O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti “masofali ta’lim” kafedrasi

III.Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)
1- mavzu. Zoologiya faniga kirish. Umurtqasizlar bnlan tanishuv.
Zoologiya fani tarixan shakllangan va butun dunyoda qabul qilingan 2 bo’lim - umurtqasizlar va umurtqalilar zoologiyasidan iborat.
Zoologiya fanining ob’ektlari va predmeti. Fanning maqsad va vazifalari. Zoologiya fanining boshqa fanlar tizimida tutgan o’rni. Fanning rivojlanishidagi asosiy bosqichlar va uning shakllaiishiga katta hissa qo’shgan olimlar. O’zbekistonda zoologik tadqiqotlarning rivojlanishi.
Qanday organizmlar umurtqasiz deyiladi. Umurtqasizlar filogeniyasini rekonstruktsiya qilish: kladistik usul; Linney kategoriyalari. Hayvonlarning qozirgi zamon zoologik sistematikasi, asosiy sistematik birliklar.
Hujayra-bir butun organizm sifatida. Eukariot hujayra tuzilishi: hujayralar harakatchanligi; moddalar yutishi; oziqni xazm qilish; tsitoplazmani tsirkulyatsiyasi; hujayra sekretsiya qiladigan moddalar; ayirish, ko’payish va jinsiy jarayonlar. Hujayrlar kommunikatsiyasi va simbiozi. Eukariot hujayralarning kelib chiqishi.
Bir hujayralilar (Sodda hayvonlar) tuzilishi va funktsiyalari. Sodda hayvonlar hujayrasining ko’p hujayraliligi va organelalari. Ko’payishi va hayot tsikllari. Ularning rivojlanishida jinsiy va jinssiz nasllar gallanishi. Tinch xolati va tarqalish davrlari (tsistalar va sporalar). Sodda hayvonlar xilma-xilligi.
Euglenozoa tipi, Euglenoidra sinfi. Vakillari tuzilishida hayvon va o’simliklarga xos umumiylik. Kinetoplastida sinfi. Umumiy tuzilishi, rivojlanishi, klassifikatsiyasi va patogen vakillari.
Chlorophyta tipi, volvokslar. Koloniya bo’lib yashovchi xivchinlilar.
2- mavzu. Protozoologiya.
Yoqali xivchinlilar (Choanoflagtllata), Retortamonada va Axostylata tiplari.
Alveolata tipi. Dinoflagellata kenja tipi: umumiy belgilari; vakillari ahamiyati. Kipriklnlar (Ciliopliora) kenja tipi: hujayra tuzilishi va funktsiyalari; lokomotsiya; oziqlanishi; yadroviy dimorfizm; ekskretsiya; jinssiz va jinsiy ko’payishi; vakillarini xilma-xilligi. Erkin yashovchi infuzoriyalar. Parazit infuzoriyalar. Sporalilar (Apicomplexa - Sporozoa) kenja tipi: tuzilishidagi umumiy belgilari; vakillarini xilma-xilligi. Koktsidioz, toksoplazmoz kasalliklari. Qon sporalilari. Bezgak ko’zg’atuvchilari, tuzilishi, rivojlanish tsikllari.
Amyobasimon bir hujayralilar. Amyobasimonlarning hujayra tuzilishi va uning xillari. Yolg’onoyoqlar - tuzilishi, vazifasi, oziqlanish va ko’payishi. Amyobalarni xilma-xilligi. Kasallik ko’zg’atuvchi amyobalar. Foraminiferalar va aktinopodalar. Radiolaria, Heliozoa, Acantharea sinflari. O’ziga xos belgilari, vakillari.
Bir hujayrali hayvonlarning filogeniyasi.