O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Бэкон  Ф.  Сочинения.  В  двух  томах.  Том  2.  М .,  1972,  12-bet



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet288/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   284   285   286   287   288   289   290   291   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Бэкон  Ф.  Сочинения.  В  двух  томах.  Том  2.  М .,  1972,  12-bet.

290


yevropalik  faylasuflardan  biri  Tomas  Gobbsdir1.  Gobbs  o'zining 

asarlarida  inson  bilan  jamiyat  o‘rtasidagi  aloqadorlikni  o‘rganishga 

e ’tibor  berdi.  Uning  fikriga  ko‘ra,  jamiyat  juda  katta  mexanizm 

bo‘lib,  inson  o‘sha  buyuk  mashinaning  muruvvatlaridan  biridir. 

Insonning  ijtimoiy  mohiyatini  Gobbs  o ‘ta  chegaralangan  mexa- 

nik  holatda  sharhlaydi.

Gobbsning  tushuntirishicha,  barcha  odamlar  o ‘z  tabiatla- 

riga  ko‘ra  teng,  o ‘z  maqsadlariga  erishmoq  uchun  bir  xil 

imkoniyatga,  bir  xil  qobiliyatlarga  ega  bo'ladilar.  Davlatning 

qonunlari  boshqa  birovlarga  zarar  keltirmasligi  uchun  ba’zi 

kishilar  erkinligini  cheklab  qo‘yish  zarur.  Chunki  yuqori 

darajadagi  imkoniyat  va  qobiliyatga  ega  bo‘lgan  kishilar  o ‘z 

navbatida,  serjahl  va  xudbindirlar.  Ushbu  muammolar  haqida 

fikr  yuritgan  faylasuf  kishilardagi  erkinlik  jamiyatdagi  turli 

axloqiy  qoidalar,  normalar,  qonunlar  yordamida  cheklangan- 

ligi  uchun  ham  odamlar  jamiyatga  nisbatan  urush  holatida 

turadilar.  «Inson  inson  uchun  bo‘ri»  holatida  bo‘ladi,  degan 

xulosaga  keladi.

Gobbs 

0

‘zining  «Leviofan»  asarida2  insonning  jamiyatdagi 



o‘rnini  aniqlashga  alohida  e’tibor  bergan.  Uning  fikriga  muvofiq, 

«fuqarolar  jamiyati  odamlarning  oddiy  yig‘indisi  emas»3.  Bu 

maxsus  uyushma  ma’lum  rivojlanish  tendensiyalari  va  o‘ziga  xos 

turli  ziddiyatlari  bilan  ifodalanadi.  Gobss  o‘zining  bir  qator 

asarlarida  insondagi  tabiiylik  bilan  ijtimoiylik  orasidagi  aloqador- 

lik  masalalarini  o‘rganishga  ham  alohida  e’tibor  berdi.  Uning 

tushuntirishicha,  insondagi  barcha  qobiliyatlar  tabiiy  va  o‘zlashtirib 

olingan  qobiliyatlardan  iborat  bo‘ladi.  Xususan,  uning  yozishicha, 

«inson  tabiati  ovqatlanish,  ko‘payish,  his  qilish  va  fikr  yuritish 

kabi  qobiliyatlar  yig‘indisidan  iborat.  Bu  qobiliyatlarni  biz  bir




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   284   285   286   287   288   289   290   291   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish