Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi” fakul­teti t. R. Abdurashidov nomidagi “yuqorimolekulali birikmalar va plastmassalar texnologiyasi” kafedrasi

Qo’shimcha qurilmalar.
Yordamchi qurilmalar. Chegaralovchi strela 1 (8-rasm), avariya holatda o’chirish qurilmasi, mexanik pichoq va kesish va aralashmani aralashtiruvchi qurilma, rezina aralashmasini kesib, valoklardan ajratib oluvchi qurilmalardan iborat. Hozirda, texnik jarayonlar rivojlanishi bilan kesuvchi va aralashtiruvchi qurilmalarning turli takomillashtirilgan turlari mavjud. Ulardan biri, val bo’ylab harakatlanuvchi mexanik pichoq (20-rasm). Mexanik pichoq valsga o’rnatilib, pichoq 8 o’rnatilgan harakatlanuvchi karetkadan 4 iborat. Karetka val bo’ylab gorizantal holatda joylashtirilgan vintli valda 11, yo’naltiruvchi 12 orqali harakatlanadi. Vintli val, elektr yurgazgich 5 yordamida, vertikal tekislikda harakatlanuvchi pichoq esa alohida elektr yurgazgich orqali harakatlanadi. Val uzunligi bo’ylab harakatlanuvchi, pichoq o’rnatilgan karetka aralashmani kesib aralashtiradi.

Rasm. Rezina aralashmalarini tayyorlash uchun mexanik pichoq bilan jihozlangan vals.
1 – stanina; 2 – metall to’sin; 3 – ustun; 4 – karetka; 5,13 – elektr yurgazgich; 6 – vintning harakatlanuvchi gaykasi; 7 – tepaga va pastga harakatlanuvchi pichoqning vinti; 8 – pichoq; 9 – pichoqli karetkani o’chirgichi; 10 – prujinalar; 11 – gorizantal harakatlantiruvchi vint; 12 – mexanik pichoq bilan jihozlangan karetkaning gorizantal yo’naltirgichi; 14 – uzatmali shesterna.

Valslarni moylash va nazorat qiluvchi qurilmalar.
Valslarni to’xtovsiz ishlashi va xizmat qilish muddatini uzaytirish, doimiy va navbatma-navbat mashinani ishqalanuvchi detallarini moylashga bog’liq. Detallarni va bog’lovchi qisimlarni moylash solidol, avtol, mashina moylari va ishqalanish, ishlatilishi shartlariga ko’ra turli moylovchi materiallar bilan amalga oshiriladi. Podshipniklarni o’z vaqtida moylash katta ahamiyatga ega. Doimiy ishqalanishi va qizishi natijasida ularning ishchi qismlari tez ishdan chiqishi mumkin.
Ularni moylash hozirda avtomatlashtirilgan. Bundan tashqari valslar ishlash jarayonida vallarni temperaturasi, sovutish tizimi uchun ishlatiladigan suv va temperatura sarfi, zo’riqish kuchini kattaligini o’lchash va boshqa turli xarakteristikalarni aniqlash usullari avtomatlashtirilgan.