O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat сhet tillar instituti

Bosh  miyaning  o’sishi  va  rivojlanishi.  Yangi  tug’ilgan  bolalarda  bosh  miyaning  vazni 

340-400  g  ni  tashkil  etadi,  bu  esa  uning  gavda    og’irligining  1/8  –1/9  qismini  takshil  etadi. 

Miyaning vazni yoshga qarab o’zgara boradi.   

Miya vaznining yoshga qarab o’zgarishi 

 

Yosh  

Miyaning vazni, g 

Yosh  

Miyani vazni, g 

Yangi tug’ilgan bola 

400 

13 yosh 

1300 

1 yosh  

800 

15 yosh 

1350 

3 yosh 

1170 

18 yosh 

1380 

7 yosh 

1250 

Voyaga  yetgan 

odam  

1400 

 

---

 

24 

Miyaning  jadal  o’sishi  bola  hayotining  dastlabki  uch  yilida  yuz  beradi.Homila  4  oylik 

bo’lgunigacha bo’lgan rivojlanishida katta yarim sharlarning yuzasi silliq bo’ladi. Homilaning 5 

oyida avval  yonbosh, so’ngra markaziy tepa-ensa egatlari hosil bo’ladi. Tug’ilish  paytiga kelib 

katta  yarim  sharlarning  po’stlog’i  tuzilishi  jihatidan  voyaga  yetgan  odamlarniki  tipida  bo’ladi. 

Lekin egatlarning shakli, o’lchami holida chigalliklar tug’ilganidan keyin ham o’zgaradi. 

Yangi  tug’ilgan bolalarning nerv hujayralari duk shaklida bo’lib uncha ko’p bo’lmagan 

o’simtalarga  ega  bo’ladi,  po’stloq  esa  voyaga  yetgan  odamlarnikidan  ancha  nozik  va  yupqa 

bo’ladi.  

Nerv  tolalarining  miyelinlashishi,  po’stloq  qatlamlarining  joylashuvi,  nerv 

hujayralarining    tabaqalanishi  asosan  3  yoshga  yetgach  tugaydi.  Bosh  miyaning  kelgusi 

rivojlanishi assosiativ tolalar miqdorining ortishi va yangi nerv bog’lanishlarning hosil bo’lishi 

bilan xarakterlanadi. Bu yillarda miyaning vazni juda kam o’zgaradi. 

 

3.5.3. Bosh miya po’stloq qismining tuzilishi va funksional jihatdan tashkiliy qismlari.