|
Qudratov S.S. Sardobalar o‘lkasi-T. 2001
Qudratov S.S. O‘rta Osiyoda ilk davlatlarnin paydo bo‘lish va rivojlanishi. Guliston. 1999.
Qoraqalpog‘iston tarixi (1917-1994 yy.), Nukus, 1995.
G‘oibnazarov Sh. Ijtimoiy rivojlanish saboqlari. 20-yillar tahlili. T., “O‘zbekiston”, 1994.
G‘ulomov YA.G‘. Xorazmninng sug‘orilish tarixi. T., 1959.
G‘ulomov YA.G‘. Arxeologiya-tarix fani xizmatida. T., “Fan”, 1976.
/уломов Я./., Исломов У., Ас=аров А. Первобытная культура и возникновение орошаемого земледелия в низовьях Зерафшана. Т., 1966.
Haydarov M. Turkistonda sovet hokimiyati yuritgan siyosatning mahalliy aholiga bo‘lgan ta’siri (1917-1924 y.) G‘G‘ ToshDU xabarlari, 1998, № 1, 53-58-betlar.
Haydarov M. TASSR davrida sovet hokimiyati olib borgan siyosat: tarix va haqiqat. G‘G‘ O‘zbekistonda millatlararo munosabatlar tarixidan.-T., “Universitet”, 1998, 44-52 betlar.
Hayit Baymirza. “Basmatcilar”. Turkistan Milli Mycadele Tarihi (1917-1934). -Ankara, 1997. 367 S.
Hofiz Tanish Buxoriy. Abdullanoma. I-II-kitoblar. T., “Sharq”, 1999-2000.
Mundarija
KIRISH. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1-mavzu. O‘zbekiston tarixi fani predmeti va obyekti, uni o‘rganishning metodologik asoslari, manbalari va ahamiyati.. . . . . . .6
O‘zbekiston tarixi fanining fan sifatida tutgan o‘rni. Uning o‘rganish predmeti va obyekti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
O‘zbekiston tarixi fanining metodologik ilmiy-nazariy asoslari va usullari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi va tarixni o‘rganishda manbalarning ahamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Vatan tarixini o‘qitishning ahamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
I. Eng qadimgi davr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .18
2-mavzu. O‘zbekiston insoniyat taraqqiyotining qadimgi o‘choqlaridan biri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Insoniyatning dastlabki ajdodlari. Paleolit davri . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Mil. avv. XII-IV ming yilliklarda O‘rta Osiyo. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . 24
Ibtidoiy tasviriy san’at. Bronza davri yutuqlari. Yozuv haqida yangi ma’lumotlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
3-mavzu. O‘zbek xalqining etnik shakllanishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
Etnogenez va uni o‘rganish masalalari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
O‘lkamiz hududlaridagi qadimgi mahalliy aholi va o‘zbek xalqining shakllanish bosqichlari. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
O‘rta asrlardagi etnik-madaniy jarayonlar. “O‘zbek” atamasi. . . . . . . . . 45
4-mavzu. O‘zbek davlatchiligining shakllanishi va dastlabki taraqqiyot bosqichlari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Ilk davlatchilikning asosiy omillari. Dastlabki shaharsozlik
madaniyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .48
Ilk davlatlar haqidagi yozma manbalar. Qadimgi aholi. . . . . . . . . . . . . . 52
Dastlabki davlatlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Miloddan avvalgi VI-IV asrlarda O‘rta Osiyo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
“Avesto”. Madaniy hayot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
5-mavzu. Antik davr davlatlari. Buyuk ipak yo‘li, shakllanishi, rivojlanish bosqichlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Salavkiylar, Parfiya va Yunon-Baqtriya davlatlari. . .. . . . . . . . . . . . . . . 78
Qang‘, Dovon va Kushon davlatlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Buyuk ipak yo‘li. Madaniy hayot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 96
II. O‘rta asrlar davri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
6-mavzu. Eftalitlar, Turkiy hoqonlik va arablar istilosi davrida O‘rta Osiyo. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Milodiy IV-VI asrlar Turon zamin tarixi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Eftalitlar hukmronligi davridagi ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Turkiy xoqonlik hukmronligi davrida O‘rta Osiyo. . . . . . . . . . . . . . .. 109
Islom dini. O‘rta Osiyoga arab bosqinining dastlabki davri. Qutayba yurishlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Arablar bosib olgandan keyin Movarounnahr va Xurosondagi ijtimoiy-siyosiy ahvol. Xalq harakatlari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Arab bosqiniga qarshi xalq ozodlik harakatlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
7-mavzu. IX-XII asrlarda o‘zbek davlatchiligi. Siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy hayot.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135
Tohiriylar va Somoniylar davrida Movarounnahr. . . .. . . . . . . . . . . . . .135
Somoniylar va Qoraxoniylar o‘rtasidagi kurash. . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
G‘aznaviylar va Saljuqiylar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
Xorazmshohlar davrida o‘zbek davlatchiligi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
8-mavzu. O‘rta Osiyo xalqlari hayotida IX-XII asrlarda yuz bergan uyg‘onish davri. Fan va madaniyat ravnaqi. . . . . 154
IX-XII asrlar madaniy yuksalishining shart-sharoitlari.
Ilm-fan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
IX-XII asrlarda islom dini va so‘fiylik. . . . . . . . . . . . . .. . 169
Me’morchilik va san’at. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
9-mavzu. Mo‘g‘ullar istilosi va zulmiga qarshi kurash. Jaloliddin Manguberdi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Mo‘g‘ul davlatining tashkil topishi. Chingizxon va Xorazmshoh munosabatlari. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Jaloliddin Manguberdi-yurt himoyachisi.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197
Mo‘g‘ullar istilosidan keyingi siyosiy vaziyat. Chig‘atoy ulusi davridagi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar, xo‘jalik ahvoli. . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
XIII asr 2-yarmi XIV asr I-yarmidagi madaniy hayot.. . . . . . . . . . . . . .214
10-Mavzu. Amir Temur va Temuriylar davrida o‘zbek davlatchiligi. Ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayot.. . . . . . . . . . . . . . . . . .. 217
Amir Temurning markazlashgan davlat tuzish uchun kurashi va harbiy yurishlari . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Amir Temur vafotidan so`ng Temuriylar davlatidagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
XV asrning 2-yarmida Movarounnahr va Xuroson. Temuriylar saltanatining inqirozga yuz tutishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .231
Temuriylar hukmronligi (1405-1506 yy.) davrida ilm-fan va madaniy hayot.. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 233
11-mavzu. Turkistonning xonliklarga bo‘linib ketishi, uning sabablari va oqibatlari. ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
XV asr oxiri-XVI asr boshlarida Mavarounnahrdagi ijtimoiy-siyosiy hayot. Shayboniylar va Ashtarxoniylar sulolasi. .. . . . . . . . . . . . . . . . . .240
Buxoro amirligi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251
Xiva xonligi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .256
Qo‘qon xonligi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .262
III. Rossiya imperiyasi mustamlakachiligi davri. . . . . . . . . . . . . . . .266
12- mavzu. Rossiya imperiyasining Turkistonni bosib olishi. . . . . .266
Rossiya imperiyasi istibdodiga qarshi Turkiston xalqlarining milliy-ozodlik kurashi. Jadidchilik va milliy uyg‘onish.. . . . . . . . . . . . . . . . . .266
Jadidchilik harakati va milliy uyg‘onish . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285
IV. O‘zbekiston sovetlar hukmronligi davrida. . . . . . . . . . . . . . . . .302
13-mavzu. Turkistonda mustabid sovet hokimiyatining o‘rnatilishi va unga qarshi qurolli harakat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302
1917-yil fevral inqilobining Turkistonga ta’siri. Muxtoriyatchilik
harakati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302
Oktabr to‘ntarishi. Turkistonda sovet tuzumining o‘rnatilishi, bolsheviklarning mustamlaka va shovinistik siyosati . . .. . . . . . . . . . . 305
Turkiston Muxtoriyati hukumati va uning faoliyati. . . . . . . . . . . . . . . 308
Turkiston mintaqasida sovet hokimiyatiga qarshi qurolli harakati va tarixiy ahamiyati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313
Xiva xonligining qizil armiya tomonidan tugatilishi. Xorazm Xalq Sovet Respublikasining tuzilishi va undagi ijtimoiy-siyosiy o‘zgarishlar. . .. 325
Buxoro amirligining ag‘darilishi. Buxoro Xalq Sovet Respublikasining tashkil topishi va undagi siyosiy o‘zgarishlar. . . . . . . . . . . . . . . . . 330
14-mavzu. 20-30 yillarda sovet xokimiyatining O‘zbekistonda yuritgan iqtisodiy va madaniy siyosati, uning mustamlakachilik mohiyati. Siyosiy qatag‘onlik. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
