Nizomiy nomidagi tdpu termiz filiali

1-laboratoriya ishi

Mitsella paydo bo’lishining kritik kontsentratsiyasini konduktometrik usul yordamida aniqlash.

Ish uchun zarur vositalar: reoxordli ko’prikcha, elektr o’tkazuvchanlik o’lchash idishi, suvli termostat, oleat natriyning 0,1 m eritmasi, distillangan suv, 50 ml hajmga mo’ljallangan o’lchov silindri.

Elektr o’tkazuvchanlik idishiga (yacheykaga) tekshiriladigan eritmadan shunday bir hajmda quyilsinki, u yacheyka elektrodlarini reoxordli ko’prikchaning klemmalariga ulanadi va shu onning o’zidayoq yacheykadagi eritmaning elektr qarshiligi o’lchab olinadi. So’ngra pipetka yoki o’lchov silindri yordamida yacheykadagi eritmaning yarmi olinib, uning o’rniga o’shancha hajmga ega distillangan suv quyiladi-da, eritmaning elektr qarshiligi yana o’lchanadi. Shu hildagi suyultirish va o’lchash ishlari 8 marta takrorlanib, qayd etilgan natijalar yozib boriladi va ular asosida tenglama yordamida eritmalarning solishtirma elektr o’tkazuvchanliklari hisoblab topiladi, ya’ni ae=k/R_x (1)

bu yerdagi k-yacheyka doimiysi R_x-Omlarda ifodalangan, o’lchab olingan eritma qarshiligi.

Yacheyka doimiysi k-ni aniqlash uchun ikki marta qayta kristallantirilgan kaliy xlorid tuzining aniq kontsentratsiyali eritmasi tayyorlanib, reoxordli ko’prikchada uning qarshiligi o’lchanadi. Topilgan qarshilikni quyidagi tenglamaga qo’yib, yacheyka doimiysi hisoblanadi;

k=ae₀R₀ (2)

bu yerdagi R₀-aniq kontsentratsiyali kaltsiy xlorid eritmasining qarshiligi, ae₀-eritmaning berilgan haroratdagi qarshiligi bo’lib, kaliy xloridning 0,02 n eritmasi uchun 25^ºS da u 0,002768 om^-1. sm^-1 ga teng.

O’lchash ishlari tamom bo’lgach qo’lga kiritilgan ma’lumotlar asosida, abstsiss o’qiga mol.l^-1 larda ifodalangan eritma kontsentratsiyalari, ordinata o’qiga esa, om^-1.sm^-1 larda ifodalangan eritmalarning solishtirma qarshiliklari tushirilib, R-S bog’liqligini aks ettiruvchi grafik chiziladi. Grafikda hosil bo’lgan sinish bo’yicha unga mos keladigan oleat natriyning mitsella hosil qilish kritik kontsentratsiyasi topiladi.