„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020

16.5-mashq.

 

Testlarni  yeching.  Javobingizni  izohlang.

I.  Berilgan  fikrdagi  o‘zlashma  antonim  so‘zlarni  toping:  Jamiyatga 

optimistlar ham, pessimistlar ham hissa qo‘shadi. Optimist samolyotni 

o‘ylab topgan bo‘lsa, pessimist parashutni ixtiro qilgan. (B. Shou)

A.  Samolyot  –  parashut

B. Optimist – pessimist

C. O‘ylab topgan – ixtiro qilgan

D.  Bu  gapda  antonim  so‘zlar  yo‘q

II.  O‘zbek tilidan boshqa tillarga o‘zlashgan so‘zlarni aniqlang.

A. Kurash,  utyug,  chala

B. Lag‘mon,  shiypon,  palov

C. Hokim,  saltanat,  podsho

D. Yonbosh,  chala,  omad   

16.6-mashq.

 

Matndan  informatika  sohasi  terminlarini  aniqlang.  Kompyuter 

tilshunosligida  qo‘llanadigan  o‘zbekcha  so‘zlar  ro‘yxatini  tuzing.

Namuna:  gipermatn,  diskyuritkich,  sichqoncha…

O‘zbek tadqiqotchilari tomonidan „Leksik tahlil muhiti“ dasturi yaratildi. 

Bu  dastur  „Server  –  Mijoz“  texnologiyasiga  asoslangan,  uni  global  tarmoq 

(www)da  yoki  lokal  tarmoqda  qo‘llash  mumkin.  Dasturiy  tizimni  ishlab 

chiqishda  dasturlash  tili  sifatida  Webga  yo‘naltirilgan  tillar:  PHP,  Java 

Skript,  HTML,  Jgueri,  Ajax,  CSS  dan  biri  tanlab  olinadi,  ma’lumotlar 

bazasi  uchun  esa  MySQL  dan  foydalaniladi.  Tizim  foydalanuvchiga  uch 

til  (ingliz,  rus,  o‘zbek)da  leksik  ma’lumotlarni  qidirish,  izlab  topish  va 

ma’lumotlarning  kerakli  qismiga  tez  o‘tish  imkonini  beradi. 

http://eduportal.uz

---

84

1.  Berilgan  turkiy  so‘zlarning  boshqa  tillarga  o‘zlashish  sabablari  va  ularning 

lug‘aviy  ma’nosini  o‘qituvchingiz  yordamida  toping:  tovarish, karandash, utyug, 

Baykal, Yenisey, bekat.

Namuna:  tovarish  –  ikki  qismdan  iborat  turkiycha  (tovar + esh)  so‘z, 

qadimda  karvonlardagi  mol  (tovar)ni  manzilga  yetkazib  berishda  yo‘ldosh  (esh) 

tushunilgan  –  safardagi  hamroh.

 

2.  Poliglotlik  so‘zining  ma’nosini  aniqlang  va  uning  ahamiyatini  tushuntiring.

3.  Quyidagi  SMS  xabarni  imlo  jihatidan  tuzatib  yozing. Yozishma  madaniyati 

xususida  o‘z  munosabatingizni  bildiring.

Sava! Tuzumsan iwla qaley bugn oqwga borasami borsen maniyam 

bor qildrb qoy vawe iwm kop tezro javop yoz