|
8-BAP. PROGRAMMALÍQ TÁMIYNATTÍ KONSTRUKCIYALAWDÍ BASQARÍW
§ 8. 1. Konstruktsiyalardı basqarıwdıń tiykarǵı túsinikleri
Konstruktsiyalarni basqarıw ohirgi waqıtlarda investitsion konstruktsiyalarni ámelge asırıwda eń jaqsı rejalshtirishning usılı mártebein alǵan. Amerikalıq bahalanishlarga qaraǵanda, Konstruktsiyalarni basqarıw usılları konstruktsiyaning maqsetlerine erisiwdi joqarı sapasın jáne onı ámelge asırıw daǵı ǵárejetlerdi 10 -15 % ge shekem qısqartiradi. Konstruktsiyalarni basqarıwdıń tiykarısy túsinik hám usılların ko'rip shıǵamız.
Konstruktsiya - bul waqtınshalıq iskerlik bolıp, unikal (tákirarlanbaǵan ) o'nim yamasa xızmet jaratılıwma qaratılǵan baladı. “waqtınshalıq” deyiwdiń sebebi, hár bir konstruktsiyaning baslanıw hám tamamlanıw noqatı bar, jáne bul noqat maqsetke erisilgende yamasa bul maqsetke erisip bolmaydı degen toqtamǵa kelip qo'yıladı.
“Unikal” delingende, jaratılıp atırǵan xızmet yamasa o'nim, basqa analoglardan ádewir parq etiliwi túsiniledi. Konstruktsiyalarga mısallar :úydi qurıw, jańa apparattı islep shıǵıw, biznes reinjineringi, programmalıq qurallardı jaratıw yamasa ornatıw, rekalama kompaniyasın júrgiziw, saylawlardı o'tkeriw. Konstruktsiyaning xızmet yamasa o'nim unikalligi konstruktsiyani ámelge asırıw waqtında onıń xarakteristikaların anıqlshga májbúr etedi.
Konstruktsiyalarni basqarıw - konstruktsiyaga qo'yılıp atırǵan talaplardı qandırıw ushın bilim, tájiriybe hám usıllardan paydalanıw hám konstruktsiya urıs qatnasıwshısıların kútiw. Bul talap vakutishlarni qandırıw ushın maqset, múddet, ǵárejet, sapa hám konstruktsiyaning basqa xarakterisitikalarining optimal variantın tańlaw kerek.
Konstruktsiyalarni basqarıw anıq logika boyınsha, qaysıki túrli tarawdaǵı bilimler hám konstruktsiyalarni basqarıw usılları jıynashtiradi. Birinshi náwbette konstruktsiyaning bir yamasa bir neshe maqseti bolıwı kerek. Maqset delingende biz tek ǵana aqırǵı nátiyjelerdi emes, bálki alarǵa erisiw ushın qanday jollardan boorish kerekligi de túsiniledi. Konstruktsiyaning maqsetlerine erisiw hár qıylı
jollar arqalı ámelge asırılıwı múmkin. Bul usllarni salıstırıwlaw ushın, qoyılǵan maqsetlerge erisiw kriteriyalari kerek baladı. Ádetde bul sıyaqlı kriteriyalarga múddet vamaqsadlarga erisiwde sarplanǵan ǵárejetler túsiniledi. Usınıń menen birge jaybarlastırılǵan maqsetler vaturli qıylı variantlardı bahalawda tiykarǵı sheklewler esaplanadı.
Konstruktsiyalarni basqarıw ushın tayansh qurallar kerek. Konstruktsiyada nátiyjelerge erisiw jolları, islerdi maqset, sapa, múddet hám bahalarına tásir qılıw ushın qollanılıp atırǵan texnologiyalardan hám al yamasa bul islerdi orınlawda resursların belgilewden paydalansh mumkib. Sanday etip, qollanılıp atırǵan texnologiyalar hám resusrlarni konstruktsiyaning tiykarǵı richaglari retinde qarasak baladı. Bul túpkiliklilerden tısqarı járdemshileri de ámeldegi hám alar túpkiliklilerdi basqarıwda isletialadi. Sal sıyaqlı járdemshi basqarıw richaglarga mısal ushın, kontraktlar- kerekli múddetlerge kerekli resursların shaqırıw múmkinshiligin beredi. Odan tahqari resursların basqarıw ushın islerdiń nátiyjeli tashkilligi kerek baladı. Bul konstruktsiyani basqarıw strukturasına de, konstruktsiya aǵzalarınıń informaciya almasinuvi sho'lkemlestirilganligiga de baylanıslı.
