Oodatiy fikrlash mahorati yoxud kreativlik qanday shakllantiriladi?

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20 

II-BOB.   UZLUKSIZ  TA`LIM TIZIMIDA PEDAGOGIK 

KREATIVLIKNING TUTGAN O`RNI 

 

2.1. KREATIVLIKNING PEDAGOGIK TAHLILI 

Bugungi  kunga  kelib  kreativlik  nafaqat  psixologlarning,  balki  pedagoglarning 

diqqat e`tiborini tortmoqda. Bu tushuncha ilmiy adabiyotlarda keng qo`llailmayotgan 

bo`lsa  ham  bu  tushunchani  ma`lum  darajada  pedagogik  iste`molga  kiritishga  doir 

harakatlar  ko`zga  tashlanmoqda.  Pedagogika  oid  manbalarda  kreativlik  ijod  bilan 

bog`liq  holda  o`rganiladi  va  tushuniladi.  Ijodkorlikning  psixologik  jihatlari  haqida 

fikrlar bildirilib, bilim asosan fikr yuritish va tasavvur qilish bilan bog`liq holda tahlil 

etiladi.  Ijodning  psixologik  asoslari  sifatida  qo`yidagi  elementlar  qabul  qilangan. 

Bular: 

1.

 

Qabul qilish. 

2.

 

Xohish va istak. 

3.

 

 Tasavvur qilish. 

4.

 

O`z-o`zini kuzatish. 

Shu  bilan  bir  qatorda  bilimning  asosini  tashkil  qilishda  asosiy  o`rinni 

egallaydigan  fikr  yuritish  bilan  tasavvur  qilish  qo`yidagi  elementlar  belgilanishi 

e`tirof etilgan. Bular: 

1.

 

Aqliy mehnat. 

2.

 

Intuitsiya. 

3.

 

Dunyoqarash 

Pedagogika  fanida kreativlik  masalasiga bevosita  murojaat  etgan  pedagog  olim 

pedagogika  fanlari  doktori,  professor  R.A.Mavlonova  o`zining  ilmiy  ishlarida 

kreativlik  haqida  baholi  qudrat  fikrlar  bildirgan.  Uning  «Boshlang`ich  ta`limda 

innovatsiya», «Boshlang`ich ta`lim pedagogikasi, integratsiyasi, innovatsiyasi» nomli 

o`quv qo`llanma va darsliklarida kreativlikka alohida to`xtab o`tgan.  

Buyuk  olim  V.A.Slastyonin  pedagogning  innovatsion  faoliyatiga  bo`lgan 

qobiliyatlarining asosiy xislatlarini qo`yidagicha belgilagan: 

•

 

shaxsning ijodiy motivatsiyani qo`llaganligi. 

 

21 

Bu  qiziquvchanlik,  ijodiy  qiziqish,  ijodiy  yutuqlar,  peshqadamlikka  va  o`z 

kamolotiga intilish; 

•

 

kreativlik, bu - xayoliy qarash; baho bera olish qobiliyati va o`z ka - molotiga 

intilish; 

•

 

kasbiy faoliyatni baholash, bu - ijodiy faoliyat metodologiyasi va pedagogik 

tadqiqot metodlarini egallash qobiliyati; mualliflik kontseptsiyasi va ziddiyatni ijodiy 

bartaraf  qilish  qobiliyatlari;  ijodiy  faoliyatiga  hamkorlik  va  o`zaro  yordam  berish 

qobiliyati;   

•

 

o`qituvchining  individual  qobiliyati,  bu  -  ijodiy  faoliyat  sur`ati  va  ish 

qobiliyati; qat`iyatlik, mas`uliyatlik va xalollik, o`zini tuta bilish. 

Pedagog  olima  R.A.Mavlanova  an`anaviy  psixologiya  va  pedagogikada 

kreativlikka shaxs kategoriyasi sifatida qaralishini, uni talqin qilish, aniqlash borasida 

bahslar yuritilganligi haqida quyidagicha fikr bildirganlar: