Nizomiy nomidagi tdpu termiz filiali

Ma’ruza mavzularini soatlar bo’yicha taqsimoti

№	Mavzular nomi	Soat
1.	Biofizika faniga muqadimma	2
2.	Biologik jarayonlar termodinamikasi	2
3.	Biologik jarayonlar kinetikasi	2
4.	Molekulyar biofizika asoslari	2
5.	Kvant biofizikasi elementlari	2
6.	Biologik membranalarning tuzilishi va funktsiyasi	2
7	Moddalarning membrana orqali tashilishi	2
8	Bioelektrogenez	4
9	Elektro’tkazuvchanlik	2
10	Harakatni muskul va muskulsiz formalari	2
11	Fotobiologiya muammolari	2
12	Biologik oksidlanish	2
13	Xo’jayraga signal transduktsiya sistemasi haqida asosiy ma’lumotlar	2
	Jami:	28

Izoh: Biologik jarayonlar termodinamikasi mavzusi 4 soatga mo’ljallangan.

1. 
   Kimyoviy termodinamika asoslari, termodinamikaning qonunlari. Chiziqli jarayonlar termodinamikasi, chiziqli jarayonlar. Ochiq sistemaning entropiyasi – 2 soat.
   
2. 
   Chiziqli emas jarayonlar termodinamikasi, muvozanatdan uzoqdagi sistemalar statsionar holati. Sinergetika kontseptsiyasi – 2 soat.
   

Laboratoriya mashg’ulotlarni tashkil etish bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar

Laboratoriya ishlari har bir talaba tomonidan ayrim-ayrim bajariladi. Bunda avvalo talaba bajariladigan laboratoriya ishining nazariy va amaliy tomonini qisqacha izohlab beradi. So’ngra laboratoriya ishining bajarilishi davomida olingan natijalarni xulosalab o’z daftariga yozib qo’yadi. Ushbu xulosalar o’qituvchi tomonidan og’zaki muloqot shaklida tekshiriladi.

Laboratoriya mavzularini soatlar bo’yicha taqsimoti

№	Mavzular nomi	Soat
1.	Ochik sistema barqaror statsionar holatining entropiyasi. Teorell modelida aniqlash	4
2.	Biologik suyuqliklarning ba’zi bir fizik xossalari. Biologik suyuqliklar (sut yoki qon zardobi) ning sirt tarangligini o’lchash	4
3.	Sirt aktiv moddalar eritmalarida mitsella xosil bo’lishining kritik kontsentratsiyasini aniqlash	4
4.	Biologik suyuqliklarning osmotik bosimi. Eritmalar va to’qima suyuqliklarining osmotik bosimlarini aniqlash	4
5.	Biologik jarayonlar kinetikasiga havo harorati ta’siri. Qurbaqa yuragi misolida harorat koeffitsienti va aktivlanish energiyasini Shtraube usulida hisoblab topish. Biologik jarayonlar kinetikasi. Katalazaning harorat koeffitsenti va aktivlanish energiyasi	4
6.	Model sistemalarning potentsiallar farqi. Potentsial, kuchlanish va elektr potentsiallar farqi. Diffuzion potentsiallar. Xlorid kislota eritmalariaro yuzaga keladigan potentsiallar farqini o’lchash va hisoblash	4
7.	Fazoviy potentsiallar farqi. Olma po’sti yoki aloe bargida yuzaga keladigan potentsiallar farqini o’lchash	4
8.	Membranaviy potentsiallar. Kollodiy membrana orqali vujudga keladigan potentsiallar farqi	4
9.	Tirik to’qimalarda potentsiallar farqi. Qurbaqa ko’ndalang-targ’il muskul normal va zararlanish potentsiallar farqini o’lchash	4
10.	Elektrokinetik hodisa. Achitqidagi elektroforetik va dzeta potentsialini aniqlash	4
11.	Ko’rinadigan va UB sohalarida spektrofotometriya. Fotokalorimetriya. Biologik suyukliklarda optik zichlikni o’lchash	4
	Jami:	44

Laboratoriya mashg’ulotlarni tashkil etish bo’yicha kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan ko’rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Ma’ruza mashg’ulatlarida olgan bilim va ko’nikmalarni laboratoriya ishlari bilan mustahkamlaydilar hamda yanada boyitadilar. Bunga jamoa bo’lib laboratoriya ishini bajarish va mustaqil ishlash yo’li bilan erishiladi. Mustaqil ishlashda darsliklarni, o’quv qo’llanmalarni, uslubiy qo’llanmalarni, tarqatma va ko’rgazmali ashyolarni ahamiyati kattadir.

Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni

«Biofizika» fanini o’rganuvchi talabalar auditoriyada olgan nazariy bilimlarini mustahkamlash va biologiyadagi amaliy masalalarni yechishda ko’nikma hosil qilish uchun mustaqil ta’lim tizimiga asoslanib, kafedra o’qituvchilari rahbarligida, mustaqil ish bajaradilar. Bunda ular qo’shimcha adabiyotlarni o’rganib hamda Internet saytlaridan foydalanib referatlar va ilmiy dokladlar tayyorlaydilar, laboratoriya mashg’ulot mavzusiga doir uy vazifalarini bajaradilar, ko’rgazmali qurollar va slaydlar tayyorlaydilar. Bundan tashqari zarur hollarda laboratoriyalardagi mavjud asbob va uskunalar ham ularni yaxshi biluvchi mutaxassis yoki o’qituvchi ishtirokida talabalar ixtiyoriga beriladi. Mustaqil ishlash uchun beriladigan mavzular va ishlar individual xarakterda bo’lib, talabalarning hujayrada boradigan fiziologik jarayonlarni yanada chuqurroq o’rganishga qaratilgandir. Tavsiyalar individual talabga asoslanadi va joriy, oraliq nazorat shaklida yoki referat hamda muloqot tarzida topshiriladi.

Talaba mustaqil ishni tayyorlashda muayyan fanning hususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanishga tavsiya etiladi.

• 
  darslik va o’quv qo’llanmalar bo’yicha fan mavzularini o’rganish;
  
• 
  tarqatma materiallar bo’yicha ma’ruzalar qismini o’zlashtirish;
  
• 
  komp’yuter texnologiyalari tizimlari bilan ishlash;
  
• 
  maxsus adabiyotlar bo’yicha referat va konspektlar tayyorlash;
  

* talabaning o’quv-ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog’liq bo’lgan adabiyotlar, monografiya va ilmiy to’plamlarni chuqur o’rganish;

• 
  interaktiv va muammoli o’qitish jarayonida faol qatnashish;
  
• 
  masofaviy (distatsion) ta’limni tashkil etishda qatnashish.
  

Mustaqil ta’lim uchun mavzularning soatlar bo’yicha taqsimoti

№	Mavzular	Soati
1	Oddiy fermentativ jarayonlar kinetikasi	2
2	Mixaelis tenglamasi va uning modifikatsiyadangan shakllari	2
3	Ekologiyada matematik modellari	2
4	Sinergetika, avtotebranmali jarayonlar	2
5	Chiziqli emas jarayonlar termodinamikasi	2
6	Harakatchan va qisqaruvchi jarayonlar	2
7	Muskul qisqarish apparat oqsillari	2
8	Umurtqalilarda ko’ndalang-targ’il muskullari qisqarish jarayoni	2
9	Sirpanuvchi ipchalar modeli	2
10	Ikki qavatli lipid membranalari	2
11	Bir va ikki qavatli sun’iy membranalar, ionlarning induktsiyalangan transporti	2
	Jami:	22

Dasturning informatsion - uslubiy taminoti

Mazkur fanni o’qitish jarayonida ta’limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot texnologiyalari qo’llanishi nazarda tutilgan:

• 
  O’quv qo’lanmalar.
  
• 
  Vidio filmlar va SD disklar.
  

