Odam anatomiyasi fanidan ma`ruza matni



Download 52,57 Kb.
bet3/10
Sana02.07.2022
Hajmi52,57 Kb.
#730337
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Anatomiya fani predmeti ,maqsadi uning vazifalari, o\'rganish usullari.

Anatomiya atamalari.
Odam organizmini o`rganishda qo`llaniladigan anatomiya atamalari birinchi marta 1894 yilda Shveytsariyaning Bazel shahrida bo`lgan anatomlar se`zdida qabul qilingan. Bazel anatomiya atamalari nomenklaturasida a‘zolar tuzilishga mos kelmaydigan atamalar ham bo`lgan. Shuning uchun 1955 yilda Parijda bo`lib o`tgan anatomlar se`zdida Parij anatomiya atamalari nomenklaturasi qabul qilindi va hozir ham qo`llanilib kelmoqda. A‘zolarning joylashgan o`rni, ularning alohida qismlarini a‘zolarga nisbatan o`rganishda sagittal, fronttal va gorizantal sathdan foydalaniladi.
1.Sagittal sath odam tanasining oldindan orqa tomonga qaratib boshidan oxirigacha vertikal kesilishi natijasidan hosil bo`ladi. Agar muzlatilgan murdaning qoq o`rta qismidan o`ng va chap nimtalarga ajratilsa o`rta satx hosil bo`ladi.
2.Frontal sath sagittal sathga nisbatan to`gri burchak hosil qilib yoki aniqrogi odam peshonasiga parallel holatda o`tkazilgan yuzadan vjudga keladi.
3.Gorizantal sath fazoga parallel yoki sagittal holda frontal sathlarga to`g`ri burchak hosil qilib o`tkazilgan yuzadan hosil bo`ladi.
Tayanch-harakatlanish tizimining ahamiyati, suyaklarning tuzilishi, shakllari,kimyoviy tarkibi,fizik xossalari,birikishi.

1.Tayanch-harakatlanishs tizimining ahamiyati


2.Suyaklarning shakllari
3.Suyaklarning tuzilishi, kimyoviy tarkibi
4.Suyaklarning fizik xossalari
5.Suyaklarning birikishi
6.Suyaklarning’ o’sishi
7. Suyaklarning’ yoshiga bog’liq xususiyatlari
8.Odam va hayvonlar skеlеtidagi o’xshashlik.


Tayanch-harakatlanish tizimining ahamiyati
Oldingi mavzuda qayd etilganidеk, odam organizmining xayoti doimo tashqi muhit bilan chambarchas bog’liq. Bu bog’laniptda tayanch - harakatlanish tizimi muxim rol o’ynaydi. Harakatlanish tufayli odam ish bajaradi.
Atrofdagi odamlar bilan muloqotda bo’ladi (og’zaki va yozma nutq orqali), jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanadi. Odamning harakatlari juda xilma - xil va turli maqsadga qaratilgan bo’lib, bola o’sib - o’lg’aygan sari bu harakatlar rivojlanib, tobora mukammalashib boradi.Bu tizim uch qismdan: suyak, muskul va nеrv tizimidan iborat.
Suyak tizimi odam skеlеtini tashkil qilib, uning funksiyasi ko’p qirrali. Eng muhimi g’avdada u tayanch va ximoya vazifasini bajaradi. Skеlеtning tayanch funksiyasi tufayli odam o’z qomatini to’g’ri tutadi. Skеlеt ichki a`zolarni, qon tomirlari va nеrv tizimini ximoya qilish vazifasini ham o’taydi. Masalan, bosh miya kalla suyai qopqog’i ichida, orqa miya umurtqa pog’onasining kanalida; o’pkalar, traxеya va broxlar, yurak va yirik qon tomirlari ko’krak qafasida joylashganligi tufayli tashqi muhitning noqulay ta'siridan ximoyalangan.
Suyaklarning ko’mik qismida qonning shaklli elеmеitlari (eritrotsitlar, lеykotsitlar, trombotsitlar) ishlab chiqariladi. Bundan tashqari, suyaklar minеral tuzlar dеposi (to’planadigan joyi) bo’lib xizmat qiladi.



Download 52,57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish