O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni



Download 1,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/246
Sana27.03.2021
Hajmi1,61 Mb.
#62197
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   246
Bog'liq
16586 Falsafa asoslari.doc

2-mavzu. Borliq falsafasi  
Reja:  
1. Borliq va uning mavjudlik shakllari.  
2. Borliq va yo’qlik, mavjudlik va reallik.  
3. Harakat, fazo va vaqt, makon va zamon.  
4. Borliq falsafasini o’rganishning ahamiyati.  
Borliq tushunchasi. Faylasuflar qadim zamonlardan buyon «borliq» va «yo’qlik» haqida bahs yuritishgan. 
Ular  borliqning  vujudga  kelishi,  mohiyati,  xususiyatlari  va  shakllari  haqida  ko’plab  asarlar  yozishgan.  Xo’sh, 
borliq  nima?  Bu  savol  bir  qarashda  juda  oddiy  ko’ringani  bilan  unga  shu  choqqacha  barcha  kishilarni  birday 
qanoatlantiradigan javob topilgani yo’q. Bu holat borliqqa turlicha nuqtai nazarlardan qarashlarning mavjudligi 
bilan  izohlanadi.  Masalan,  ayrim  faylasuflar  borliqni  moddiylik,  moddiy  jismlar  bilan  bog’lab  tushuntirishadi. 
Ularning  nuqtai  nazarlaricha,  borliq  –  ob’ektiv  realliknigina  qamrab  oluvchi  tushunchadir.  U  holda  fikr,  inson 
tafakkuri, o’y-xayollarimiz borliq tushunchasidan chetda qolar ekanda, degan savolga ular, bunday tushunchalar 
ob’ektiv reallikning hosilasidir, deb javob berishadi.  
Falsafaning  borliq  haqidagi  ta’limotni  izohlaydigan  qismi  —  ontologiya  deb  ataladi.  (Bu  tushunchani 
falsafada birinchi bor X. Volf qo’llagan). Olam va borliq masalalarini falsafaning ana shu sohasi o’rganadi.  
Yo’qlik  hech nima  demakdir. Hamma  narsani  hech  narsaga  aylantiruvchi,  hamma  narsaning ibtidosi ham, 
intihosi  ham  yo’qlikdir.  Bu  ma’noda  yo’qlik  cheksizlik,  nihoyasizlik  va  mangulik  bilan  birdir.  Yo’qlik 
chekingan joyda  borliq paydo bo’ladi.  Demak, borliqning  bunyodkori ham, kushandasi  ham  yo’qlikdir. Borliq 
yo’qlikdan  yo’qlikkacha  bo’lgan  mavjudlikdir.  Yo’qlikni  hech  narsa  bilan  qiyoslab  bo’lmaydi.  Fanda  yo’qlik 
nima, degan savolga javob yo’q.  

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   246




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish