O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti p. Habibullayev nomidagi fizika fakulteti “fotonika” kafedrasi 5A140202 “Fizika (Optika)

Spektroskopiya

• Spektroskopiya
• Nanotuzilmalarni o‘rganishda ulaming massasi yoki atomlar joylashishidan tashqari, qanday moddadan tashkil topganini bilish ham juda muhimdir. Namunaning kimyoviy tarkibini aniqlash, ya’ni u yoki bu kimyoviy elementlar borligini bilish spektroskopiya usullari bilan amalga oshiriladi. Spektroskopiya moddani nurlanish, yutilish, qaytish yoki sochilish spektrlarini o'rganuvchi turli asboblardan foydalanadi.
• Spektr - bu modda elektromagnitik nurlanish intensivligining toTqin uzunliklar bo'yicha taqsimlanishidir.
• Atomdagi elektronlar energetik sathlarining o‘zgarishi turli chastotadagi fotonlar yutilishi yoki chiqishiga olib keladi. Turli kimyoviy elementlarning nurlanish spektrlarini bilgan holda, biror modda spektriga qarab uning kimyoviy tarkibini aniqlash mumkin
• Rus olimi N.Surin tomonidan yaratilgan zamonaviy spektrometrlardan lyuminessensiya, sochilgan nurlar, qaytgan nurlar va obyektdan o‘tib ketgan nurlarni o‘rganish imkonini beradi.
• Bu faqat namuna tarkibi haqidagini emas, balki unda ketayotgan jarayonlar to‘g‘risida ham juda ko‘p maTumotlar beradi. Spektrometr yordamida, masalan, namunadagi nanozarralar sonini aniqlash mumkin. MaTumki, eritmalardagi nanozarralar oTchami taxminan bir xil boTadi, lekin, vaqt o‘tgan sayin ular kattaroq ushoqchalarga birikib cho‘kib qoladi. Mos holda, ularning eritmadagi soni kamayib boradi. Endi bu eritmadan bir tomchi olib, spektrometrga joylashtiramiz.
• Nanozarralar materiali spektri intensivligiga qarab eritmadagi ularning atomlari zichligini aniqlash mumkin. Bu zichlikni bitta nanozarradagi atomlar soniga bo‘lsak, eritmadagi nanozarralar zichligi kelib chiqadi