O‘quvchillardagi tipik orfografik xatolarni aniqlash mundarija kirish I. Bob xato yozishdagi asosiy muammolar

Grammatik topshiriqli bayon.
Bayonning bu turi 3-4-sinflarda o‘tkaziladi. Bunday bayonni yozishdan oldin izohli o‘qish darslarida o‘quvchilarning ayrim hikoyalardagi shaxsni o‘zgartirib qayta hikoya qilish yuzasidan mashqlar o‘tkazilgan bo‘lishi kerak. Bayonning bu turi o‘quvchida hikoyadagi gaplarni qayta qurishni talab qiladi. Chunki hikoya 1-shaxs tomonidan berilgan bo‘lsa, uni 3-shaxs nomidan berilgan bo‘lsa, 1-shaxs nomidan bayon qilish va unda ega, kesimlami moslashtirish lozim.
Ayrim hollarda 1-shaxs nomidan berilgan hikoyani 3-shaxs nomidan bayon qilishda shaxsni aniq ko‘rsatish uchun biron ism tanlashga to‘g‘ri keladi. Bayon yozishga tayyorgarlik vaqtida 3-shaxs nomidan hikoyalashda biror ism qo‘llash lozimligi tushnutiriladi. O‘quvchilar 3-shaxs uchun ism tanlaydilar va yozadilar.
Matn mazmunini qisqartirib bayon yozish.
Bayonning bu turi ko‘proq mustaqillikni talab qiladi. Shuning uchun 3-4-sinflarda qo‘llaniladi. Bunda o‘quvchi matn mazmunini o‘zgartirmay har bir bo‘limdan asosiy mazmunni ajratib olish qobilyatiga ega bo‘lishlari kerak.
4-sinflarda yozma bayon uchun 80-90 so‘zli matn tanlanadi. Agar tanlangan matn undan ortiq 100-115 so‘zli bo‘lsa, matnning asosiy bo‘lmagan qismlari yoritilmasa ham, matnning asosiy qisimga ta`sir qilmaydi. Bayon yozishga o‘rgatishda quyidagi asosiy uslublardan foydalanish tavsiya etiladi
Matnni qayta o‘qib berish va 2-3 o‘quvchiga reja asosida hikoya qildirish. Bayonni yozishga ruxsat etish. Bayon yozish vaqtida o‘qituvchi o‘quvchilarga yordam berib boradi. Imlosi o‘rganilmagan so‘zlarni izohlaydi. O‘quvchilarni imlo (qoida)-lug‘atidan foydalanishga ruxsat etadi.
2-sinfda 35-40 so‘zli matn yuzasidan so‘roq gaplardan tuzilgan tayyor reja asosida bayon yozdiriladi;
3- sinfda 65-70 so‘zli matn yuzasidan birgalikda tuzilgan reja asosida bayon yozish, so‘ngra mustaqil ravishda yozish o‘rgatiladi;
U yoki bu mavzuda bayon qilinadigan voqeaning mantiqiy izchilligini saqlashda reja asosiy rolni bajaradi. Reja fikrni boshlash, davom ettirish va tugallashda o‘quvchiga yo‘llanma beradi.