Navoiy davlat konchilik instituti "elektr energetikasi" kafedrasi

1.Elektr motorlar haqida umumiy tushunchalar. 
 
Elektr dvigatel
— elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beruvchi 
mashina. Isteʼmol qiladigan tok turiga koʻra, oʻzgarmas tok va oʻzgaruvchan tok 
Elektr dvigatellariga boʻlinadi. Oʻzgarmas tok Elektr dvigatellarida valning 
aylanishlar chastotasi (soni)ni ravon rostlab turish mumkin. Shuning uchun valning 
aylanishlar chastotasini teztez oʻzgartirib turish lozim boʻlgan hollarda shunday 
dvigatellar ishlatiladi. Oʻzgarmas tok Elektr dvigatellari, uch xil sxemali: parallel 
uygʻonishli, ketmaket uygʻonishli va aradash uygonishli qilib ishlab chiqarildi 
Oʻzgaruvchan tok Elektr dvigatel jumlasiga asinxron elektr dvigatel, sinxron va 
kollektorli dvigatellar kiradi. Asinxron Elektr dvigatel eng koʻp ishlatiladi. Sinxron 
Elektr dvigatelda valning aylanishlar chastotasi isteʼmol qilinadigan tokning 
chastotasiga qatiy bogʻliq boʻladi. Bunday dvigatellar eng quvvatli elektr 
yuritmalarda ishlatiladi. Elektr dvigatellar ochiq, berk va germetik turlarga 
boʻlinadi. Portlashga xavfsiz Elektr dvigatellar ham bor. Bunday dvigatelning ichida 
gaz portlaganda alanga tashqariga chiqmaydi. Elektr dvigatellar uyroʻzgʻorda, 
sanoat va transportda keng miqyosda ishlatiladi.