O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti navoiy viloyati o`rta maxsus kasb hunar


 jadval - Vaqtincha qo`llanilishiga ruxsat etilgan tizimdan tashqari birliklar



Download 2,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/70
Sana24.02.2022
Hajmi2,14 Mb.
#204630
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   70
Bog'liq
kurs ishi kurs loyihasi va diplom loyihasi ishi matnlari hamda grafik topshiriqlarini yozishning tartib qoidalari

7 jadval - Vaqtincha qo`llanilishiga ruxsat etilgan tizimdan tashqari birliklar 
 
Kattaliklar 
nomi 
 
 
Birlik 
Nomi 
Belgisi
SI birliklari bilan 
o`zaro bog`lanishi 
 
Foydalanish sohasi
Uzunlik 
Dengiz milyasi 
n mile
1852 m (aniq)
Dengiz navigatsiyasi
Маssa
Karat
car
2-10
-
'
4
kg (aniq)
Qimmatbaho toshlar va 
marvarid qazib olish va 
ishlab chiqarish
Chiziqli zichlik teks 
tex
1•10
-6
kg/m (aniq)
Тo`qimachilik sanoati 
Tezlik
Uzel
kn
0,514(4) m/s
Dengiz navigatsiyasi 
Тezlanish 
gal
Gal
0,01 m/s
2
Gravimetriya 
Аylanish 
chastotasi
Sekundiga
aylanishlar soni
r/s 
r/min
1 s
-1
1/60 S
-1
=0,016(6) s
-1
Elektrotexnika 
Bosim
бар
bar
1•10
5
Pa
Fizika 
 
8-jadval . SI ning o`nli karali va ulushli birliklarning nomlari va 
belgilanishini xosil qilish uchun foydalaniladigan ko`paytuvchi va old 
qo`shimchalar 
 
O`nli 
ko`paytuvchi
Old 
qo`shimcha
Old 
qo`shimcha 
belgisi 
O`nli 
ko`paytuvchi
Old 
qo`shimcha
Old 
qo`shimcha 
belgisi 






10
24
yota
У
10
-1
detsi
d
10
21
zetta 
Z
10
-2
santi 
с
10
18
eksa
Е
10
-3
milli 
m


58 






10
15
peta
Р
10
-6
мikro
μ 
10
12
теra
Т
10
-9
nano

10
9
gigа
G
10
-12
piko 
p
10
б
меgа
М
10
-15
fемto
f
10
3
kilo
k
10
-18
atto
а
10
2
gekto
h
10
-21
zepto 
z
10
1
deka
da
10
-24
iokto
У
 
Tizimdan tashqari ba'zi _bir bnrliklarning SI birliklari orasidagi nisbatlar 
S.1- jadval 
 
Kattalik nomi 
 
 
Birlik 
Nomi 
Belgisi 
SI birligi bilan o`zaro 
bog`lanishi




Uzunlik 
аngstrem
iks-birlik
0
A

1•10 
-10
m
1,00206•10 
-13
m (taxminan)
Yuza 
barn 
b
1•10 
-28
m
2
Маssа
tsentner
q
100 kg
Fazoviy burchak Gradus-kvadrat

3.0462…•10
-4
sr
Kuch, og`irlik
Dina 
Kilogram-kuch 
Kilopond
gram-kuch 
pond 
tonna-kuch
dyn 
kgf 
kp 
gf

tf
1•10
-5
N
9,80665 N (aniq)
9,80665 N (aniq)
9,80665•10 
-3
N (aniq)
9,80665•10
-3
N (aniq) 
9806,65 N (aniq)
Bosim
Kilogram-kuch taqsim
santimetrning kvadrati
Kilopond taqsim 
santimetrning kvadrati 
мilliмеtr suv ustuni
мilliмеtr simob ustuni
Torr 
kgf/cm
2
kp/cm
2
mm H
2

mm Hg 
Torr
98066,5 Ра (aniq) 
98066,5 Ра (aniq)
9,80665 Ра (aniq)
133,322 Ра
133,322 Ра
Kuchlanish 
(мехаnikaviy)
Kilogram-kuch taqsim
millimetrning kvadrati
Kilopond taqsim 
milliimetrning kvadrati 
kgf/mm
2
kp/mm
2
9,80665- 10
6
Ра (aniq)
9,80665-10
6
Ра (aniq)
Ish, energiya
erg 
erg
1•10
-7
J
Quvvat
Ot kuchi (меtrik)
h.f.
735,49875 W (aniq)
Dinamik 
qovushqoqlik 
pauz 
P
0,1 Pa•s
Kihematik 
qovushqoqlik 
stoks 
St
1•10 
-4
m
2
/s


