O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Taqdirni qo‘l bilan yaratur odam, 
G‘oyibdan kelajak baxt bir afsona, – 
degan hikmatli satrlari shu jihatdan diqqatga sazovor.
127
 
Baxt  haqida  gap  ketganda,  albatta,  omad  to‘g‘risida  to‘xtalib  o‘tish  lozim.  Omad  ham  lazzatga  o‘xshash 
oniylik  tabiatiga  ega.  Lekin  bu  oniylikda  lazzatdagidek  takrorlanish  xususiyati  yo‘q:  odamga  omad  hayoti 
mobaynida kamdan–kam kulib boqadi. Omadning ana shu jihati haqida qrim–tatarlarning qadimgi asotiri bor. Unga 
ko‘ra, Omad ma‘buda ekan, kunlardan birida uning o‘g‘li Yerni tomosha qilaman deb osmondan tushibdi–yu, qaytib 
chiqmabdi.  SHu–shu  Omad  Yerga  tushib,  hanuz  bolasini  qidirarmish.  Ma‘budaning  yuzi  yo‘q,  faqat  qoq  miyasi 
ustida  bittagina  ko‘zi  bor  ekan.  SHu  bois  u  to‘g‘ri  kelgan  o‘tkinchini  tutib  olib,  o‘g‘limmikan  deb,  balandga 
ko‘tarib,  ko‘ziga  olib  borib  qararkan  va  o‘g‘li  emasligiga  ishonch  hosil  qilgach,  osmonu  falakdan  pastga  qaratib 
itqitib yuborarkan. Omad o‘z qo‘liga tushganlarning hammasiga shunday munosabatda bo‘lar ekan. 
Darhaqiqat, mazkur asotirda omadning o‘tkinchilik mohiyati juda chiroyli va majoziy ochib berilgan; bir umr 
omadli odam yo‘q, omad – tasodif, baxt – zaruriyat; omad – istisnoli, baxt – qonuniy hodisa. Omad – shaxsning bir 
zumlik  holatini  aks  ettiradi,  baxt  esa  inson  nimaga  erishmog‘i  lozim,  degan  savolga  bir  umr  mobaynidagi  amaliy 
javobdir. 
Baxtni tushunish har bir davrda, ma‘lum tarixiy sharoitda millat, shaxs va jamiyatning taraqqiyot darajasiga 
qarab,  turlicha  muayyanlashish  xususiyatiga  ega.  Ya‘ni,  ideal  kabi  uning  ham  tabiati  o‘zgaruvchan. 
Axloqshunoslikda  baxt  mezoniy  tushunchasini  alohida  o‘rganadigan  an‘anaviy  evdeymonchilik  deb  ataladigan 
yunoncha «eudaimonja» (baxt) so‘zidan olingan yo‘nalish mavjud.