O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

bo’lishini  taqozo  qiladi.   
SHuni  qayd  etish  lozimki,  Sobiq  SSSR  davrida  ikkinchi  va  uchinchi  sohani,  ya’ni  qishloq 
xo’jaligi  mahsulotlari  ishlab  chiqarish  va  saqlash,  qayta  ishlash  tarmoqlarini  birlashtirish 
maqsadida  Gosagroprom  tashkil  qilingan  edi.  Bundan  maqsad      yagona  rahbarlik  ostida  bir-biri 
bilan  bog’liq  bo’lgan  qishloq  xo’jalik  sohalarini  boshqarish,  rejalashtirish  va  moliyalashtirish 
imkonini  yaratish  edi.   
Mamlakatda  boshlangan  qayta  qurish  iqtisodiy  va  siyosiy  demokratlashtirish  jarayoni 
yangi  agrar  siyosatni  ishlab  chiqishni  zarurat  qilib  qo’ydi.  Bu  siyosatning  asosiy  maqsadi 
qishloqda  ishlab  chiqarish  munosabatlarini  qayta  qurish,  xar  xil  mulkchilik,  xo’jalik  va  xo’jalik 
yuritish  shakllari  asosida  agrosanoat  ishlab  chiqarishini  rivojlantirishga  o’tish  edi.  Tabiiy 
ravishda  rahbarlikning  ma’muriy-buyruqbozlik  usuli  o’rniga  agrosanoat  majmuiga  rahbarlik 
qilishni  yangi  shakllari  tashkil  topa boshladi. 
Afsuski,  tarmoqni  boshqarishdagi  qayta  qurishlar  agrosanoat  majmualaridagi  (ASM) 
nomutanosibliklarni  hal  qila  olmadi.  ASMning  texnik  va  moliyaviy  yordam,  infrastrukturani, 
ayniqsa,  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini  saqlash  va  qayta  ishlash  tarmoqlariga  ko’rsatilmay 
qolaverdi.    
Natijada,  agrosanoat  majmuasining  bu  tarmoqlarning  quvvati  qishloq  xo’jaligi  ishlab 
chiqarishining  imkoniyatlaridan  orqada  qoldi.  Oqibatda  tez  buziladigan  mahsulotlar,  ya’ni 
kartoshka,  sabzavot,  meva  va  hokazolarning  sezilarli  qismi  iste’molchilarga  yetib  bormay 
qolaveradi.  Qayta  ishlaydigan  korxonalarning  soni  kam,  borlarida  esa  kam  samarali  eski  texnika 
saqlanib  qolinaverdi.  Bularning  hammasi  katta  muammoga  aylanib  qola  boshladi  va  tarmoqni 
qayta  qurishni  zarurat  qilib  qo’ydi.  Bu  muammo  o’zi  yechimini  asta-sekin  mustaqillik  davrida 
topa boshladi.   
Qishloq  xo’jaligi  milliy  iqtisodiyotning  hal  qiluvchi  tarmoqlaridan  biridir.   
Respublika  aholisining  50  foizdan  ziyodrog’i  qishloq  joylarida  yashaydi.  Respublikada 
mehnatga 
qobiliyatli 
bo’lgan  mehnat  resurslarining  (17157,6  ming  kishi),  iqtisodiyot 
tarmoqlarida  band  bo’lganlar  soni,  ya’ni  25%  ga  yaqini  qishloq  va  o’rmon  xo’jaligida  xizmat 
qilishadi.  Yalpi  ichki  mahsulotning  17,5%  qishloq  xo’jaligida  ishlab  chiqariladi.  2012  yil 
respublikada  yetishtirilgan  qishloq  xo’jalik  mahsulotlarining  34,1%  fermer  xo’jaliklarida,  63,7  % 
dehqon  xo’jaliklarida  va  2,2  %  qishloq  xo’jalik  korxonalarida  yetishtirilgan.  Qishloq  xo’jalik 

---

 
72 
mahsulotlari  o’sish  darajasi  2010  yilga  nisbatan  106,6  %ni  tashkil  etdi.  (O’zbekiston  2011 
Alьmanax  T-2011 21 bet). 
Respublika  qishloq  xo’jaligiga  dehqonchilikni,  ya’ni  g’allachilik,  paxtachilik,  sholikorlik, 
kanopchilik,  lavlagikorlik,  mevachilik,  tokchilik,  polizchilik,  sabzovotchilik,  sohalaridan  va