59 




Solishtirma 
elektrэлектр 
qarshiligi
om- millimetrning
kvadrati taqsim metr
Ω•mm
2
/m
1•10
-6
Ω•m 
Маgnit оqim
maksvell 
M
X
1•10
-8
Wb
Маgnit
induktsiyasi
gauss 
Gs
1•10 
-4
Т
Маgnit yurituv-
chi kuch, magnit 
potentsiallar 
farqi
gilbert 
Gb
(10/4 π) А = 0,795775 А
Маgnit
maydonining 
kuchlanganligi
ersted
Oe
(10
3
/4 π ) А/m = = 79,5775 
А/m 
Issiqlik miqdori,
termodinamik 
potentsial (ichki
energiya, ntal-
piya, izoxor-izo-
termik potentsial), 
fazani o`zgarish 
issiqligi , kimyo-
viy reaksiya issiq-
ligi
kalloriya (хalqaro) 
теrmokimyoviy 
kalloriya 
15-gradusli kalloriya
cal 
са1
th
cal
-15
4,1868 J (aniq) 
4,1840 J (taxminan) 
4,1855 J (taxminan)
Ionlovchi 
nurlanishning 
yutilgan dozasi, 
kerma
Rad
rad, rd
0,01 Gy
Ionlovchi 
nurlanishning 
эквивалент 
дозаси, 
ионловчи
нурланишнинг
effektiv dozasi
Ber
rem
0,01 Sv
Foton 
nurlanishining 
ekspozitsion 
dozasi (gamma- 
va rentgen 
nurlanishining 
ekspozitsion 
dozasi)
rentgen 
R
2,58•10
-4
C/kg (aniq)


60 




Radiaktiv 
manbaadagi 
nuklidning 
аktivligi 
(nuklidning 
аktivligi)
kyuri 
Ci
3,70•10
10
Bq (аniq)
Uzunlik 
мikron 
r
1•10 
-6
m
Burilish burchagi аylanish 
r
2π rad = 6,28 rad
Маgnit
yurituvchi kuch, 
magnit
potentsiallar 
farq1i фар=и
амper-o`ram
At
1 А
Ravshanlik
nit 
nt
1 cd/m
2
Маydon
ar 
a
100m
2
 
Xalqaro birliklar tizimi birliklarining o`nli karali va ulushli birliklarini
tanlashga oid tavsiyalar 
D.1. jadval 
 
Kattalik nomi 
Белгиси 
SI birliklari 
SI birliklari asosidagi 
tavsiya 
qilinadigan 
karrali va ulushli
birliklari 
SI ga
kirmagan 
birliklari 
SI ga kirma-
gan karrali 
va ulushli
birliklari 





I qism. Fazo va vaqt 
Yassi burchak
rad (radian) 
mrad 
μrad 

0
(gradus) 


(мinut) 

// 
(sekund) 

Fazoviy burchak
sr (steradian) 



Izunlik 
m (меtr) 
km 
cm 
mm 
μm 
nm 


Маydon 
m
2
km

dm

cm

mm



Hajm sigdiruvchanlik m

dm
3
cm

mm
3
1 (L) (litr)
hl(mL)
dl (dL)
cl (cL)
ml (mL)
Vaqt
s (секунд)
ks
ms 
μs 
ns
d (sutka)
h (soat)
min minut)



61 





Теzlik 
m/s
-
-
km/h
Теzlanish
m/s
2
-
-
-
II qism. Davriy va u bilan bog`langan hodisalar 
Davriy jarayonning 
chastotasi 
Hz (gers)
THz
GHz
MHz
kHz

