Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti q



Download 2,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/92
Sana13.01.2022
Hajmi2,03 Mb.
#357704
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   92
Bog'liq
eshitishida nuqsoni bolgan bolalarni tasviriy faoliyatga orgatish metodikasi

Ikkinchi  tur  topshiriq
  (bayramdan  sо‗ng  tasavvurlari  bо‗yicha  rasm 
chizish)  bolalarning shaxsiy hissiy idrok tajribalarini rasmlarda aks ettira olish 
imkoniyatlarini aniqlashga qaratilgan. Eshitishida nuqsoni bо‗lgan maktabgacha 
yoshdagi  bolalarning  aksariyat  qismi  30%  rasm  chizish  faoliyatini  mustaqil 
tashkil  etish  kо‗nikmasiga  (qalam,  qog‗oz  tanlovi,  ish  joyini  tayyorlash)  ega 
bо‗lib,  bu  borada  eshitishi  normal  bо‗lgan  о‗z  tengdoshlaridan  qolishmasdilar. 
Bolalar rasmlarining mavzulari va mazmuni erkin rasm chizish va tasavvur qilib 
rasm  chizishda  tahlil  qilindi  va  quyidagi  mezonlar  bо‗yicha  baholandi: 
g‗oyaning  xarakteri;  bolalar  rasmlarining  mavzusi  va  mazmuni;  bolalar 
tasvirlarining turlari. 
 
 
Bayramdan  sо‗ng  tasavvurlari  bо‗yicha  rasm  chizish  jarayonida 
eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalardagi  muloqot  va  nutqi  о‗ziga  xosliklarning 
mavjudligi  sababli  rasm  chizish  bо‗yicha  g‗oyaning  paydo  bо‗lgan  vaqtini 
aniqlash  murakkab  jarayonga  aylandi.  Natijalarning  kо‗rsatishicha,  30% 
eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  maktabgacha  yoshdagi  bolalar  rasm  chizishdan 


 
47 
oldin о‗z rasmlarining g‗oyasini aniqlab olishdi, nutq va imo-ishoralar bilan uni 
bayon  etishdi.  Shu  bilan  birga  aynan  ularda  normal  eshitishiga  ega  bо‗lgan 
tengdoshlariga  qaraganda  rasm  chizish  jarayonida  g‗oyaning  о‗zgartirilishi 
holatlari  kо‗p  kuzatildi.  G‗oyaning  о‗zgartirilishi  yoki  yо‗qotib  qо‗yilishi 
bolalarda nutqni boshqaruv funksiyasining yetarli darajada rivojlanmaganligidan 
darak beradi. Bayramdan sо‗ng tasavvurlari bо‗yicha rasm chizishda g‗oya bola 
faoliyati  davomida  amal  qilishi  lozim  bо‗lgan  qoida  vazifasini  bajaradi,  uning 
yо‗qotilishi yoki о‗zgartirilishi eshitishida nuqsoni bо‗lgan bolalar faoliyatining 
ixtiyoriyligining pastligidan dalolat beradi.  
Eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalarning  30%  tasviriy  faoliyat 
mashg‗ulotlar  mavzularini  о‗z  rasmlarida  namoyon  etganlar.  Bolalarning 
rasmlari  turlariga  ham  katta  ahamiyat  qaratildi.  Bayramdan  sо‗ng  tasavvurlari 
bо‗yicha rasm chizish eshitishida nuqsoni bо‗lgan bolalarning 50% о‗zlarining 
mustaqil  g‗oyalari  bо‗yicha  rasmlarini  qisman,  xatoliklar  bilan    namoyish 
etganlar.  Xususan,  bolalar  rasmlarining  tahlili  shuni  kо‗rsatdiki,  eshitishida 
nuqsoni  bо‗lgan  bolalarning  aksariyatining  rasmlari  alohida  predmetlar 
rasmidan  (qо‗g‗irchoq,  uy,  mashina)  iborat  bо‗ladi  15%,  ularning  bir  qismida 
esa  20%  syujet  elementlari  (bir  mavzu  doirasidagi  bir  qancha  obyektlarning 
tasviri  odamning  rasmisiz)  chizilganligini  kuzatish  mumkin.  Juda  kam  kar  va 
zaif eshituvchi bolalar 5% о‗z rasmlarida insonlarning alohida harakatlar, о‗zaro 
munosabatlari  va  hissiy  holatlari  ifodalangan  syujetli  rasmlarni  chiza 
olganliklari  kuzatildi.  Eksperimentning  turli  topshiriqlari  doirasida  chizilgan 
rasmlarni  tahlil  qilish  davomida  biz  rasmlarning  mazmunan  kambag‗alligini 
aniqladik.  Hattoki  syujetli  rasmda  ham  qahramonlarning  harakatlari 
tasvirlanmaganligi,  ularning  hissiy  holatlari  ifoda  etilmaganligini  kо‗rish 
mumkin.  20%    bola  topshiriqni  bajara  olmadi.
 
Eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan 
bolalarning  30%  tasviriy  faoliyat  mashg‗ulotlar  mavzularini  о‗z  rasmlarida 
namoyon etdilar.  

Download 2,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   92




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish