O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

1.1.2.-rasm. 3D - qurilish materiallari ishlab chiqarish uchun printer 
Manba: hi-news.ru 
 

---

16 
3D - prototiplash -virtual  3D - model asosida  jismoniy  ob-
yektni yaratish usuli (1.1.3-rasm.): 
 
 
 
 
1.1.3-rasm.  3 D - uch o‘lchovli modellarni ishlab chiqarish uchun 
printer 
Manba: hi-news.ru 
 
Bugungi  kunda  3D-bosma  texnologiyalarining  ko‘pligi 
mavjud,  biroq  ularning  barchasi  elektron  ma’lumotlar-kompyuter 
SAPR  modeli  –  STL  formati)  bo‘yicha  qattiq  geometriyani  qat-
lamli  yaratish  tamoyiliga  asoslanadi.  3D  texnologiyalaridan  foy-
dalanish ishlab  chiqarish  tannarxini  kamaytirish,  yangi,  yuqori 
malakali ish o‘rinlari bilan ta’minlashi kutilmoqda. 
Blokcheyn – ma’lum  qoidalarga  muvofiq  qurilgan ma’lu-
motlarni o‘z  ichiga  olgan bloklarning  doimiy  ketma-ket  zanjiri 
(bog‘langan ro‘yxat). Ko‘pincha blok zanjirlarining nusxalari bir-
biridan mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi. 
Blokcheyn texnologiyasi tranzaktsiyalarni amalga oshirishga 
imkon  beradi  –  qimmatli  ma’lumotni,  masalan,  valyutani  yoki 
shartnoma  majburiyatlarini  nusxa  ko‘chirmasdan  va  nusxalarni 
taqqoslamasdan  -  ko‘plab  mustaqil  va  anonim  foydalanuvchilar  - 
tugunlar  o‘rtasida  tarqatish  usuli.  Shuni  ta’kidlash  kerakki,  bi-
rinchi  navbatda,  blok  texnologiya  shaffofligi  va  xavfsizligini  jalb 
qilganligi  sababli,  o‘rnatilgan  tashkilotlar  –  banklar,  hukumatlar, 
kontragentlar  va  boshqalar  uchun  ishonch  darajasi  past  bo‘lgan 
mamlakatlar va tarmoqlar uchun dolzarbdir.  
Blokcheyn  texnologiyasi  bunday  pul  yoki  shartnoma  maj-
buriyatlarini  sifatida  qimmatli  ma’lumotlarni,  uzatish,  uni  nusxa 

---

17 
va  keyin  nusxalari  solishtirish  holda  -  tugunlari  -  mustaqil  va 
anonim foydalanuvchilar ko‘p sonli o‘rtasida taqsimlash uchun bir 
usul.  Ta’kidlash  kerakki,  birinchi  navbatda, blokcheyn, tashkil 
etilgan  tashkilotlarga  bo‘lgan  ishonch  darajasi  past  bo‘lgan 
mamlakatlar va sohalar uchun – banklar, hukumatlar, pudratchilar 
va boshqalar uchun  muhimdir,  chunki  texnologiya  shaffofligi  va 
xavfsizligi bilan e’tiborni tortadi. 
Bloklash  texnologiyasi  kriptovalyutalarni  yaratishga  imkon 
beradi.  Kriptovalyuta  –  kompyuter  tarmog‘iga  murojaat  raqamli 
valyuta.  
Visa - VISA B2B Connect, Disney, IBM, Dubay, Xitoy, Ko-
reya hukumati blok – tranzaksiyalar loyihasida faol ishlamoqda. 
Blok  –  muayyan  qoidalarga  muvofiq tuzilgan, axborotni  o‘z 
ichiga  olgan  doimiy  ketma-ket  bloklar  zanjiri  (bog‘langan 
ro‘yxat).  Ko‘pincha  bloklar  zanjirlarining  nusxalari  bir-biridan 
mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi.