Navoiy davlat konchilik instituti huzuridagi uchquduq sanoat texnikumi "tasdiqlayman"

2. Server asosida qurilgan LXT (server based).

Tarmoqda joylashgan fayllar va boshqa resurslardan erkin foydalanishni taqdim etuvchi tarmoqdagi komp’yuter. Internetda server deganda, veb-sahifalar joylashgan va veb-brauzerlari so’rovlariga javob beruvchi komp’yuter tushuniladi.

8.3-rasm. Server asosida qurilgan LXT

Tarmoqdagi komp’yuterlar soni 10tadan oshib ketsa u xolda ishlab chiqarish ko’rsatkichi kamayib boradi. Shu tufayli tarmoqlar yagona server asosida boshqarilishi kerak bo’ladi.

Agar tarmoqning xajmi yanada oshib ketsa u xolda bir emas balki bir nechta serverlardan foydalanish kerak bo’ladi.

Server mashinalarining xizmat turlari kupligi sababli serverlarni xam ma’lum bir xizmat uchun ishlatish mumkin.

Misol uchun:

Fayl serveri – Mahalliy tarmoqdagi ko’p sonli foydalanuvchilar uchun fayllarini boshqarish va saqlash funksiyalarini ta’minlaydi. U apparat va dasturiy vositalar majmuasi. Fayllarni fayl serverida saqlash bir faylning nusxalar to’plamini ayrim kompyuterlarda saqlash zaruriyatidan halos qiladi. Bu bilan disk makoni tejaladi, fayllarni ma’murlash va yangilash jarayoni engillashadi hamda fayllarni muhofazalash ishonchliligi oshadi

Dastur serverlari – bu serverlarda “klient-server” dasturlari ishlatiladi va foydalanuvchilar barcha ma’lumotlarini mana shu serverlarda saqlab qayta ishlash imkoniga egadir.

Pochta serverlari – pochta serveri Foydalanuvchilarning shaxsiy xatlarini qabul qilib olish va uzatishni hamda ularni yo’naltirishni ta’minlovchi server. Pochta serverini tashkil qilish uchun shaxsiy komp’yuterga tegishli dasturiy ta’minotni o’rnatish lozim. Pochta – Internetda muloqot qilishning asosiy vositasi.

Serverlar asosida qurilgan tarmoqlarda tarmoq arxitekturasiga mos keluvchi operasion sistemalar ishlatiladi.

Bunday sistemalarga;

NetWare 4.0 va undan yuqorilari (Novell firmasining maxsuloti)

Unix

Windows NT 4.0 va undan yuqorilari (Microsoft firmasining maxsuloti), xamda xozirgi kunda keng qo’llanayotgan Windows 2000/2003 Server kabi sitemalar qo’llanilishi mumkin

8.1-jadval

Server vazifasini bajaruvchi shaxsiy komp’yuterlarga qo’yiladigan talablar