O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Qarang:  Umar  Hayyom.  Ruboiylar.  Toshkent,  1991,  47-bet



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Qarang:  Umar  Hayyom.  Ruboiylar.  Toshkent,  1991,  47-bet.

2  Qarang:  O lsha  asar,  56-bet.

1  Qarang:  O'sha  asar,  69,  99-betlar.

4  Qarang:  O'sha  asar,  11-bet.

176


dalanish  yo‘llarini  izlagan  Umar  Xayyom  aslida  odamlarning 

orzu-istaklarini  ro‘yobga  chiqaradigan,  ularning  baxt-saodatli  ya- 

shashlari  uchun  real  imkoniyatlar  mavjud  bo‘lgan  yangi  olam 

tuzishni  orzu  qilardi.  Buyuk  mutafakkir  ta’kidlaganidek,  mabo- 

do  bu  dunyoning  yaratuvchisi,  butun  borliqning  hukmdorligi 

menga  tegsa,  yangidan  shunday  bir  falak  (olam)  tuzardimki, 

unda  barcha  yaxshi  odamlarning  tilaklari,  istaklari  amalga  oshar- 

di.  Ana  shunday  olamni  yaratmoq,  bu  dunyoning  charxipalak, 

adolatsiz  ishlariga  qarshi  kurashmoq  uchun  odamlar  qo‘lni- 

qo‘lga  berib,  bir-birlariga  hamdam,  hamdard,  bo‘lishlari  zarur. 

Bunday  yakdillik  barqaror  bo‘lsa,  insonlardagi  g‘am-anduh 

bartaraf  etiladi,  shodlik  oyog‘idan  g‘am  tepki  yemaydi1.

Umar  Xayyom  asarlarini  Yevropa  mamlakatlari  kitobxonla- 

riga  tanishtirishda  mashhur  ingliz  shoiri  Eduard  Fittsjerald  (1809— 

1883-y.)ning  xizmatlari  beqiyos  bo‘ldi.  U  1859-yilda  Umar  Hay­

yom  ruboiylarini  birinchi  marta,  1869-yilda  ikkinchi  marta  ing­

liz  tiliga  taijima  qiladi.

Insonning  insoniyligini  ifodalovchi  fazilatlar,  xislatlar,  ay­

niqsa,  inson  ma’naviy  qiyofasini  ifodalovchi  asosiy  mezonlarni 

aniqlash,  o‘rta  asr  musulmon  falsafasining  o‘ziga  xos  xususiy- 

atlaridan  biri  edi.  0 ‘rta  asr  musulmon  falsafasida  inson  ma’naviy 

madaniyatining  eng  muhim  ko‘rsatkichi  —  adab  va  axloq 

barkamolligi  hisoblanadi.  X—XII  asrlarda  musulmon  falsafasida 

«adab»  deganda  umumiy  ta ’lim  fanlarining  majmuasini  tushu- 

nish  urf  bo‘lgan  edi.  Ayniqsa,  Qur’pni  Karim,  Hadisi  Sharifni 

har  tomonlama  bilish,  adab-axloqli  kishi  ma’naviy  madaniya­

tining  eng  muhim  alomati  edi.

Adab-axloqli  insonning  m a’naviy  madaniyati  haqidagi  ajoyib 

fikr-mulohazalarni  o‘rta  asr  musulmon  sharqining  buyuk  inson- 

shunos  allomalari:  Mahmud  Zamaxshariy,2  Ahmad  Yugnakiy 

asarlarida  yaqqol  ko‘rishimiz  mumkin.


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish