O’zbekiston imijini rivolantirshda oav ro’li reja Kirish 1- bob Imij tushunchasi va uning davlat ishtimoiy muxitiga tasiri

Matbuotning klassik vazifalari qatorida odatda quyidagilar qayd etiladi:
a) axborotni toʻplash;
b) uni qayta ishlash;
c) tarqatish.
Biroq shular qatorida OAVning yanada dolzarbroq gʻoyaviy funksiyalari ham borki, ular asosan jalb etish, yoʻnaltirish, taʼlim berish, tarbiyalashdan iborat boʻladi.
Imijning zamonaviy konsepsiyalarida uning axborot-kommunikatsion tabiati alohida qayd etiladi. Imij kommunikatsiya jarayonlari vositasida biron bir obyekt haqidagi axborot asosida shakllanadi.
Oʻzbekistonning yangi media imijini shakllantirishda medianing aynan jalb etish funksiyasidan samarali foydalanish mumkin.
OAV mafkura tarqatish vositasimi?
Tadqiqotchi D.Muitov hozirgi jurnalizmning zamonaviy imkoniyatlariga yanada kengroq taʼrif beradi: “bugun ommaviy axborot vositalaridan u yoki bu mamlakatda olib borilayotgan siyosatga toʻgʻridan-toʻgʻri taʼsir qilish imkoniyatidan foydalanish yoʻliga oʻtilgan.”
“Albatta shunday paytda u siyosatning muhim bir elementi sifatida namoyon boʻladi. Ikkinchi tomondan OAV turli davlatlar haqida hududiy tasavvurlarni rivojlantirishi, kayfiyatlarni oʻzgartirib turishi, aholining keng qatlamida tarqala olish imkoniyatiga ega”, - deydi D.Muitov.
Oʻzbek olimi eʼtirof etganidek, haqiqatan ham OAV orqali ulashilgan maʼlumot auditoriyaning biron bir xorijiy mamlakat yoki uning tarkibiga kiruvchi aniq bir viloyat yoki hudud toʻgʻrisidagi tasavvurini rivojlantirishga xizmat qiladi.
Rossiyalik tadqiqotchilar A.Demidov va A.Fedoseyev jurnalistlar tomonidan amalga oshirilayotgan ishlar koʻlamiga quyidagicha baho beradilar: “OAVning bu imkoniyati ijtimoiy fikrni shakllantirishda juda qoʻl keladi. Shu jihatdan olib qaraganda, u geosiyosiy oʻyinchilarning oʻyinchogʻiga aylanishi hech gap emas. Bu jarayonda transmilliy korporatsiyalar, diniy tashkilotlar kabi boshqa turli faktorlarning teng ishtirok etishga intilishi sezilmoqda.”
Koʻrinadiki, ommaviy kommunikatsiyalar oʻzining birlamchi vazifalaridan chekinish holatlari amaliyotda koʻp kuzatiladi. Yaʼni ular faqat xolis axborot yetkazish bilan cheklanmayaptilar.
Biroq, mamlakat media imijini yuksaltirishda OAV geosiyosiy manfaatlarni birinchi oʻringa qoʻyishi nazariy jihatdan ham, professional etika nuqtai nazardan ham toʻgʻri boʻlmaydi. Chunki jurnalistikaning asosiy vazifasi turli siyosiy oʻyinlarda ishtirok etish emas, balki mahalliy yoki xorijiy oʻquvchini qiziqtira oladigan obyektiv axborotni tarqatishdan iboratdir.