O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta`lim Vazirligi Buxoro Davlat universiteti Ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti Iqtisodiy ta`lim va turizm kafedrasi Himoyaga ruxsat etildi Kafedra mudiri I f. n dots

Ekoturizmga Talab. Ekoturizmga bo`lgan talabni bilishda oldin, avvalo, ekoturist tushunchasini yaxshi anglash zarur. Umumiy shaklda ekoturist bu yuksak ijtimoiy, tabiiy va madaniy hushyorlikni o`ziga qabul qilgan sayyohdir. Tabiiy hududni ko`rishga bo`lgan chanqoqlik uning asosiy xususiyati.

Ekoturizmga bo`lgan talab asosan AQSH, G`arbiy Yevropa va Avstraliya davlatlari tomonidan boshqariladi. 2/3 qismdan ortiqroq AQSH va Avstraliya sayohatchilari va Inglizlarning 90%i atrof muhitni himoya qilish va mahalliy aholiga moddiy ko`mak berish tarafdorlari.

Yevropada:

• 
  20-30% sayohatchilar ekoturizm talablari va qiymatidan boxabar.
  
• 
  10-20% sayohatchilar “yashil” variantlar tarafdori.
  
• 
  5-10% sayohatchilar “yashil” dam olishlar tafdori.
  

Germaniyada: 65% (39mln) sayohatchilar tabiiy sifatni kutishadi; 42%(25mln)i esa tabiatga do`stona turar joylarga tunashni afzal bilishadi.

Britaniyada o`tkazilgan tadqiqotlar birida so`raluvchilarning qariyb yarmi yaxshi ish sharoitini yaratgan, tabiatni muhofaza etadigan va turistik destinatsiyalar mahalliy aholisiga xayriyalar o`tkazib turadigan kompaniyalar bilan shartnomalar tuzishni afzal ko`rishlarini qayd etib o`tishgan.

AQSH, Britaniya, Avstraliya sayyohatchilari orasida o`tkazilgan so`rovda, ularning 70%i “tabiatga do`stona munosabatli” mehmonxonalar uchun haftasiga qo`shimcha $150 pul berishga roziliklarini aytib o`tishgan.

Birlashgan Qirollikda o`tkazilgan so`rovda, sayohatchilarning 87%i ularning sayohatlari tabiatga ziyon yetkazmasligi kerakligi, 39%i esa etika qoidalari ta`minlangan sayohat uchun qo`shimcha 5% to`lashga tayyorliklarini aytib o`tishgan.

Amerikalik sayyohatchilarning 53%i sayohatlari davomida mahalliy xalq urf- odat hamda madaniyatlari haqida kengroq ma`lumot olsalar sayohatlaridan ko`ngil to`lishini bildirishgan.

95% Shved sayohatchilari dam olish destinatsiyasini tanlashda mahalliy madaniyat birinchi o`rinda turishi lozimligi qayd etilgan.

Qariyb 33% AQSH sayohatchilari (46mln) o`z mablag`ining ma`lum qismini xayriya ishlariga sarflovchi kompaniyalar tovarlarini sotib olishlarini aytib o`tishgan.

Yevropada ekoturistlar profili:

• 
  Tajribali sayyohlar;
  
• 
  Oliy ma`lumotli insonlar;
  
• 
  Yirik daromad egalari
  
• 
  O`rta va katta yoshlilar;
  
• 
  Liderlik xususiyatli insonlar;
  
• 
  Ko`plab axborotlarga ega insonlar;
  
• 
  Do`stlari va yaqinlariga sayohatlarini so`zlab maqtanuvchilar.