Konstruktsiyani basqarıw daǵı isletiletuǵın informaciya júz procent ishonarli bo'lavermaydi. Kiretuǵın maǵlıwmatlardıń anıqmasligi zárúrli hám jaybarlaw processdia shártnamalardı dúziwde zárúrli. Anıq emesliklerdi analiz hám esaplaw risklardı anıqlaw arnalǵan. Hár bir konstruktsiya ozıniń ámelge asırilish processinde, konstruktsiyaning turmıs sikli dep ataluvch hár túrlı basqıshlardan o'tedi. Konstruktsiyani basqarıwda hár túrlı funksiyalardı ámelge asırıwda, loyiani basqarıw processleri dep atalıwshi háreketler kerek baladı. Basqarıw processleri 6 tiykarǵı gruppaǵa bolınedi, basqarıwdıń hár qıylı funksiyaların ámelge asıradı :
- Inisiatsiya procesi -Konstruktsiyani orınlawdı baslaw sheshimin qabıllaw.
- Jaybarlaw procesi - Konstruktsiyani tabısı ushın maqset hám kriteriyalarni anıqlaw hám Alarǵa erisiw ushın isleytuǵın sxemalardı islep shıǵıw.
- Orınlaw procesi -Rejani ámelge asırıwda insanlarǵa jo'nelis beriw hám resursları basqarıw.
- Analiz processleri -Rejaning quramın úyreniw hám tabıs kriteriyalari hám qoyılǵan maqsetler tiykarında konstruktsiyani basqarıw hám Durislewshi háreketlerdi ámelge asırıwda kerekli sharalardı qollaw.
- Basqarıw procesi -Kerekli bolǵan durislewshi háreketlerdi anıqlaw, tastıyıqlaw hám qollaw
- Tamamlaw procesi -Konstruktsiyani tamamlawdı formallashtirish jáne onı tártiplengen hlda ohiriga jetkiziw
Konstruktsiyalarni basqarıwdıń ámeliy usılları járdem beredi:
- Maqsetke muwapıq bolǵan investitsiyalardı sho'lkemlestiriw;
- Islerdi finanslıq támiynlewdiń optimal sxemasın islep shıǵarıw ;
- Ish rejasini tuzish, jumıstı orınlaw muddatlarini o'rnatish, resurslardan paydalanıw, kerekli ǵárejetler jaybarlaw ;
- Jumıs iskerlikti optimal basqarıw hám Konstruktsiya ishtrikochilarining óz-ara baylanıslı halda islewi;
- Sapanı jaybarlaw hám basqarıw ;
- Konstruktsiyaviy risklardı analiz qılıw hám basqarıw
- Shártnamalardı optimal jaybarlaw hám basqairsh
- Konstruktsiyalar arxivın aparıw hám alardıń ámeliy tájiriybesin analiz qılıw hám keleshektegi konstruktsiyalarda alardan paydalanıw
Konstruktsiya jobası boyınsha islew anıq nátiyjelerdi erisiwge kerekli balatuǵın xızmetlerden sho'lkemlesken. Sanday etip detalizatsiyaning eń to'men darjasida jumıs tiykarǵı element esaplanadı jáne bul ushın qanday de waqıt sarplanadı, bul bolsa basqa islerdiń baslanıwın toqtatıp turıwı múmkin. Jumıstıń pıtkenligi oxrigi o'nim alınǵanlıǵın (nátiyjege erisilgenlikti) ańlatadı. Jumıs bazalıq túsinik esaplanadı hám konstruktsiyani basqarıw sistemalarında maǵlıwmatlardı sho'lkemlestiriwdiń hasası esaplanadı. Ámeliyatda jumıstıń jáne de detalli basqıshına jarlıq beriwde tapsırma sóz dizbegi isletiledi. Ulıwma mániste bul eki sóz dizbegi mánisles esaplanadı. Tapsırma sóz dizbegi, jaybarlawdıń basqa spesifik kontekstlaridaboshqacha formal mániske iye baladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
