O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Ikkinchi  bosqich  (1996  -  2000)  yangi  mustaqil  mamlakatlarda  siyosiy  suverinitetning 
mustahkamlanishi,  mustaqil  faoliyat  olib  boruvchi  moliyaviy  –  iqtisodiy  tizimning  yaratilishi, 
uzoq  xorij  mamlakatlari  bilan  iqtisodiy  aloqalarning  o’rnatilishi  va rivojlanishi  bilan  izohlanadi. 
Bu  bosqichda  MDH mamlakatlari  iqtisodiyoti  barqarorlashdi,  inflyatsiya  darajasi  pasaydi. 
Uchinchi  bosqichda  (2001  -  2010)  MDHning  barcha  mamlakatlarida  iqtisodiyotning 
mustahkamlanishi  sodir  bo’ldi,  iqtisodiy  salohiyatni  oshirish  uchun  mavjud  resurslardan  to’liq 
foydalanildi,  iqtisodiyot  tarkibini  o’zgartirish  bilan  bog’liq  islohotlar  amalga  oshirildi,  jahon 
iqtisodiyotiga  integratsiyalashish  jarayoni  faollashdi. 
Mustaqil  davlat  hamdo’stligi    mamlakatlari  amalga  oshirilayotgan  iktisodiy  isloxatlarning 
salbiy  okibatlariga  kuyidagilarni  kiritish  mumkin: 
-    isloxotlarning    ijtimoiy  yo’kotishlar  bilan  birga  sodir  bo’lishi.  Mustakil  davlat 
xamdo’stligi  mamlakatlarida  ishlab  chikarishning  pasayishi  natijasida  aholi  turmush  darajasining 
pasayishi,  ishsizlik  darajasining  ortishi,  ijtimoiy  xizmatlar  hajmining  qisqarishi  ro’y  berdi; 
-  MDH  mamlakatlarining  aksariyatida  ilmiy  –  texnik  taraqqiyotning  orqada  qolishi,  mehnat 
unumdorligining  past darajada  ekanligi; 
-  yashirin  iqtisodiyotning  mavjudligi; 
-    MDH  mamlakatlarining  xalqaro  mehnat  taqsimotida  hom-ashyo  va  yoqilg’i  yetkazib 
beruvchilar  sifatida  ixtisoslashib  qolishi. 
Sanoatning  yengil  sanoat  va  uzoq  muddatli  iste’mol  tovarlari  ishlab  chiqaruvchi  tarmoqlari 
sifatli  hamda  keng  assortimentga  ega  import  bilan  raqobat  qila  olmaganligi  sababli  Mustaqil 
davlatlar 
hamdo’stligining 
ayrim 
mamlakatlarida 
muzlatkichlar, 
videmagnitofonlar, 
kompьyuterlar  ishlab  chiqarish  to’xtab  qoldi.  Mustaqil  davlatlar  hamdo’stligi  mamlakatlarida 
xomashyo,  yoqilg’i  ishlab  chiqaruvchi  tarmoqlarda  ishlab  chiqarishning  pasayishi  sodir  bo’lmadi 
hamda  bu  mahsulotlar  eksporti  xorijiy  valyuta  tushumlarining  asosiy  manbai  va  iqtisodiyotni 
qo’llab  – quvvatlash  vositasiga  aylandi. 
Mustaqil  davlatlar  hamdo’stligi  mamlakatlarida  iqtisodiyotga  xorijiy  investitsiyalarni  jalb 
etishni  rag’batlantirishga  qaratilgan  qonunlar  qabul  qilinmoqda.  Xorijiy  kompaniyalarning 
aksariyati  tabiiy  resurslarga  boy mamlakatlarga  qiziqish  bildirmoqda. 
Xorijiy 
investitsiyalarni 
milliy 
iqtisodiyotga 
faol 
jalb 
etish 
natijasida 
Qozog’iston, 
Ozarbayjon,  Gruziya,  Moldaviya  va  Qirg’izistonda  sanoatning  katta  qismi  xorijiy  investorlar 
nazoratida  bo’lib,  kapital  vo’yilmalarning  15  –  30%  tashqi  manbalardan  moliyalashtiriladi. 
Markaziy  Osiyo  va  Kavkaz  respublikalarida  AQSH,  G’arbiy  Yevropa  va  Yaponiya  kabi 
an’anaviy  kapital  eksportyorlaridan  tashqari  Janubiy  Koreya,  Xitoy,  Turkiya  kompaniyalari 
investitsion  loyihalarni  amalga  oshirishda  faol  qatnashmoqda.