadimgi 
yodgorliklarni targ`ib qilish uyi sifatida foydalaniladi.