O'rta-m axsus kasb-hunar ta’limi markazi

3 -
bachadon; 
4
-to'g'ri ichak bilan bachadon oraliq cho'ntagi; 
5 -qovuq; 
6
-qin; 7- siydik chiqarish yo'li; 
H-
qovuq bilan bachadon oraliq cho'ntagi; 9- ba­
chadon nayi: 
10 -
tuxumdon; //-tuxumdon 
boylami.
129-rasm. Bachadon. tuxumdon va qinning ko'rinishi.
I -
bachadonning tashqi qavati; 2 - bachadon nayining toraygan 
qismi; 
3 -
 
bachadon nayi charvisi; 
4 
-
bachadon nayining ichki 
ko'rinishi; 5 - tuxumdon ortig'i; 6 - nayning kengaygan teshigi; 7- 
bachadon shokilalari: 
ti -
qon lomiri; 9 - tuxumdonning ichki 
ko'rinishi; 
1 0 -
tuxumdon boylami; 
11, 12 -
bachadon boylamlari; 
13 
-
bachadon arteriyasi: 
14
 
-qin; /5 -bachadon bo'yni; 
16 
-
ba­
chadonning muskul qavati; /7 -bachadon bo'shlig'i.

---

Klimaks davri, menopauza va qarilik — jinsiy faollik davrining 
menopauzaga o'tishdan oldin klimaks davri kuzatiladi. Klimaks, odatda, 
bir necha oydan 3 yilgacha davom etadi.
Klimaks davrida ayollar tuxumining rivojlanishi va tuxum pufakcha- 
sining yirtilish jarayonlari kechikadi. Natijada sariq tananing paydo bo'lishi 
va tuxumdon faoliyati buzilishi kuzatiladi. Ba’zan tuxumdon faoliyatining 
to'satdan to'xtashi kuzatiladi. Bunda vegetativ nerv sistemasi funksiyasi 
izdan chiqadi, yurak urishi tezlashib, qon tomirlarga ko'plab qon keladi- 
da yuz va boshqa joylar terisi (allergiyaga o'xshash) qizg'ish tusga kiradi. 
Ba’zida ko'ngil aynib, bosh aylanadi.
Klimaks davrida hayz ko'rish sikli buziladi. Ayrimlarda hayz tezlashadi, 
boshqalarda esa kechikadi. Tuxumdonda klimaks tufayli yuzaga kelgan 
o'zgarishlar oxiriga yetgach hayz ko'rish ham batamom to'xtab, menopauza 
boshlanadi. Bunda barcha jinsiy a’zolar atrofiyalanadi. M oddalar 
almashinuvi buzilib, organizmni yog' bosadi-da, ayollar semiradi. Ammo 
menopauza davrida ham tuxumdonning vegetativ funksiyasi bir oz saqla­
nadi. Keyinchalik (60 yoshdan keyin) menopauza qarilik davri bilan al- 
mashinadi.