O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qo’qon davlat pedagogika instituti xamraqulov zafarjon yigitaliyevich

Amnistiya akti yoki avf etish asosida jazodan ozod qilish
davlat organlari 
faoliyatiga bog’liq bo’lib, u oliy vakillik organi hamda davlat boshlig’ining 
huquqni ijro etishga yo’naltirilgan hujjatlari bilan tartibga solinadi. Amnistiya akti 
va avf etish tushunchalari bir-biridan farqlanadi. O’zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasining 80-modda 10-bandiga ko’ra, amnistiya akti O’zbekiston 
Respublikasi Prezidenti taqdimnomasiga asosan, Oliy Majlis Senati tomonidan 

---

109 
qabul qilinadi. Konstitutsiyaning 93-moddasi 23-bandiga asosan, Prezident 
O’zbekiston Respublikasi sudlari tomonidan hukm qilingan shaxslarni avf etadi.
Amnistiya va avf etish o’rtasida boshqa farqlar ham mavjud. Jumladan, 
amnistiya akti bayramlar, tantanalar yoki boshqa e’tiborli voqealar munosabati 
bilan oliy vakillik organi tomonidan qabul qilinib, jinoyat qonunidagi moddalar va 
jinoyatlar guruhlarini qamrab oladi. Shuningdek, jazo muddatlari qisqartirilishi va 
tugatilishi me’yorlarini belgilaydi. Amnistiya akti tergov, sud jarayonida 
ko’rilayotgan jinoyatlar hamda jazo ijro etilayotgan holatlarga nisbatan 
qo’llaniladi. Amnistiya akti uchun murojaat talab etilmaydi.
Avf etish O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan alohida olingan 
shaxs, shaxslar yoki jinoyatning alohida toifasiga nisbatan qo’llaniladi. Bunda 
sudlar tomonidan jazo tayinlangan shaxslarga nisbatan avf etish amalga oshiriladi. 
Sud tomonidan hukm etilgan mahkumlar avf etish to’g’risida O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentiga iltimosnoma yuborishlari mumkin.
Amnistiya akti yoki avf etish orqali quyidagi uch xil yengillik berilishiga 
yo’l qo’yiladi: 

asosiy va ijro etilmagan qo’shimcha jazolardan ozod qilinishi; 

jazoni muddatidan ilgari shartli ravishda ozod qilinishi; 

jazoni yengilrog’i bilan almashtirilishi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentiga avf etish to’g’risida iltimosnoma har 
qaysi mahkum tomonidan yuborilishi mumkin. Bu ishni tegishli organlar ko’rib 
chiqadi. Ayrim jinoyatlar uchun JKning 76-moddasida iltimosnoma berishning 
me’yorlari o’rnatilgan. Unga ko’ra, umrbod ozodlikdan mahrum qilishga hukm 
qilingan mahkum jazoning