O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi al-xorazmiy nomli

Ekologik noqulay hududlarda atrof-muhit muhofazasi uchun qanday chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda?

Mamlakatimizda ekologik jihatdan noqulay hudud Orol dengizining qurishi bilan yuzaga keldi. Orol dengizini Markaziy Osiyoning ikki katta daryosi – Amudaryo va Sirdaryo to’yintiradi. Sobiq Ittifoq davrida paxta dalalarini kengaytirish irrigatsiya uchun ikkala daryoning suvlaridan keng miqyosda foydalanishni taqozo etdi. Suvdan isrofgarchilik bilan foydalanish natijasida dengizga kam hajmda suv keldi. Natijada u quriy boshladi. O’tgan asrning 90-yillari oxiriga kelib dengiz o’z hajmining 90 foizini yo’qotdi.

O’z vaqtida dunyoda ichki dengizlar orasida kattaligi bo’yicha to’rtinchi o’rinda turgan Orol dengizining qurishi atrof mintaqa iqlimi va bioxilma-xilligi uchun uzoq muddatli salbiy oqibatlarga olib keldi. CHo’l shamollari qum va tuzni katta masofalarga uchirdi, havzaning butun hududi maydonlarida millionlab tonna (ko’pincha ifloslangan) tuz to’plandi, ba’zi ma’lumotlarga ko’ra, bu dengizdan ancha uzoqdagi tog’li tizmalar muzliklariga ham ta’sir ko’rsatadi. Drenaj tizimlari yetarli emasligi tufayli tuproq va suvning botqoqlashishi va sho’rlanishi ro’y beradi. Mintaqada ekologik vaziyat yomonlashishi bir vaqtlar aholi zich yashaydigan, misol uchun, Qoraqalpog’iston Respublikasi (O’zbekiston) va Qizil O’rda viloyatini (Qozog’iston) yashash uchun ekologik jihatdan noqulay yerlarga aylantirdi.

Atrof-muhitni muhofazasi uchun O’zbekiston Respublikasi hududida ifloslantiruvchi manbalarning holati va atrof muhitga ta’siri monitoringi domio o’tkaziladi. Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar tabiatni muhofaza qilish qo’mitalari analitik nazoratga ixtisoslashgan inspektsiyalari (ANII) tomonidan nazorat qiluvchi organlar faoliyatini muvofiqlashtiruvchi Respublika Kengashi bilan kelishilgan korxonalar ro’yxatiga kiritilgan atrof tabiiy muhitga ifloslantiruvchi (eng xavfli) moddalarni chiqaruvchi asosiy manbalarning ekologik holati muntazam maxsus asboblar yordamida tekshiriladi. Bu kabi chora-tadbirlar atrof-muhitning ifloslanishining oldini oladi.

Ko’pgina xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda Orol dengizining qurishini oldini olish maqsadida suv havzasining   qurigan qismiga o’rmon himoya daraxtlari urug’i va ko’chatlari bir necha yildan beri ekilmoqda.

.III bob bo’yicha xulosa

Xulosa o’rnida shuni aytish lozimki, Ushbu bobda ona tabiatni asrab-avaylash insoniyatni tanazzuldan asraydi. Chunki, borliqda barcha jonli mavjudot va jonsiz tog’u tosh hamda tiriklik manbai – suv o’zaro bog’liqlikda mavjud. Atrof-muhitni muhofaza etish esa har birimizning insoniy burchimizdir