Nazorat turlari va ularning soni

Biofizika fani yuzasidan 2 ta joriy, 2 ta oraliq, yakuniy nazoratlar o’tkazish rejalashtirilgan.

Fan bo’yicha ballar ma’ruza, laboratoriya va mustaqil mashg’ulotlarga tegishli nazoratlarni o’tkazish orqali to’planadi.
Biofizika fanidan reyting ishlanmasi

Nazorat turi	Nazorat shakllari	Bajarilish mexanizimi	ball	Nazorat shakllari bo’yicha belgilangan maksimal ball	Izoh
Joriy nazorat (JN)	1.Og’zaki	Laboratoriya mashg’ulotlari yuzasidan og’zaki savollar mustaqil ta’lim uchun ajratilgan mavzularni ham qamrab oladi	20(14+6*)	20	O’tish ballini to’playolmagan talabalar mustaqil ta’lim hisobidan dars jadvalidan tashqari vaqtda bajarishi mumkin
	2.Og’zaki		20(14+6*)	20
Jami:			40	40
Oraliq nazorat (ON) 2 ta	Yozma Yozma	5 ta savoldan iborat variantlar asosida nazorat ishi o’tkazish. Har bir savol maksimal balli 2 balldan beriladi. Ma’ruza mashgulotlar yuzasidan og’zaki savollar mustaqil ta’lim uchun ajratilgan mavzularni ham qamrab oladi	15 (10+5*) 15 (10+5*)	15 15
Jami:			30	30
Yakuniynazorat (YaN)	Test	30 ta savoldan iborat variantlar asosida yozma nazorat ishi otkasish har bir savol 1 balldan	30(1x30)= 30	30
Jami:			30	30

Baholash mezonlari

(Joriy nazorat savollari mustaqil ta’lim uchun ajratilgan mavzularni qamrab oladi)
Nazorat shakllari bo’yicha ballar taqsimoti va uni baholash mezonlari
1. Laboratoriya mashg’ulotlari bo’yicha 1- va 2 joriy baholash maksimal ball - 20, saralash ball –11.

86-100 % 17,2- 20 ball;

71-85 % 15- 17 ball;

55-70 % 11- 14 ball.

2. Ma’ruza mashg’ulotlari bo’yicha oraliq baholash maksimal ball - 15, saralash ball – 8,5

86-100 % 13 - 15 ball;

71-85 % 11 – 12,8 ball;

55-70 % 8,5 – 10,5 ball.

3. Ma’ruza va laboratoriya mashg’ulotlari bo’yicha yakuniy baholash maksimal ball - 30, saralash ball – 16,5

86-100 % 25,8 - 30 ball;

71 - 85 % 21,3 - 25 ball;

55 – 70 % 16,5 - 21 ball.

Tavsiya etilgan adabiyotlar ro’yxati

Asosiy adabiyotlar

1. Qosimov M.M. Nazariy biofizika asoslari. Toshkent, Univer­sitet, 2006, 220 b.

2. Remizov A.N. Tibbiy va biologik fizika. Toshkent. Ibn-Sino nashriyoti, 2006.

3. Rubin A.B. Biofizika. Uchebnik v 2 ^x knigax. M., Vыsshaya shkola, 2000.

1t. – 448 b., 2 t.- 467 b.

4. Antonov V.F., Chernыsh A.M., Pasechnik V.I., Voznesenskiy S.A., Kozlova Ye.K. Biofizika, Vlados, 2000.287 b.
Qo’shimcha adabiyotlar

1. 
   Remizov A.N. Tibbiy va biologik fizika. Toshkent, 1992y.
   
2. 
   Qosimov M.M. Biologik jarayonlar kinetikasiga mukkadima. O’quv qo’llanma. Toshkent, Universitet, 1995.
   
3. 
   Qosimov M.M. Biofizikadan amaliy mashgulotlar. Toshkent, Univer­sitet, 1992.
   
4. 
   Skulachev V.P., Gagelgans A.I. Qosimov M.M. Bioenergetikaga muqadimma. O’quv qo’llanma. Toshkent, Universitet, 1994.
   