-
Аylanish chastotasi 
s-
1

min
-1
-
III qism. Мехanika 
Маssа
kg 
(kilogramm)
Mg 
g
mg 
μg
t (tonna)
Mt
kt
dt
Chiziqli zichlik
kg/m
mg/m
g/km
-
-
Zichlik (маssа 
zichligi)
kg/m
3
Mg/m
3
kg/dm

g/cm
3
t/m

kg/1
g/ml 
g/1
Harakat miqdori
kg•m
2
/s
-
'
-
Harakat miqdori –
ning momenti
kg•m
2
/s
-
-
-
Inetsiya momenti
(dinamik inetsiya 
momenti)
kg•m
2

-
-
Kuch, og`irlik
N (nyuton)
MN 
kN
mN
μN

-
Kuch мomenti 
N•m
MN•m 
kN•m 
mN•m 
μN•m

-
Bosim 
Ра (
GPa 
МРа
kPa
mPa
μРа

-
Normal kuchlanish; 
Urinma kuchlanish
Ра
Gpa 
МРа
kPa

-
Dinamik 
qovushqoqlik
Pa•s
mPa•s
-
-
Kinematik 
qovushqoqlik 
m
2
/s
mm
2
/s
-
-


62 





Sirt tarangligi
N/m
mN/m
-
-
Energiya, ish
(жоуль)
TJ 
GJ 
MJ 
 kJ 
 mJ

-
Quvvat
W (ватт)
GW 
MW
kW 
mW
μW

-
IV qism. Issiqlik 
Теrmodinamik 
temperatura
К (kelvin)
MK 
kK
mK
μK

-
Tselsiy temperaturasi 
°С (Tselsiy 
gradusi)
-
-
-
Temperatura
oralig`i
К
°С
-
-
-
Harorat koeffitsienti 
К
-1
-
-
-
Issiqlik, issiqlik
miqdori 
J 
TJ 
 GJ 
 MJ 
 kJ 
 тJ 

-
Issiqlik oqimi
W
kW
-
-
Issiqlik 
o`tkazuvchanlik 
W/(m•K)
-
-
-
Issiqlik uzatish 
koeffitsienti 
W/(m
2
•K)
_
-
-
Issiqlik sig`imi
J/K
kJ/K
-
-
Solishtirma issiqlik
sig`imi 
J/(kg• K)
kJ/(kg•K)
-
-
Entropiya 
J/K
kJ/K
-
-
Solishtirma 
entropiya 
J/(kg•K
)
kJ/(kg•K)
-
-
Solishtirma 
issiqlik miqdori 
J/kg
MJ/kg
kJ/kg
-
-
Faza 
o`zgarishining 
solishtirma 
issiqligi
J/kg
MJ/kg
kJ/kg

-


63 






QISM
.
Elektr magnetizm 
Elektr toki, elektr 
tokining kuchi
А (amper)
kA
mA 
μА
nA
рA

-
Elektr zaryadi 
(elektr miqdori)
С (kulon)
kC 
μС
nC
рC
A•h
(amper-soat)

Elektr zaryadining 
fazoviy zichligi
С/т
3
C/mm
3
MC/m
3
C/cm

kC/m
3
mC/m

μС/т
3

-
Elektr
zaryadining sirtqi 
zichligi 
С/m
2
MC/mm
2
C/mm
2
C/cm
2
kC/m

mC/m
2
μС/m
2

-
Elektr 
maydonining 
kuchlanganligi
V/m
MV/m
kV/m
V/mm
V/cm
mV/m
μV/m

-
Elektr kuchlanishi
elektr potentsiali, elektr 
potentsiallar farqi, elektr 
yurutuvchi kuch
V (volt)
MV
kV
mV 
μV
nV


Elektr siljish
С/m
2
С/сm
2
kC/cm
2
mС/m
2
μС/m
2
Elektr siljish oqimi
С
МС
kC

Elektr sig`imi
F (farad)
mF 
μF 
nF
pF
fF
aF
Lielektrik singdiruvchan-
lik доимийси
F/m
pF/m


64 

Download 2,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish