Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti,, N. R. Alimqulov, N. B. Sultanova

Tayanch so’z va iboralar
: PISA, xalqaro baholash, xalqaro standart, xalqaro 
baholash dasturi. 
 
TALABALARNING O’ZLASHTIRGAN BILIMLARINI NAZORAT QILISH UCHUN 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
 
1.
Nima sababdan O’zbekistonda xalqaro baholash tizimiga alohida e’tibor 
qaratilmoqda?
 
2.
Xalqaro baholash tizimi deganda nimani tushunasiz?
 
3.
PISA nima? U qaysi mamlakatlarda olib borilmoqda?
 
4.
Xalqarobaholash tizimiga o’tish uchun qanday ishlar amalga oshirilishi lozim?
 
5.
Nima sababdan o’qish, matematika va tabiiy yo’nalishdagi fanlardan xalqaro 
tadqiqotlar yo’nalishlaridagi savollar milliy bazasini yaratish zarur?
 
 
VI. PISA, PIRLS, TIMMS XALQARO BAHOLASH TADQIQOTLARI VA UNI 
O’ZIGA XOS TOMONLARI 
PIRLS – boshlangʼich 4-sinf oʼquvchilarining matnni oʼqish va tushunish 
darajasini baholash;
TIMSS – 4- va 8-sinf o’quvchilarining tabiiy-ilmiy yo’nalishdagi fanlardan 
savodxonligini baholash;
TALIS – rahbar va pedagog kadrlarning umumiy oʼrta taʼlim muassasalarida 
oʼqitish va taʼlim olish muhitini hamda oʼqituvchilarning ish sharoitlarini 
oʼrganish;
PISA – 15 yoshli oʼquvchilarning oʼqish, matematika va tabiiy yoʼnalishdagi 
fanlardan savodxonlik darajasini baholash.
Ushbu loyihalar oʼquvchi-yoshlarning ijodiy va tanqidiy fikrlash 
koʼnikmalari, egallagan bilimlarini hayotda qoʼllay olish layoqatiga turli xil 
topshiriqlar orqali baho berish va keyinchalik bu koʼnikmalar rivojlanishiga turtki 
berishga xizmat qiladi.
Hozirgi kunga qadar Taʼlim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi va 
Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti hamda Taʼlim sohasidagi yutuqlarni 
baholash xalqaro assotsiatsiyasi oʼrtasida imzolangan kelishuvlarga muvofiq 2021-
yilda PISA va PIRLS xalqaro dasturlarida ishtirok etish rejalashtirilgan. Mazkur 
tadqiqotlar doirasida Oʼzbekiston Respublikasi oʼquvchi-yoshlarining savodxonlik 
darajalari ilk bor sinab koʼrilar ekan, bunga o’ta mas’uliyat bilan tayyorgarlik 
koʼrish talab etiladi. Buning uchun, xalqaro tadqiqotlar talablariga mos ravishda 
ishlab chiqilgan topshiriqlar asosida tajriba sinovlar oʼtkazish, oʼquv jarayonlariga 
1
Раджиев А.Б., Исмаилов А.А., Нарзиев Ж.Р., Ахмедов Х.П., Тоғаева Г.О. Ўқувчилар саводхонлигини 
баҳолаш бўйича халқаро тадқиқотлар дастури. Қўлланма, Тошкент, 2019

---

41 
bosqichma-bosqich integratsiya qilib borish orqali oʼquvchilarda maxsus 
koʼnikmalarni rivojlantirib borish muhim ahamiyat kasb etadi