5. 
   Gagelgans A.I. Konspektы lektsiy po biofizike. Tashkent, Universitetet, 2000.
   
6. 
   Toshmuxamedov B. O., Qosimov M.M. Elektrofiziologiya asoslari. O’quv qo’llanma Toshkent; Universitet, 1997.
   
7. 
   Revin I.I., Maksimov G.A., Kols O.R. Fiziologiya i biofizika membrannыx protsessov. Izd-vo Mordovskogo Univesiteta, 1995.271
   
8. 
   Kostyuk P.G. i dr. Biofizika. Uchebnik. Kiev, Vыsha shkola, 1989.
   
9. 
   Boldыrev A.A. Vvedenie v bioximiyu membran. M., "Vыsshaya shkola", 986.
   
10. 
    Volkenshteyn M.V. Biofizika. Uchebnoe posobie. M., Nauka, 1983.
    
11. 
    Levitskiy D.O. Kaltsiy i biologicheskie membranы. M.,"Vыsshaya shkola", 1990.
    
12. 
    Skulachev V.P."Bioenergetika. Membrannыe preobrazovateli energii". M.: Vыsshaya shkola, 1989.
    
13. 
    Skulachev V.P. "Energetika biologicheskix membran". M.: 1989.
    
14. 
    D.Nikols "Bioenergetika. Vvedenie v xemiosmoticheskuyu teoriyu". M.: Mir, 1985
    
15. 
    Begshou K. Mыshechnoe sokraщenie. Izd-vo "Mir", 1985.
    
16. 
    Yesыrev O.V. Rol transportnыx ATFaz v elektromexanicheskom sopryajenii. Izd-vo "Nauka", Alma-Ata, 1983.
    
17. 
    Kurskiy M.D. i dr. Regulyatsiya vnutrikletochnogo kaltsiya v mыshtsax. Izd-vo "Naukova dumka", 1987.
    
18. 
    Kagava Ya. Biomembranы. "Vыsshaya shkola", 1985.
    
19. 
    Boldыrev A.A. Biologicheskie membranы i transport ionov". M.,MGU, 1983.
    

Elektron manbalar:

1. 
   www.ziyonet.uz
   
2. 
   www. referat. ru
   
3. 
   www. bankreferatov.ru
   
4. 
   www.nature.uz
   
5. 
   www.pedagog.uz
   
6. 
   http://bio-phys.narod.ru/
   
7. 
   http://www.library.biophys.msu.ru/rubin/
   
8. 
   http://bio-phys.narod.ru/
   
9. 
   http://www.ionization.ru/issueg/4314
   
10. 
    http://elkin52.narod.ru/biofizika.htm
    
11. 
    http://www.krugosvet.ru/articles/02/1000293/1000293a1.htm
    
12. 
    http://www.rubin-center.ru/podhod.htm
    
13. 
    http://www.rl7.bmstu.ru/rus/Library/Biophys/
    

Baholash mezonlari

(Joriy nazorat savollari mustaqil ta’lim uchun ajratilgan mavzularni qamrab oladi)
Nazorat shakllari bo’yicha ballar taqsimoti va uni baholash mezonlari
1. Laboratoriya mashg’ulotlari bo’yicha 1- va 2 joriy baholash maksimal ball - 20, saralash ball –11.

86-100 % 17,2- 20 ball;

71-85 % 15- 17 ball;

55-70 % 11- 14 ball.

2. Ma’ruza mashg’ulotlari bo’yicha oraliq baholash maksimal ball - 15, saralash ball – 8,5

86-100 % 13 - 15 ball;

71-85 % 11 – 12,8 ball;

55-70 % 8,5 – 10,5 ball.

3. Ma’ruza va laboratoriya mashg’ulotlari bo’yicha yakuniy baholash maksimal ball - 30, saralash ball – 16,5

86-100 % 25,8 - 30 ball;

71 - 85 % 21,3 - 25 ball;

55 – 70 % 16,5 - 21 ball.

TARQATMA
MATERIALLAR