O‘zbek tilida “Ma’naviyat” semali leksik birliklarning semantik tahlili

       “Ma‟naviyat”  semasi  chegarasiga  va  qamrov  doirasiga  ko„ra: 

―mintaqa‖, ―jamiyat‖, ―mahalla‖, ―oila‖, ―shaxs‖ kabi semantik guruhlarni hosil 

qiladi. 

a)  “Mintaqa” guruhiga oid birliklar: sharqona madaniyat, sharqona 

axloq sharqona axloq kodeksi, axloqiy tuyg‗u, ezgu g‗oya, sharqona 

qarash, sharq madaniyati, millatlararo totuvlik, dinlararo bag‗rikenglik, 

g‗arb madaniyati, ovropacha qarash.   

b)  “Jamiyat”  guruhiga  oid  birliklar:  ahillik,  bag‗rikenglik,  birdamlik, 

insonparvarlik,  dahldorlik  hissi,  mantiqiy  fikrlash,  aqliy  mehnat,  o‗z 

o‗zini  boshqarish,  o‗z  o‗zini  tarbiyalash,  ma‘naviyat  qo‗rg‗oni, 

bunyodkor  hayot,  insoniy  munosabatlar,  ma‘naviy  o‗zgarish, 

qahramonlik,  ma‘naviy  jasorat,  Vatan  manfaati,  o‗zlikni  anglash, 

demokratik qadriyatlar, komil inson, barkamol inson, umuminsoniylik, 

vatanparvarlik,  din-u  diyonatimizni  tiklash,  diniy  qadriyatlar,  diniy 

e‘tiqod,  dinlararo  bag‗rikenglik,  vijdon  erkinligi,  islom  madaniyati, 

e‘tiqod,  diniy  bag‗rikenglik,  e‘tiqod  erkinligi,  yangi  jamiyat  qurish, 

huquqiy tarbiya, huquqiy ong, huquqiy  madaniyat, fuqarolik jamiyati, 

---

63 

 

konstitutsiyaviy  burch,  inson  huquqlari,  dunyoviy  davlat,  taraqqiyot, 

demokratik  jamiyat,  erkin  inson,  demakratik  tamoyil,  demokratik 

qarashlar, demokratik nuqtai nazar, huquqiy davlat, demokratik davlat, 

erkin  fikrlash,  siyosiy  qarashlar,  demokratiya  darsxonasi,  ijtimoiy 

fuqarolik  idorasi,  erkin  fikrlash,  milliy  qadriyat,  milliy  tiklanish, 

umummilliy  an‘ana,  milliy  tuyg‗u,  milliy  o‗zligimizni  anglash,  milliy 

iftixor,    milliy  g‗urur,  milliy  manfaatlar,  milliy  til,  milliy  o‗zligimiz, 

milliy qadriyat, milliy g‗oya, milliy an‘ana, milliy ruh, milliy tafakkur, 

milliy  boylik,  milliy  davlatchilik,  milliy  istiqlol  mafkurasi, 

umuminsoniy  qadriyat,  umuminsoniylik,    millat  ruhi,  vatan  ravnaqi, 

vatan tuyg‗usi, vatan ishqi, vatanga muhabbat tuyg‗usi, vatanparvarlik 

tuyg‗ulari.