O‘zbekistonda sovet hokimiyatining iqtisodiy va ijtimoiy mohiyati . . .338
O‘zbekistonda mustamlakachilikka asoslangan iqtisodiy siyosatning oqibatlari. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
O‘zbekistonda “madaniy inqilob” va uning oqibatlari. . . . . .. . . . . . . . 358
Siyosiy qatag‘onlik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
15-mavzu. Ikkinchi jahon urushi yillarida o‘zbek xalqining fashizm ustidan qozongan g‘alabaga qo‘shgan hissasi. . . . . . . . . . .. . . . . . . .372
Urushning boshlanishi. Umumiy harbiy safarbarlik. . . .. . . . . . . . . . . . 372
Urush yillarida O‘zbekiston sanoati va qishloq xo‘jaligi. . . . . . . . . . . 379
Urush yillarida fan va madaniyat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
O‘zbekistonliklarning urush jangohlarida ko‘rsatgan jasoratlari. . . . . . 387
16-mavzu. Urushdan keyingi yillarda O‘zbekistonning iqtisodiy va madaniy hayoti. Iqtisodiy va ma’naviy qaramlikning oqibatlari . ..393
Urushdan keyingi yillarda O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy hayoti.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393
Respublikada 1946-90-yillardagi ma’naviy, madaniy qaramlik va uning oqibatlari. Qatag‘onlikning yangi to‘lqini.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
17-mavzu. O‘zbekistonda davlat mustaqilligining qo‘lga kiritilishi va uning tarixiy ahamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .413
Mustaqillikka erishuv yo‘lida. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 413
I.A.Karimov-O‘zbekiston mustaqilligini asoschisi va yetakchisi. . . . . .419
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .423
18-mavzu. O‘zbekistonda huquqiy demokratik davlat va fuqarolik jamiyat asoslarining barpo etilishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .426
O‘zbekistonning o‘ziga xos istiqlol va taraqqiyot yo‘li. Siyosiy
islohotlar . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
O‘zbekistonda demokratik fuqarolik jamiyat asoslarini yaratilishi.. . . .433
19-mavzu. Mustaqillik yillarida O‘zbekistonning iqtisodiy, ma’naviy va madaniy taraqqiyoti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
O‘zbekiston Respublikasida bozor munosabatlarining shakllanishi, uning yo‘nalishlari, bosqichlari va xususiyatlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .449
Iqtisodiyotda yuz bergan tarixiy o‘zgarishlar, bozor infratuzilmasining shakllanishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Qishloq xo‘jaligida islohotlar, uning vazifalari va yo‘nalishlari. Moliya-bank tizimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . 460
Mustaqillik yillarida ma’naviy va ma’rifiy hayot. Milliy istiqlol g‘oyasi va mafkuraviy masalalar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
Mustaqillik yillarida fan va madaniyatning rivojlanishi. . . . . . . . . . . . 473
20-mavzu. O‘zbekiston va Jahon hamjamiyati.. . . . . . .. . . . . . . . . . 479
O‘zbekistonda tinchliksevar mustaqil tashqi siyosati va uning jahon hamjamiyati tomonidan tan olinishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
O‘zbekistonning xalqaro tashkilotlar va xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy-siyosiy aloqalarining yo‘lga qo‘yilishi. . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
O‘zbekistonning MDHdagi o‘rni va mavqeining oshib borishi . . . . . . 493
O‘zbekistonning Markaziy Osiyo respublikalari bilan o‘zaro
hamkorligi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .497
Xronologik jadval. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .502
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
Mundarija. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 530
Do'stlaringiz bilan baham: | 
