Nizomiy nomidagi tdpu termiz filiali

Rebinder sirt taranglik o’lchash usuli suyuqlik yuza bo’lim chegarasida hosil qilinadigan havo pufakchasining yorilishiga mos keladigan bosimni o’lchashga asoslangan. Asbob kapillyar naychasining uchi suyuqlik yuzasiga tegib turgan sharoitda, u orqali havo berilib, berilgan havo bosimi sekinlik bilan oshirilib borilsa, kapillyar uchida pufakcha xosil bo’ladi. Pufakcha kattaligi bosim oshgan sari osha boradi va bosim pufakcha devoridagi molekulalarning tortishish kuchlarini yenga oladigan darajaga yetganda esa pufakcha yoriladi. Ana o’sha pufakcha yorilishiga sabab bo’ladigan bosim suyuqlik sirt tarangligiga to’g’ri proportsional bo’lib, kapillyar uchining diametriga teskari proportsionaldir, ya’ni

r = k */r (3)

bu yerdagi p-havo bosimi, δ-suyuqlik sirt tarangligi, r-kapillyar radiusi, k-proportsionallik koeffitsienti.

Qulaylashtirilgan Rebinder asbobining tuzilishi va undan foydalanish yo’llari.

Asbob (6-rasm) suyuqlik quyishga mo’ljallangan idishcha (probirkacha (1)) va pastki uchi idishdagi suyuqlik yuzasiga tegib turadigan, cho’ziq uchli maxsus shisha naycha (2) ni o’z ichiga oladi. Mazkur naychaning ikkinchi uchi rezinka muftaga ulangan shisha trubka orqali bir tomondan, suvli manometrga, ikkinchi tomondan esa, uch yo’lli kran (4) orqali havo haydovchi sistema (shprits (5)) ga ulanadi. Xavo haydovchi sistema shprits va uning ichidagi havo bosimining bir tekis oshirilishi va zarur bo’lganda havo olishni ta’minlovchi vint (6) lardan tashkil topgan.

6 -rasm. Qulaylashtirilgan Rebinder asbobining tuzilishi.