O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

Gorn
. Domna pechining bu qismida yoqilg‘i yonadi, suyuq cho‘yan va shlak 
yig‘iladi. Gornning tubi 
leshchad 
deb ataladi
, suyuq cho‘yan ana shu leshchad
(1) ga oqib tushadi. Gornda leshchad sathidan sal balandga cho‘yan qirqish uchun 
teshik (2), undan yuqoriroqqa esa shlak chiqarish uchun teshik qilingan. 
Gornning yuqoridagi qismida aylana bo‘ylab furmalar (3) o‘rnatilgan, bu 
furmalar soni o‘n oltita va undan ortiqroq bo‘ladi, yoqilg‘ining yonishi uchun zarur 
bo‘lgan havo pechga ana shu furmalar orqali haydaladi. Qizdirilgan havo 
furmalariga halqa truba (10) dan keladi. Gornda temperatura 1800 

S dan oshadi. 
Zaplechik
. Domna pechining bu qismi-katta asosi, tepaga qaragan kesik 
konus shaklida bo‘lib, unda temperatura 1900

S ga yetadi va metall bilan shlak 
suyuqlanishda davom etadi. 

---

165 
Raspar.
U domna pechining keng qismi bo‘lib, silindr shaklidadir. Rasparda 
temperatura 1400

S va undan yuqoriroq bo‘ladi. Domna pechining bu qismida 
metall suyuqlanadi va shlak hosil bo‘la boshlaydi. 
Shaxta 
Domna pechining eng asosiy va eng katta (uzun) qismi bo‘lib 
yuqoridan pastga tomon kesik konus shaklida bo‘ladi. 
Pechning bu qismida mavjud xom ashyolar quriydi va rudalar darz ketadi. 
Shaxtaning koloshnik tomonidagi qismida temperatura (ishlangan gazni chiqarish 
trubasi oldida) 200-300

S ni tashkil qilsa, shaxta pastida (raspar tomonidagi 
qismida) esa temperatura 1200-1300

S ni tashkil qiladi. 
Shaxtaning yuqori (400-600

S da) va pastki qismida (900-950

S da) temir 
oksidlariga uglerod oksid (SO) ta’sirida temir quyidagi sxema bo‘yicha tiklanadi, 
ya’ni; 
3Fe
2
O
3

CO 

2Fe
3
O
4

CO
2
dan 
Fe
3
O
4

CO 

3Feo 

CO
2
bo‘lib, 
Feo 

CO 

Fe 

CO
2
hosil qilinadi. 
Koloshnik
. Koloshnik domna pechining eng ustki qismi bo‘lib, unga shixta 
solish apparati o‘rnatiladi. Pechga shixta porsiyalab tushiriladi, pechga 
tushiriladigan shaxtaning har bir porsiyasi