O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti energo-mexanika fakulteti

Erkin reaktivlik darajali pog’ona

Hozirgi aktiv turbinalarda har xil reaktivlik darajasiga ega bo‘lgan pog‘onalar keng qo‘llaniladi

Istalgan reaktivlik darajasili pog‘ona ishchi kurakchalarida energiyani bir turdan boshqa turga aylantirish prinsipi reaktivlik darajasi p = 0,5 bo‘lgan reaktiv pog‘ona prinsipi bilan bir xil bo‘lib, farqi pog‘ona nazariy issiqlik tushishining asosiy qismi kichik reaktivlik darajasida qo‘zg‘almas yo‘naltiruvchi kurakchalar (soplo)ga to‘g‘ri keladi.
Erkin reaktivlik darajasili pog‘ona uchun yuqorida ko‘rib o‘tilgan reaktiv pog‘ona tengliklari to‘g‘ri keladi.
Reaktivlik darajasi taxminan 30% ga teng pog‘onaning issiqlik jarayoni 2.5-rasmda ko‘rsatilgan.
Rasmdan ko‘rinadiki, h_0l > h₀₂, ya’ni pog‘ona energiyasi h₀ ning taxminan 70% qismi soplo kanallarida ishlatilgan, qolgan qismi esa ishchi kurakchalar kanallarida ishlatilgan. Bu pog‘onaning tezliklar uchburchagi 2.6-rasmda ko‘rsatilgan



2.6-rasm. Reaktirlik darajasili pog‘ona kurakchalarida bug‘ tezligi o‘zgarishi:
a — kurakchalardagi oqim sxemasi; b — tezliklar uchburchagi.


1-MAVZU DAVOMI


1 – masala. Aktiv turdagi pog‘onada bug‘ boshlang‘ich bosimi p₀ = 3 MPa va harorati t₀ = 450 °S bilan kengaymoqda. Agar soploning tezlik koeffitsiyenti  = 0,95 ga va soplodan chiqayotgan bug‘ning entalpiyasi i₁ = 3150 kJ/kg ga teng bo‘lsa, soplo kanalidan oqib chiqayotgan bug‘ning bosimi, harorati va haqiqiy tezliklarini aniqlang.
Yechish: iS – diagrammadan bug‘ning boshlang‘ich holatini xarakterlovchi O nuqtani aniqlaymiz (1.1 – rasm). Bug‘ning belgilangan boshlang‘ich p₀ va t₀ parametrlaridagi entalpiyasi i₀ = 3350 kJ/kg ga teng. O nuqtasidan i₁ = 3150 kJ/kg entalpiya chizig‘i bilan kesishguncha izoentropik (adiabata) chiziq o‘tkazib, p₁ = 1,6 MPa bosim va t₁ = 350 °S harorat qiymatlarini aniqlaymiz.
Соплодан чиқишдаги буғнинг ҳақиқий тезлигини (1.2) формуладан топамиз:


1.1 – rasm.
1.2 – masala. Реаktiv turdagi pog‘onada bug‘ boshlang‘ich bosimi p₀ = 1,9 MPa va harorati t₀ = 380 °S dan p₂ = 1,3 MPa gacha kengaymoqda. Agar ishchi kuraklaridagi ko‘zda tutilgan issiqlik tushishi h₂ = 48 kJ/kg ga teng bo‘lsa, pog’onaning reaktivlik darajasini aniqlang.