Nurmuhammedov shahbozbek

Tayanch so’z va iboralar:Yangi industrial mamalakatlarning tarkibi,Osiyo yo’lbarslari, ma’muriy chegara,  xalq xokimyati, tabiati, foydali qazilmalari, iqlim sharoiti tuproqlari, flora va faunasi,  demografik portlash, rururbanizatsiya,  Singapur,. yirik shaxarlari, sanoat uzellari, sanoat markazlari, provintsiyalari , energosistema.

                                                                                                                       

Osiyo davlatlari sa’noating rivojlarganligi holatiga ko’ra olti guruhga bo’linadilar. SHularning uchunchi guruhi Osiyoning yangi istustrial davlatlaridir. Ular Koreya Respublikasi, Tayvan, Singapur, Xitoy, Syangan (Gonkong) bo’lib, so’ngi 10-15 yil ichida omilkorlik bilan amalga oshirilgan  iqtisodiy islohotlar tufayli  taraqqiyotga keskin yuksalishlarga erishdilar.

         Shu tufayli  ular G’arbda «Osiyo yo’lbarslari» yoki «Osiyo ajdarholari» deb ham nom berdilar. XX asr oxirlariga  kelib bu toifa davlatlariga  Malaziya, Indoneziya, Tayland ham qo’shildi.

         Sharqdagi yangi industrial davlatlar  Yaponiya rivojlanish modelini na’muna qilib olganligi bilan ajralib turadi.

         Jumladan, 60 yillargacha qoloq bo’lgan Janubiy Koreya Respublikasi 90 yillar boshlariga kelib jahonda AES larda ishlab chiqarilayotgan elektr energiya hajmiga ko’ra 9- o’ringa, po’lat eritish bo’yicha 8- o’ringa, lengiz kemaldari ishlab chiqarishda 2- o’ringa , Kimyoviy tolalar ishlab chiqarishda 5-o’ringa elektron sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishda  6-o’ringa chiqib oldi. Shunga o’xshash keskin o’zgarishlar qolgan davlatlarda  ham yuz berdi. Misol uchun, davlatlarning ishlab chiqarishdagi  miqdorlarni  o’sishi, boshqa davlatlarga o’z investitsiyalarini kiritish, tashqi savdosidagi  ijobiy o’zgarishlarida  ham ko’rish mumkin.angi industrial davlatlar bozor iqtisodiyotiga  mos ravishda tarmoqlari yuksalib borayotgan milliy daromad asosan ishlab chiqarishdan kelayotgani katta ahamiyatga ega.[1]

            Biz bu mamlakatlarni har birini qisqacha iqtisodiy – ijtimoiy geografik rivojlanish xususiyatlarini  tahlil qilib chiqamiz.